Elmasçılar ÖTV'nin düşürülmesin istiyor

Altın ve elmasın merkezi Güney Afrika'ya yönelik geçen hafta düzenlenen ticari heyet gezisinin ardından AA muhabirine sektörü değerlendiren Üçkardeş, elmastaki yüzde 20 ÖTV'nin sektörün legal işlemesinin önüne geçtiğine işaret etti ve “Biz sektör olarak legalleşmek istiyoruz, vergimizi vermek istiyoruz. Ama maalesef bu sistem ciddi şekilde gayri resmi çalışmayı yaratıyor” diye konuştu.

Avrupa'daki para takibi olaylarının sıkılaşması nedeniyle Belçika'nın elmas kesim işinden çekildiğine, bu işin Hindistan'da yoğunlaştığına işaret eden Üçkardeş, elmastaki karmaşık vergi sorununun çözümü halinde, Türkiye'nin bölgenin elmas kesim merkezi olabileceğini, ancak hükümetin, yapılacak düzenlemenin kalıcı olduğu konusunda güven vermesi gerektiğini söyledi.

Kuyumculuk sektöründeki firmaların altını, aracı bankalar ve kuruluşlar aracılığı ile ithal ettiğini, işleyip sattığını anlatan Üçkardeş, pırlantada ise ithalatın serbest olduğunu, ancak ÖTV'nin işleyiş tarzı nedeniyle kayıtlı ithalatın oldukça düşük olduğunu belirterek, şu bilgiyi verdi:

“Elmastaki yüzde 20 ÖTV, (geriye dönüşümlü rücu olmayan bir maliyet) gibi mala yansıyor. ÖTV ödendiği zaman, bu mal ihraç edildiğinde, KDV sistemi gibi mahsup edilemediği için üreticinin üzerinde kalıyor. Altın üzerine elmas, pırlanta bezenerek üretilen ürünün KDV ve ÖTV'si çok farklı kalemlerde hesaplanıyor. ÖTV olan üründe KDV yoktur, KDV olan üründe ÖTV yoktur. Altının işçiliğinde KDV vardır. Pırlantada ÖTV vardır. Totalinin işçiliğinde KDV vardır. Bu karmaşık vergi düzeni yüzünden kimse doğru dürüst fatura yazamamaktadır. Bu konuda defterdarlık bile tam bir detaylı fatura yaptırtmak durumuna gelemiyor. Çünkü, çok karmaşık bir sistem. Bu ÖTV yerine bütün değerli taşlarda bir KDV sistemi uygulansa ve bu belli bir oranda tutulsa, hem mahsup yapılabilecek hem işleyişi daha kolay olacak, bir de mala maliyet olarak binmediği için yurt dışından gelecek olanların çok ciddi bir düşük maliyetle alma imkanı olacak.
Böyle ber maliyet, dünyanın hiçbir yerinde yok. Uygulanan ÖTV'yi hiçbir esnaf  geri alamıyor, alamadığı gibi de maliyete bindiriyor. Bu kangren yüzünden hiç kimse doğru dürüst ithalatını gerçekleştiremiyor. Dolayısı ile biz sektör olarak legalleşmek istiyoruz, vergimizi vermek istiyoruz ve her şeyimizi evraka dayalı işlemek istiyoruz. Ama maalesef bu sistem ciddi şekilde gayri resmi çalışmayı yaratıyor.”

Pırlantanın, ceplere konup rahatlıkla getirilebildiğini, bunu engellemenin mümkün olmadığını vurgulayan Üçkardeş, sektördeki kayıp kaçak oranlarının çok ciddi boyutlarda olduğunu ve devletin bu sistem yüzünden milyar dolarlarla ifade edilen çok ciddi vergi geliri kaybına uğradığını kaydetti.

“YÜZDE 4-6 VERGİ, SEKTÖRÜN ÖNÜNÜ AÇAR”

Elmasta ÖTV'nin kaldırılıp daha makul oranda KDV'nin uygulanması halinde, kaçakçılığın önleneceğini, kimsenin riske girip kaçak mal getirmeyeceğini belirten Münir Üçkardeş, daha önceki sektör toplantılarında yüzde 4-6 gibi bir vergi oranının sektörün legalleşmesini sağlayacağının ifade edildiğini hatırlattı.
Üçkardeş, “Umarım böyle bir düzenleme yapılsın ve sektör kendi içinde de kendini legalize edebilsin. Çünkü sektör haksız rekabet yaşıyor. Bu düzenleme, hem ihracat verilerine hem de vergi kayıt verilerine yansıyacaktır. Devletin bugüne kadar değerli taş ticaretinden aldığı ÖTV tahminen 4 milyon doları geçmemektedir. Bu çok komik bir rakamdır. Ama bu düzenleme yapılırsa tahsil edilen KDV tutarı 100 milyon dolara ulaşabilir. ÖTV kaldırılıp düşük bir KDV oranı uygulanırsa, yatırımcılar diğer ülkeler ile rekabet de edebilecek” dedi.

“TÜRKİYE, ELMAS KESİM ÜSSÜ OLABİLİR”

Güney Afrika'nın genel olarak daha fazla elmas, pırlanta üretimi ve dore altın ticaretine dayalı bir ekonomisi olduğunu, daha önce pırlanta kesimi yapılmasına karşın, çok ciddi maliyet düşüşü nedeniyle bu işlemin Hindistan'a kaydırıldığını anlatan Münir Üçkardeş, Avrupa'daki kesim üssü olan Belçika'nın da, maliyet artışları ve Avrupa'daki para takip olaylarının sıkılaşması nedeniyle bu işteki payının azaldığını kaydetti.

Türkiye'nin bu konuda ciddi yatırımlar yapabileceğini, ciddi istihdam rakamlarına ulaşılabileceğini vurgulayan Üçkardeş, bunun için elmastaki ÖTV'nin kaldırılarak, verginin basit bir yapıya kavuşturulması gerektiğini söyledi.

Küresel kriz nedeniyle işlenmiş altın, elmas, pırlanta ihracatında yüzde 45 gerileme olduğuna, ancak bu rakamların gerçeği yansıtmadığına işaret eden Münir Üçkardeş, şöyle devam etti:

“Bu ÖTV sorunu halledilirse, elmas, pırlanta kesim işinde, Dubai, Hindistan ve Belçika'dan boşalan boşluğun Türkiye tarafından doldurulması mümkün. Maliyetlerdeki artış nedeniyle Belçika'da kesim işleri azaldı, taşeronluk Hindistan'a kaydı. Türkiye, bölgedeki bu boşluğu kesinlikle doldurabilir, elmas kesim üssü olabilir. Tek engel yüzde 20 ÖTV'dir.”

Elmasta kesimin bilgisayar destekleriyle ve tamamen insan çabasıyla yapıldığını, Hindistan'ın 10 binlerce insanı bu alanda istihdam ettiğini anlatan Üçkardeş, şunları kaydetti:

“Hindistan, Güney Afrika'dan, Angola'dan ithal edilen elması kesiyor. Biz de de firmalar bu konuda ciddi yatırımlar yapıp, binlerce insan istihdam edebilir. Ancak, yatırımcının, ÖTV'de yapılacak değişiklikten 6 ay, 2 yıl sonra dönülmeyeceğine emin olması lazım. Piyasa çok hassastır, çok sıcak dönmektedir. 6 ay sonra yasa değişir endişesiyle her an için tetikte bekler. Elmas kesme işi tamamen tecrübe meselesi. Makinalar çok fazla tutmaz, temel, insandır. Sanayi vergi konusunda böyle bir ışık yakalarsa, bu insanlar kısa sürede yetiştirilir.

Yeter ki bizim sektörü, kefen bezi ile deterjan ile çamaşır suyu ile başka bir tüketim maddesi ile karşılaştırmasınlar. Çünkü suyun akışını durduramazsınız. Bu su akarken pay almak varken, niye kaçıralım? Fırsatı kaçırmayalım. Biz bulunduğumuz yer itibariyle, ürünlerimizi, etrafımızdaki bütün ülkelere çok rahatlıkla satabiliriz.”

“VERGİ ÖDEMEMEK İÇİN, HONG KONG'DAN, DUBAİ'DEN ALIYORLAR”

İstanbul Değerli Maden ve Mücevherat İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Münir Üçkardeş, “Kimse elmastaki vergiyi, kefen bezi ile deterjan ile karşılaştırmamalı. Elmastaki yüzde 20'lik ÖTV yüzünden hiç kimse doğru dürüst ithalatını gerçekleştiremiyor, ihracat yapamıyor” dedi.

Mevcut durumda, vergi sorunu nedeniyle alıcıların, vergi ödememek için, Hong Kong, Dubai'ye gittiğini, ödeyeceği vergi ile hem tatil yapıp hem de elmasını aldığını kaydeden Münir Üçkardeş, şunları anlattı:

“Hong Kong'da düzenlenen fuara, milyonlarca dolar keş para ile alıma gelen alıcılar vardı. Türkiye'de bu kadar yüksek değerdeki ürünlere fazladan yüzde 20 vergi ödemek istemiyor. 100 bin dolarlık bir yüzüğe ayrıca 20 bin dolar ödemek istemiyor. Masrafla birlikte, fazladan ödenen 25 bin dolara çıkıyor. Hong Kong'da yüzde 5-10 kar marjı ile mal alıyor. Kalan parası ile tatil yapıyor. Sıkıntı çekmeden çıkartıyorlar. Türkiye'de işlenen üründe, işçilikte KDV, kar marjlarında KDV, ÖTV var. Bunlar da çok ciddi rakamları buluyor. Bu maliyetle insanlar niye gelsin? 20 bin dolarlık yüzük için 4 bin dolar niye versin? Alıcı, parasını cebine koyup, Dubai'den yüzüğü çok daha düşük fiyatla elmas alıp, kalan parası ile de 5 yıldızlı otelde ailece tatil yapar. Burada da sektörümüz çok ciddi sıkıntı yaşar.
Bu düzenlemelerin bir an önce gerçekleşmesini bekliyoruz. Kamuoyu bu sektörü bilmiyor ve vergi düzenlemelerine tepki gösteriyor.”