Elektrikli araçta global endişe

Türkiye’yi Avrupa’nın en büyük batarya hücresi üretim merkezlerinden birisi yapacak Ankara’ya kurulması planlanan batarya fabrikası geçtiğimiz hafta iptal edildi. Güney Koreli LG Energy Solution, ABD’li Ford Motor Company ve Koç Holding ortaklığındaki dev yatırım hayata geçirilseydi; Türkiye 2029 yılında tek fabrikadan yıllık 45 GWh kapasiteli batarya üreten önemli bir üs haline gelecekti. Ancak, LG Energy Solution’un Finans Müdürü Lee Chang-Sil’in üç hafta önce yaptığı, “Küresel ekonomik belirsizlik nedeniyle gelecek yıl elektrikli araç talebi beklenenden daha düşük olabilir” açıklamasından kısa bir süre sonra dev yatırımın iptal edildiği resmen duyuruldu.

MUSK: UYGUN FİYATLI HALE GETİRMELİYİZ

Sadece Lee Chang-Sil değil ABD, Avrupa ve Asya’daki otomobil üreticileri de zayıf elektrikli araç talebiyle ilgili seslerini yükseltmeye devam ediyor. Talebin yavaşlayacağı beklentilerinin ise iki önemli sebebi bulunuyor; düşürülemeyen elektrikli araç satın alma maliyetleri ve 2024’te küresel anlamda yüksek faiz ortamının sürecek olması. Agresif fiyat düşürme politikasıyla elektrikli araç talebindeki daralmanın ilk sinyallerini veren Tesla’nın CEO’su Elon Musk’ın geçtiğimiz günlerde konuyla ilgili yaptığı, “Çok sayıda insan maaştan maaşa geçiniyor ve çok fazla borçları var, kredi kartı borçları, ipotek borçları var. Araçlarımızı daha uygun fiyatlı hale getirmeliyiz” açıklamaları durumu özetledi.

HİSSELER DÜŞÜYOR

Benzer bir açıklama Alman üretici Mercedes-Benz’in CFO’su Harald Wilhelm’den geldi. Reuters’ta yer alana habere göre, elektrikli araç pazarının oldukça acımasız bir alan olduğunu belirten Wilhelm, “Agresif fiyat savaşları ve yüksek faiz oranları elektrikli araçları sürdürülmesi zor bir iş alanı haline getirdi. Tüketicilerin bu araçları benimseme oranı ise beklenende daha düşük” ifadelerini kullandı. Öte yandan, elektrikli araç talebindeki daralma beklentileri hisselere de yansıdı. Bloomberg’e göre, elektrikli araç hisseleri Temmuz 2023 itibarıyla yönünü negatife çevirdi. Tesla hisseleri, ekim ortasından bu yana yüzde 14 düşerken, diğer büyük elektrikli araç girişimleri Rivian ve Lucid’in hisseleri yüzde 10’un üzerinde geriledi. S&P 500 Endeksi aynı dönemde yüzde 4.4 düştü.

LİTYUM FİYATLARI YÜZDE 67 DÜŞTÜ

Elektrikli araç talebinin yavaşlaması ve açıklanan beklentiler, bu araçların bataryalarında kullanılan lityum, kobalt gibi hammaddelerin fiyatlarının düşmesine de yol açıtor. Öyle ki, lityum fiyatları bu sene kasım ayı itibarıyla yüzde 67 geriledi. Kobalt metal fiyatlarında ise yüzde 20 düşüş yaşandı. Elektrikli araçlar için dünyanın en büyük pil üreticisi olan Çinli CATL ise üçüncü çeyrek kârının, yavaşlayan talep ve sert rekabet nedeniyle geçen yılın başından bu yana en zayıf çeyreğini gördüğünü ve sadece yüzde 10.7 arttığını açıkladı.

DÜNYA DEVLERİ YATIRIMLARDA FRENE BASIYOR

Elektrikli araçlarda beklenen talep daralması yalnızca LG Energy Solution-Ford Motor Company-Koç Holding’in planladığı batarya yatırımını etkilemedi. Başta Tesla olmak üzere birçok dünya devi yatırım kararlarını askıya aldı veya daha temkinli davranmaya başladı. İşte, elektrikli araçlar alanında iptal edilen veya ertelenen yatırımlardan bazıları:

* Tesla CEO’su Elon Musk, Meksika’da kurmayı planladığı 1 milyar dolarlık yeni elektrikli otomobil fabrikasını ileri bir tarihe erteleyebileceğini açıkladı.

* General Motors ve Honda uygun fiyatlı elektrikli araçlar geliştirmek için yapacakları işbirliğini iptal etti. Japon şirket, “Yapılan araştırmalar ve analizler sonucunda her iki taraf da geliştirme çalışmalarını sonlandırma kararı aldı” dedi.

* Ford, elektrikli araçlarla ilgili planladığı 15 milyar dolarlık yatırımın 12 milyar dolarını erteleyeceğini açıkladı. Şirket, Güney Koreli ortağı SK ON ile ABD’deki ikinci batarya fabrikasını da iptal ederken, Meksika’daki Mustang Mach-E üretimini de azaltacak.