Elektrikli araçlara ulaşım zor... Yüksek fiyatları nedeniyle en büyük payı 5 Avrupa ülkesi aldı
Güncelleme Tarihi:
Elektrikli araçların benzinli ve dizele göre daha pahalı olması, bu araçların sadece kişi başı geliri yüksek ülkelerde yaygınlaşmasına neden oldu. Araştırmalar, en yüksek pazar paylarının kişi başı yıllık geliri 30 bin Euro üzerindeki 5 Avrupa ülkesinde toplandığını ortaya koydu. Kişi başı yıllık geliri 35 bin Euro olan İsveç’te elektrikli araç payı yüzde 56 olurken, 10 bin Euro olan Slovakya’da bu oran yüzde 3.7 oldu. Yıllık ortalama 8 bin 500 Euro kişi başı geliri bulunan Türkiye’de ise pazar payı yüzde 1.3’te kaldı.
DÜNYA çapında 1 milyardan fazla fosil yakıtla çalışan motora sahip araç bulunuyor ve bu araçlar dünyanın karbondioksit emisyonlarının yüzde 30’undan fazlasını üretiyor. Başta Avrupa Birliği olmak birçok ülke ve topluluk, araç egzozlarından yayılan zararlı gazların etkisini düşürmek için sıfır emisyonlu araçlara geçiş takvimi oluşturuyor. Günümüzde sıfır emisyona geçişte en büyük rolü ise elektrikli araçlar oynuyor. Ancak yapılan son araştırmalar, yüksek maliyetlerinden ötürü elektrikli araçların benzin veya dizel motora sahip araçlardan çok daha pahalı olması nedeniyle, bu araçların sadece kişi başı yıllık geliri yüksek ülkelerde yaygınlaştığı gerçeğini ortaya koydu.
DÜŞÜK GELİRLİ ALAMADI
Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği’nin (ACEA) yaptığı son araştırmaya göre, AB ülkelerinde 2022 yılında elektrikle şarj edilebilen araçların satışlardan aldığı pay yüzde 21.6’ya ulaştı. Ancak AB üyesi ülkelerin yarısından fazlasında elektrikli araçların payı yüzde 9’u aşamadı. Çünkü, daha düşük gelire sahip olan tüketiciler yüksek fiyatları nedeniyle elektrikli araçlara ulaşamazken, kişi başı gelir ortalaması yüksek olan ülkelerde yaşayan tüketiciler bu araçları daha rahat satın alabildi. Araştırmaya göre, elektrikli araçlarda en yüksek pazar payları (yüzde 30 üzeri) kişi başı yıllık gelirin 32 bin Euro’yu aştığı sadece 5 Avrupa ülkesinde toplandı. Kişi başına yıllık geliri ortalama 10 bin Euro olan Avrupa ülkelerinde ise elektrikli araçların pazar payı yüzde 5’leri bile zor geçebildi.
İSVEÇ İLK SIRADA
ACEA’ya göre, ortalama kişi başı yıllık geliri 35 bin Euro olan İsveç’te elektrikli araçların payı yüzde 56.1’e ulaştı. Bu ülkeyi yüzde 38.6’lık elektrikli araç payı ile kişi başı yıllık gelirin 39 bin Euro olduğu Danimarka izledi. Kişi başı yıllık gelirin 33 bin Euro’yu bulduğu Finlandiya’da elektrikli araçların payı yüzde 37.6 olurken, söz konusu geliri 40 bin Euro’yu aşan Hollanda’da elektrikli araçların payı yüzde 34.5 ve 32 bin Euro’yu aşan Almanya’da elektrikli araçların payı yüzde 31.4’ü buldu.
Buna karşılık, kişi başı yıllık gelirin ortalama 10 bin Euro olduğu Slovakya’da elektrikli araçların payı yüzde 3.7’de, 13 bin Euro olduğu Çekya’da yüzde 3.9’da ve 7 bin Euro olduğu Bulgaristan’da yüzde 4’te kaldı. TÜİK ve ODMD’nin (Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği) açıkladığı 2022 verileri doğrultusunda, listeye Türkiye’yi eklediğimizde ise ortalama 8 bin 500 Euro yıllık kişi başı geliri bulunan Türkiye’de elektrikli araçların payının yüzde 1.3 olduğunu görüyoruz.
TOGG DENGELERİ DEĞİŞTİREBİLİR
TÜRKİYE’DE Togg’un 2023 yılı itibarıyla üretime başlaması iç pazardaki elektrikli araç oranını yıldan yıla arttıracak. Togg sadece 2023 yılında 20 bin adet tamamen elektrikli aracı doğrudan Türkiye’deki tüketicilerle buluşturacak. Bu rakama Tesla gibi markaların satışları da eklendiğinde 2023 yılında Türkiye’deki elektrikli araç satışlarının 35 bin adedi aşacağını söylemek zor değil. Böylece geçtiğimiz yıl 7 bin 733 adetle Türkiye’deki toplam satışlardan sadece yüzde 1.3 pay alabilen elektrikli araçların bu yılki pazar payı yüzde 5’leri aşabilir. Devam eden yıllarda Togg’un üretim adedini arttırmasıyla elektrikli araçların pazar payının yüzde 10’ları yakalaması ise sürpriz değil. Ancak, elektrikli araçların üretim maliyetleri azalmadan, döviz kurları düşmeden veya ciddi teşvikler olmadan Türkiye’de daha yüksek payları yakalamak oldukça zor.