Elektrikte abone rekabeti kızışıyor

TÜRKİYE’DE yıllık 3 bin 600 kilovatsaatin (kWh) üzerinde elektrik tüketerek kendi elektrik tedarikçisini seçen abone sayısı, eylül ayı itibarıyla 2.5 milyonu

geçti. “Serbest tüketici” olarak tanımlanan bu sistemde, belirli bir limitin üstünde elektrik tüketen aboneler nereden isterlerse oradan elektrik alma ve fiyat pazarlığı yapma hakkına sahip oluyor.

Elektrikteki piyasa oyuncuları 2002 yılından bu yana kademeli olarak düşürülen limitlerin, gelecek yıllarda sıfırlanacağını öngörüp yatırımlarını hızlandırdılar. Amaç, limit sıfıra inip, piyasada tam serbestlik sağlandığında geçmişte cep telefonları operatörlerinde olduğu gibi 38 milyon elektrik abonesinin çoğunun kendilerini tercih etmesini sağlamak. Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın da “Müşteri memnuniyetine öncelik verin” talimatı üzerine harekete geçen elektrik şirketleri, insan kaynağından, pazarlamaya, iç operasyondan müşteri hizmetleri ve bayileşmeye kadar pek çok alanda çalışmalarını hızlandırdı.

ELEKTRİKTE YENİ OYUN PLANI
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) serbest tüketici uygulamasını 2003’te başlattı. Uygulama ilk olarak yıllık 9 milyon kWh limitiyle hayata geçirildi. EPDK, her yıl ocak ayında kurul kararıyla bu limiti kademeli olarak aşağı çekti. Bu kapsamda, 2004’te 7.8 milyon kWh olan tüketim limiti, bu yıl 3 bin 600 kWh’e kadar geriledi. Bu da aylık en düşük 120 liralık elektrik faturasına denk geliyor.

Anadolu Ajansı’nın Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) verilerinden derlediği bilgilere göre, son iki yılda serbest tüketici sayısında büyük artış gözlendi. Bu dönemde, 1 milyon 327 bin abone daha sisteme dâhil oldu. 

4.2 MİLYON ABONESİ VAR
Piyasanın en büyük oyuncusu ise CLK Boğaziçi Elektrik. Şirket, İstanbul’un Avrupa Yakası’nda 4.2 milyon abonesine elektrik sağlıyor. Hürriyet Ekonomi Müdürü Sefer Levent ile bir araya geldiğimiz CLK Boğaziçi Elektrik Genel Müdürü İbrahim Gümüşlü, bankacılık sektöründen elektrik sektörüne transfer olmuş bir isim. Bu, yıllardır kamuda “teknik personel” ağırlıklı çalışılan elektrik sektörü için yeni dönemin de bir işareti. Gümüşlü, özelleştirmeler sonrasında elektrikte yeni bir oyun planı hazırlandığını, bu durumun sektörün bütün dinamiklerini değiştirdiğini söylüyor. Geçmişte elektrik idaresi ile vatandaşın ilişkisinin sadece ‘sayaç okuma ve faturaların ödenmesi’ üzerinden seyrettiğini anlatan Gümüşlü, “Serbest tüketici limitinin sıfırlanmasıyla birlikte müşteri kendisine beğendiği hizmeti veren şirketi seçecek. Biz de en büyük oyuncu olarak bu döneme yönelik hazırlıklarımızı tamamladık” diyor. 

Şirketler nasıl hazırlanıyor?
PEKİ Türkiye’deki yaklaşık 38 milyon elektrik abonesini cezbetmeyi hedefleyen bu hazırlıklar neler? Gümüşlü, Boğaziçi Elektrik olarak 4 milyon civarındaki abonelerinin 500 bininin bugün serbest tüketici hakkına sahip olduğunu anlatarak, “Bugün itibariyla ortalama aylık faturası 120 lira ve üstü tedarikçisini serbestçe seçebiliyor. Strateji bu limitin sıfırlanması. Biz de bu dünyaya hazırlıyoruz kendimizi. 500 bin müşteri ile alakalı farklı hizmetler sunan, indirimler veya başka faydalar veren, gerçekten bir rekabet piyasası var. Pazar tamamına açılacak diye biz kendi açımızdan yatırım ve yapılanma yapıyoruz. Tamamen bir perakende bankacılık veya telekom sektöründen farklı değil. Müşteriyi tanımaya çalışıyoruz. Farklı kanallar, farklı ürünler...

Şu an yedi ayrı kanaldan satış yapabilir durumdayız, cep telefonundan da internetten de, bayiden de. Her müşteriye farklı bir şey götürüyoruz” şeklinde konuşuyor. CLK Boğaziçi Elektrik, 2013 yılındaki özelleştirme sonrasında tahsilat vezneleri olarak bilinen ve hep akıllarda uzun kuyruklarla kalan tahsilat veznelerinin adını Müşteri İşlem Merkezi (MİM) olarak değiştirmiş. Kurumsal çalışma ile kapsından koltuğuna kadar tek tip yapmış. Avrupa Yakası’nda bugün 170 MİM bulunuyor. Bu MİM’lerin kapısından aylık 1 milyon müşteri giriyor.

Yeni oyun planında CLK Boğaziçi Elektrik müşterilerine bu yolla dokunmak istiyor. Sektörde şu anda 200 tane perakende satış şirketi bulunduğuna dikkat çeken İbrahim Gümüşlü, geçmişte telekom sektöründe olduğu gibi elektrikte de fiyat savaşlarının ortaya çıkacağına dikkat çekiyor. Gümüşlü, bu durumda mali yapısı güçlü olan grupların ayakta kalacağının altını çiziyor. Gümüşlü, serbest tüketici avantajının sadece “fiyat indirimi” olarak anlaşılmaması gerektiğini söylerken, şirketlerin yaptıkları özel anlaşmalarla abonelere sigorta paketi, akaryakıt, mobil internet gibi başka hizmetler de sunduğunu anlatıyor. Ayrıca, “fiyat indirimi” konusunda da abonelerin dikkatli olması gerektiğini vurgulayarak, “Paramı en yüksek mevduat faizini veren bankaya yatırıyor muyum? Seçici oluyorum. Güvenilir mi, sürdürülebilir mi, bunlara bakıyorum. Bir şirket çıkıyor, ‘24 ay bu fiyattan elektrik vereceğim’ diyor fakat 13. ayda müşterisine ‘kusura bakma’ diyor. İnsanlar 8 ay indirim alıyor ama son 2 ay ödediği fatura ile tüm avantajı gidebiliyor. Son 2 yılda 4-5 firma oldu böyle. Dolayısıyla abonenin kontratına dikkat etmesi gerekiyor” diyor. 

Kimleri kapsıyor? 
TÜRKİYE’DE elektriğini istediği tedarikçiden almak isteyen abonenin, aylık fatura bedelinin ortalama 120 lirayı bulması gerekiyor. Serbest tüketici limitinin her yıl düşürülerek daha rekabetçi ve liberal bir elektrik piyasası oluşturulması amaçlanıyor, gerekli düzenlemelerin ve yatırımların yapılmasının ardından bu limitin zamanla sıfırlanması ve tüm elektrik tüketicilerinin serbest tüketici olması planlanıyor. Tüketicinin elektriğini temin ettiği mevcut şirkete tüm borcunu ödemiş olması şartı aranıyor. Serbest tüketici olmak isteyen kişi, aboneliğini iptal etmeden aynı sayaç ve isimle elektriğini başka bir tedarikçiden alabiliyor. Bu şartları sağlayan kiracı ya da mülk sahibi abone, tedarikçi şirketle imzaladığı sözleşmeyle serbest tüketici olabiliyor.
merdil@hurriyet.com.tr