'Emekli yaşını yükseltin aylıkları vergilendirin'
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Haziran 21, 2004 01:14
Dünya Bankası, Türkiye’de emekli aylıklarının vergilendirilmesini, aylık bağlama oranının düşürülmesini, emeklilik yaşının ise yükseltilmesini istedi.
Sosyal güvenlik kuruluşlarında öncelikle norm ve standart birliği sağlanması, daha sonra da Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur’un tek çatı altında birleştirilmesini hedefleyen sosyal güvenlik reform çalışmaları devam ediyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve 3 sosyal güvenlik kuruluşunun yanı sıra Hazine, DPT ve Maliye Bakanlığı temsilcilerinden oluşan özel komisyonda, öncelikle mevcut sistemin sorunlarına ilişkin bir tespit dosyası masaya konuldu.
Dosya ile birlikte Dünya Bankası uzmanlarınca hazırlanan ’Türkiye’nin Emeklilik Sistemi ve Reform Önerileri’ raporu da gündeme getirildi.
SİSTEMİN SORUNLARI
Dünya Bankası raporunda da Türkiye’nin emeklilik sistemiyle ilgili sorunlara değinildi.
Türkiye’de sosyal güvenlik sistemindeki büyüyen açıklara dikkat çekilen raporda, mevcut sorunlar şöyle sıralandı:
- Türkiye’de fazla sayıda genç emekli var. SSK emeklilerinin yüzde 62’si 58-60 yaşın altında bulunuyor.
- Uzun vadede prim ödeme süresi, emeklilik süresine göre fazla kısa. 19.4 yıl prim ödeme süresi karşılığında SSK emeklisi kadınlarda 34 yıl, erkeklerde 28 yıl emekli maaşı ödeniyor.
- Türkiye’de beklenen emeklilik süresi, 2010 yılında kadınlarda 25 ile 30 yıl arasında, erkeklerde ise 20 yıl dolayında olacak. Bu süre kadınlar için 2020 yılında 25 yılın altına inecek, 2040 yılında yine 25 yıl dolayında gerçekleşecek. Erkeklerde ise emeklilik süresi, 2020 yılında 20 yılın altına inecek 2050 yılından sonra 20 yılın biraz üstünde seyredecek.
- Aylık bağlama oranları çok yüksek.
- Prime esas kazançlar ile emekli aylığının bağlanmasında esas alınan endeksler farklı. Memur maaşlarının bir bölümü prime tabi değil.
- Emekli maaşları vergilendirilmiyor.
Dünya Bankası raporunda, Türkiye’de emekli aylıklarının neden çok düşük olduğu sorusuna da yanıt arandı.
Raporda, emekli aylıklarının düşük olmasının sistemin fazlasıyla cömert olmasından, tarihsel olarak sigortalı gelirlerinin düşük bulunmasından, prim yatırma süresinin yeterince uzun olmamasından ve kişilerin gelirlerini düşük göstermesinden kaynaklandığı belirtildi.
Aylıkların düşük olmasının bir diğer nedeni olarak da Bağ-Kur ve SSK’ya tabi pek çok kişinin kısmi aylıkla emekli olması gösterildi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve 3 sosyal güvenlik kuruluşunun yanı sıra Hazine, DPT ve Maliye Bakanlığı temsilcilerinden oluşan özel komisyonda, öncelikle mevcut sistemin sorunlarına ilişkin bir tespit dosyası masaya konuldu.
Dosya ile birlikte Dünya Bankası uzmanlarınca hazırlanan ’Türkiye’nin Emeklilik Sistemi ve Reform Önerileri’ raporu da gündeme getirildi.
SİSTEMİN SORUNLARI
Dünya Bankası raporunda da Türkiye’nin emeklilik sistemiyle ilgili sorunlara değinildi.
Türkiye’de sosyal güvenlik sistemindeki büyüyen açıklara dikkat çekilen raporda, mevcut sorunlar şöyle sıralandı:
- Türkiye’de fazla sayıda genç emekli var. SSK emeklilerinin yüzde 62’si 58-60 yaşın altında bulunuyor.
- Uzun vadede prim ödeme süresi, emeklilik süresine göre fazla kısa. 19.4 yıl prim ödeme süresi karşılığında SSK emeklisi kadınlarda 34 yıl, erkeklerde 28 yıl emekli maaşı ödeniyor.
- Türkiye’de beklenen emeklilik süresi, 2010 yılında kadınlarda 25 ile 30 yıl arasında, erkeklerde ise 20 yıl dolayında olacak. Bu süre kadınlar için 2020 yılında 25 yılın altına inecek, 2040 yılında yine 25 yıl dolayında gerçekleşecek. Erkeklerde ise emeklilik süresi, 2020 yılında 20 yılın altına inecek 2050 yılından sonra 20 yılın biraz üstünde seyredecek.
- Aylık bağlama oranları çok yüksek.
- Prime esas kazançlar ile emekli aylığının bağlanmasında esas alınan endeksler farklı. Memur maaşlarının bir bölümü prime tabi değil.
- Emekli maaşları vergilendirilmiyor.
Dünya Bankası raporunda, Türkiye’de emekli aylıklarının neden çok düşük olduğu sorusuna da yanıt arandı.
Raporda, emekli aylıklarının düşük olmasının sistemin fazlasıyla cömert olmasından, tarihsel olarak sigortalı gelirlerinin düşük bulunmasından, prim yatırma süresinin yeterince uzun olmamasından ve kişilerin gelirlerini düşük göstermesinden kaynaklandığı belirtildi.
Aylıkların düşük olmasının bir diğer nedeni olarak da Bağ-Kur ve SSK’ya tabi pek çok kişinin kısmi aylıkla emekli olması gösterildi.