Emekli aylığı nasıl kesilir?

Yaşlılık aylığı için işten çıkmaya gerek var mıdır?
Gerek vardır. SSK’lı sigortalı çalıştığı işten ayrılacak ve SGK’dan yazılı istekte bulunacaktır. Bağ-Kurlular ise işlerine devam edip etmeyeceklerini SGK’ya yazılı beyan edeceklerdir.

Bağ-Kur’lunun prim borcu varsa aylık bağlanır mı?

Bağ-Kurlular aylık başvuruşunda bulunduğunda, SGK ya GSS primi de dahil hiç prim borcu olmayacak.

Yaşlılık aylığı bağlanma genel koşulları nelerdir?
Genel koşullara göre yaşlılık aylığı bağlanması 3 grupta incelenir.
-8/9/1999 (dahil) tarihinden önce,
-8/9/1999 (dahil) ila 30/4/2008 (dahil) tarihleri arasında,
-30/4/2008 (hariç) sonrasında,sigortalı olanlar. Şimdi bunları ayrı ayrı ele alalım.

8/9/1999 tarihinden önce işe girenlerin emeklilik koşulları nelerdir?
SSK’lılardan kadın sigortalılar için 08/09/1981, erkek sigortalılar için 08/09/1976’dan önce işe başlayanlar için aşağıdaki şartlardan herhangi biri uygulanmaktadır.
-Kadın 50, erkek 55 yaşını doldurmuş olması ve 5000 gün.(sigortalılık süresi aranmıyor),
-Kadın 50, erkek 55 yaşını doldurmuş olması, 15 yıldan beri sigortalı bulunması ve 3600 gün,(Yaşlanmadan, kısmi aylık)
-Kadın 50, erkek 55 yaşını doldurmamış olmakla beraber, kadın 20, erkek 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 5000 gün.(Yaşa bakılmıyor)
Kadın sigortalılar için 08/09/1981, erkek sigortalılar için 08/09/1976’dan sonra işe başlayanların hangi yaş ve gün sayısı üzerinden emekli olabilecekleri, 23/05/2002’deki sigortalılık süreleri esas alınmak suretiyle kademelendirilmiştir. Dolayısıyla bu tarihlerden sonra çalışmaya başlamış olanlar işe başlama tarihlerine göre yazımızın sonunda sunacağımız emeklilik tablolarından bakarak kendi durumlarını tespit edebilirler.

-12/8/1960 doğumluyum. 13/5/1980’de işe girdim. 4930 günüm var. Ne zaman emekli olurum? Hayriye Zobu
İlk işe giriş tarihiniz 8.9.1981’den önce olduğu için, siz kademeli yaş şartına takılmazsınız ve eski hükümlere göre emekli olursunuz. Buna göre 50 yaş ve 5000 gününüz olduğunuzda emekli olursunuz. 50 yaşınız dolmuş, primleriniz 5000 güne ulaştığında dilekçe verin, emekli olursunuz.

-20.10.1958 doğumluyum. İşe 01.09.1976 da girdim. 3640 günüm var. Ne zaman emekli olurum? Cengiz Kurt
İlk işe giriş tarihiniz 8.9.1976’dan önce olduğu için, siz eski hükümlere göre emekli olursunuz. İşe giriş tarihi ve prim gününüze göre 15 yıl, 55 yaş ve 3600 gün size uyar. Buna göre; 15 yıl ve 3600 prim gününüz dolmuş. 55 yaş koşulunuz ise 20/10/2013 tarihinde dolduğunda işten ayrılıp, hemen talepte bulunursanız Kasım ayından itibaren aylığınız bağlanır.

-12/01/1965 doğumluyum. 01/02/1990’da işe girdim. 4800 günüm var. 1985-1987 arasında 720 gün askerlik yaptım. Askerliğimi de borçlanarak ne zaman emekli olurum? Ali Düzgün
İlk işe giriş tarihiniz 8.9.1976’dan sonra olduğu için, siz kademeli yaş şartına takılıyorsunuz. İşe girişinize göre, 25 yıl sigortalılık, 50 yaş ve 5375 gün sayısı koşullarına tabisiniz. 25 yılı ve 5375 günü (4800+720 = 5520 gün) askerlik borçlanması ile halledersiniz. Ancak 50 yaşınızı 12/01/2015 tarihinde dolduracağınızdan bu tarihte aylığa başvurun.

Bağ-Kur’lular için?
-Kadın ise 20 tam yıl, erkek ise 25 tam yıl veya
-Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olmak ve en az 15 tam yıl, şartları olmakla beraber bu durumda olan Bağ-Kur’lulardan neredeyse tamamının şu anda emekli olduklarını düşünürsek, mevcut Bağ-Kur sigortalılarının kademeli emekliliğe göre aylıkları bağlanacaktır.
Bu şartlar, 01/10/1999 tarihi itibariyle aylığı hak edenler ile aylık bağlanmasına iki tam yıl veya daha az kalanlar için uygulanır.

30/4/2008 (hariç) sonra işe girenlerin emeklilik koşulları nelerdir?
SSK’lılar için,
-Kadın 58, erkek 60 yaşını doldur-muş olması ve en az 7200 gün,
Bağ-Kur’lular için,
-Kadın 58, erkek 60 yaşını doldurmuş olması ve en az 9000 prim günün olması şartıyla aylık bağlanır.
SSK’lılar için 7200, Bağ-Kur’lular için 9000 gün sayısı koşullarının 1/1/2036 tarihinden sonra yerine getirilmesi halinde, gün koşulunun yerine getirildiği tarih aralığındaki yaş hadleri esas alınarak (Yazımızın sonunda sunulacak tablolarda detaylı görülecektir) aylığa hak kazanma koşulları belirlenir. Kadında 58, erkekte 60 olan yaş koşulları kademeli geçiş sürecinde 65 yaşına kadar yükselmektedir.

5400 gün prim ödeyene de aylık bağlanır mı, Şartları nelerdir?
Sigortalılar gerek 58, 60, gerekse kademeli geçiş sürecinde yer alan yaş hadlerine, 65 yaşını geçmemek üzere üç yıl eklenmek ve adlarına en az 5400 gün primi olmak şartıyla da yaşlılık aylığı alırlar.

-İlk defa 48 yaşında, 2008 aralığında çalışmaya başladım. Ben emeklilik yaşını doldururum ama bu taştan sonra normal prim gününü doldurmam imkansız gibi. Ben vefat etmeden emekli olabilir miyim?
Sayın okurum 2008 Ekimi’nden sonra ilk defa çalışmaya başladığınız için yeni reformla sizin gibilere de bir düzenleme yapıldı. Normal şartlarda 7200 gün lazım. Siz 7200 günü ancak 68 yaşında doldurabilirsiniz. Fakat yeni düzenleme ile 63 yaş, 5400 günle de emekli olabilirsiniz.

Yaşlılık aylığına hak kazanma özel koşulları nelerdir?
SSK’lılardan 2008/Ekim öncesi özel koşullara göre yaşlılık aylığını hak edenler; (2008/Ekim öncesi Bağ-Kur’lular için bu haklar yok)
-Maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışanlar,
-İşe başlamadan önce malul olanlar,
-Sakatlık vergi indiriminden yararlananlar,
-Erken yaşlananlar
-Çalışmalarının en az 1800 günü yer altı maden işlerinde geçirenlerdir.
SSK ve Bağ-Kur’luların 2008/Ekim sonrası özel koşullara göre yaşlılık aylığını hakedenler;
-İşe başlamadan önce malul olanlar
-Çalışma gücü kaybı % 60’ın altındakiler,
-SSK’lılardan maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışanlar
-Erken yaşlananlardır.
Bu özel hükümler Bağ-Kur’lular için Ekim 2008 den sonra hemen yürürlüğe girdiği halde, SSK’lılardan ikisi hemen yürürlüğe girdi. Bunlar maden işyerlerinde ilk defa 2008/Ekim ayından sonra çalışmaya başlayanlar ve erken yaşlananlar. Ancak malül olanlar ile çalışma gücü kaybı %60’ın altındakiler ise kademeli olarak uygulanacaktır.

Emekli aylığım hangi hallerde kesilir?
SSK’lılar için yaşlılık aylığı almakta iken gerek yurt içinde veya dışında çalışmaya başlayanların aylıkları kesilir. Bağ-Kurlularda ise vergiye kayıtlı bir iş yaptıklarında aylığım kesilsin diye bir dilekçe verilirse aylıkları kesilir.

8/9/1999 (dahil) ila 30/4/2008 (dahil) aralığında işe başlayanların emeklilik koşulları nelerdir?
SSK’lılar için;
-Kadın 58, erkek 60 yaşını doldurmuş olması ve 7000 gün veya
-Kadın 58, erkek 60 yaşını doldurmuş olması, 25 yıl ve 4500 gün şartlarını taşıyanlar emekli olur.
Bağ-Kur’lular için;
-Kadın 58, erkek 60 yaşını doldurmuş ve 25 yıl prim ödemiş olması veya
-Kadın 60, erkek 62 yaşını doldurup, en az 15 yıl prim öderse kısmi aylık bağlanır.

* * *

YARIN: SSK ve’lı Bağ-Kur’lular için kolay emeklilik var mı?
İşe girmeden önce malul olan sigortalılar hangi şartlarda emekli olur? Kadın sigortalılar nasıl erken emekli olabilir? Yaşlılık aylığını kestirmeden çalışmaya nasıl devam edilebilir.