Elektrik Piyasası Kanunu'nda değişiklik yapan yasa tasarısı kabul edildi

Kanun ile dağıtım tesislerinin özelleştirilmesi kapsamında, söz konusu tesislerin sınırlarının daha net belirlenebilmesi amacıyla ”iletim tesisi” tanımında değişiklik yapılıyor. Buna göre, iletim tesisi, “üretim tesislerinin 36 kV üstü gerilim seviyesinden bağlı olduğu noktalardan itibaren iletim şalt sahalarının orta gerilim fiderleri de dahil olmak üzere dağıtım tesislerinin noktalarına kadar olan tesisleri” şeklinde tanımlanıyor.

YENİDEN GÖRÜŞÜLEN MADDE

Genel Kurul'da, 2. madde yeniden görüşülerek, daha önce önerge ile yapılan değişiklikler madde metninden çıkarıldı. 2. madde, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunun raporunda yer aldığı şekilde kabul edildi.
Söz konusu madde, üretim faaliyeti gösterecek tüzel kişileri, ”özel sektör üretim şirketleri, EÜAŞ, EÜAŞ'ın yeniden yapılandırılmasıyla oluşan diğer kamu üretim şirketleri ile otoprodükör ve otoprodüktör grupları” olarak tanımlıyor.
Özel sektör ve kamu üretim şirketleri, lisansları uyarınca, gerçek ve tüzel kişilere elektrik enerjisi veya kapasite satışı yapabilecek.
Organize sanayi bölgeleri, şirket kurma şartı aranmaksızın lisans almak koşuluyla dağıtım veya üretim faaliyetlerinde bulunabilecek. Organize sanayi bölgeleri içinde olup, bedelsiz olarak veya sembolik bedel ile TEDAŞ'a devredilen tesislerin mülkiyeti ve işletme hakları, üç ay içinde aynı bedelle ilgili organize sanayi bölgesine devredilecek.

PARA CEZALARI

EPDK tarafından bilgi isteme veya yerinde inceleme hallerinde bilginin yanlış, eksik, yanıltıcı verildiğinin saptanması veya hiç verilmemesi halinde, 15 gün içinde doğru bilgiler istenecek. Aykırı durumlarını devam ettirenlere 200 bin YTL para cezası uygulanacak.
Yönetmelik, talimat ve tebliğlere aykırı hareket edildiğinin tespitinde ise aykırılığın 30 gün içinde giderilmesi ihtar edilecek; buna rağmen aykırı durumlarını devam ettirenlere 250 bin YTL para cezası verilecek.
Lisans genel esasları ve yükümlülüklerinden herhangi birinin yerine getirilmediğinin saptanması halinde, 30 günde düzeltilmesi ihtar edilecek; durumlarını devam ettirenlere 300 bin YTL para cezası kesilecek.
Lisans verilmesinde aranan şartlar konusunda gerçek dışı belge ya da yanıltıcı bilgi verilmesi veya lisans şartlarındaki değişikliklerin kurula bildirilmemesi halinde, lisans iptal edilecek. Ancak bu durumlarda, mümkün görülmesi halinde 30 günde düzeltme yapılması uyarısında bulunulacak; aykırılıkları devam edenlere 400 bin YTL para cezası uygulanacak.
Lisans süresince iştirak ilişkisi yasağına aykırı davranışta bulunulması halinde, 30 gün içinde ilişkinin düzeltilmesi uyarısı yapılacak. Aykırı durumlarını sürdürenlere 450 bin YTL ceza verilecek.
Piyasada lisans kapsamı dışında faaliyet gösterildiğinin tespiti durumunda, 15 gün içinde kapsam dışı ya da aleyhte faaliyetin durdurulması ihtar edilecek. Yazılı yapılan ihtara karşın aykırılıklarını sürdürenlere 500 bin YTL ceza uygulanacak.
Söz konusu para cezalarını gerektiren fiiller için kurul, niteliğine göre ihtar sürelerini farklı uygulayabilecek. Cezaya konu olan fiilin giderilmemesi veya tekrarı durumunda para cezaları, her defasında, bir önceki cezanın iki katı oranında artırılacak.
Cezaların verildiği tarihten itibaren 2 yıl içinde idari para cezası verilmesini gerektiren aynı fiil işlenmediği takdirde, önceki cezalar tekrarda esas alınmayacak. Ancak, aynı fiilin 2 yıl içinde tekrar işlenmesi halinde artırılarak uygulanacak para cezasının tutarı, cezaya muhatap tüzel kişiliğin bir önceki mali yılına ilişkin bilançosundaki gayrı safi gelirinin yüzde 10'unu aşamayacak. Cezaların bu düzeye ulaşması halinde Kurul, lisansı iptal edebilecek.

TEDAŞ'IN FAALİYET ALANI

TEDAŞ'ın faaliyet alanında yer alan ve dağıtım için gerekli olan işletme ve varlıklar üzerinde, mülkiyeti saklı kalmak kaydıyla TEDAŞ ile belirlenen dağıtım bölgelerinde faaliyet göstermek üzere kurulan elektrik dağıtım şirketleri arasında, işletme hakkı devir sözleşmesi düzenlenecek.

KAMULAŞTIRMA

Elektrik piyasasında üretim-dağıtım faaliyetlerinde bulunan lisans sahibi kişilerin kamulaştırma talepleri Kurum tarafından değerlendirilip kamulaştırma yapılacak. Bu konuda Kurul tarafından verilecek olan kamulaştırma kararları, kamu yararı kararı yerine geçecek. Bu durumda kamulaştırma bedelleri ile kamulaştırma işlemlerinin gerektirdiği diğer giderler, kamulaştırma talebinde bulunanlar tarafından ödenecek.
Kamulaştırılan taşınmazın mülkiyeti, üretim ve dağıtım tesislerinin mülkiyetine sahip olan ilgili kurul ve kuruluşuna, bunların bulunmaması halinde ise Hazine'ye ait olacak. Hazine adına tescil edilen taşınmazlar üzerinde Maliye Bakanlığınca kamulaştırma bedelini ödeyen kişiler lehine, bedelsiz irtifak hakkı tesis edilecek.
Lisansın sona ermesi veya iptali halinde, lisans sahibi tüzel kişiler tarafından ödenmiş bulunan kamulaştırma bedelleri iade edilmeyecek. Ancak, dağıtım lisansının süresi sonunda tarifeler yoluyla geri alınmayan kamulaştırma bedelleri iade edilecek.
Kamu tüzel kişiliğine haiz lisans sahibi tüzel kişilerce yürütülen üretim, dağıtım veya iletim faaliyetleri için gerekli olan taşınmazlarla ilgili kamulaştırma işlemleri, bu tüzel kişilerce yapılacak ve kamulaştırılan taşınmazlar bunlar adına tescil edilecek. Ancak, 3 Mart 2001 tarihinden sonra üretim, dağıtım veya iletim lisansı sahibi kamu tüzel kişilerin lehine ve bu düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarihe kadar Hazine adına kamulaştırılan taşınmazlar, bu kamu tüzel kişilerine bedelsiz olarak devredilecek.

KABAHATLER KANUNU HÜKÜMLERİ

Kabahatler Kanununun, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun teşkilat yapısı itibariyle uygulanabilir olmadığı gerekçesiyle kanunun uygulamasında Kurum, Kabahatler Kanunu hükümlerine tabi tutulmayacak.
Kurul tarafından ceza verilmesi gereken fiillerin kapsamı ve verilen cezaların miktarı ile niteliği itibariyle, Kabahatler Kanununun düzenleme alanına girmeyecek.

ULUSAL BAZDA TEK SATIŞ FİYATI

Dağıtım ve perakende satış şirketlerine, maliyetlerini yansıtan tarifeler uygulanması sonucunda bölgeler arasında, özellikle kayıp kaçak nedeniyle oluşan aşırı farklılaşmaların ulusal tarifeye yansımasının önlenmesi; tüketicilere ulusal bazda tek satış fiyatı uygulanması; toptan ve perakende satış fiyatlarına müdahale edilmeden perakende satışta rekabet ortamının, dağıtım şirketlerinin gelirlerinin önceden tahmin edilebileceği bir mekanizmanın, eşitleme mekanizmasının uygulanması sürecinde sistemdeki kayıpların tüm kullanıcılara yansıtılması için gerekli koşulların oluşturulması amacıyla da düzenlemeler yapılacak.

FİYAT EŞİTLEME MEKANİZMASI

Düzenlemeye tabi tarifeler üzerinden elektrik enerjisi satın alan tüketicileri, dağıtım bölgeleri arası maliyet farklılıkları nedeniyle oluşan fiyat farklılıklarından kısmen veya tamamen koruyacak geçici bir “fiyat eşitleme mekanizması” uygulanacak.
Fiyat eşitleme mekanizmasına ilişkin usul ve esaslar ile Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi ve perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketlerinin bu uygulamaya ilişkin görev ve yükümlülükleri, Bakanlık ile Hazine Müsteşarlığının görüşleri alınmak suretiyle Kurul tarafından 60 gün içinde çıkarılacak tebliğle düzenlenecek.
Mekanizmanın uygulanacağı geçiş dönemi 31 Aralık 2010 tarihinde sona erecek. Bu süre için, TEDAŞ tarafından yapılan tarife tekliflerinde, ulusal tarife uygulamasının gerekleri esas alınacak ve teklif edildiği şekliyle Kurulca onaylanacak.
Bu dönemde, abone grupları arasında çapraz sübvansiyon uygulanacak. Bu çerçevede, TEDAŞ tarafından ilk uygulama dönemini kapsayacak şekilde Kurum'a yapılan tarife önerisinde, abone grupları için uygulanacak çapraz sübvansiyona da yer verilecek. Kurul onaylı bu tarifeler ile çapraz sübvansiyon, ancak Bakanlar Kurulu kararı çerçevesinde yapılacak öneriyle değiştirilebilecek.

GEÇİŞ DÖNEMİ ANLAŞMALARI

Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi, Elektrik Üretim Anonim Şirketi, perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketleri, Elektrik Üretim Anonim Şirketinin yeniden yapılandırılmasıyla oluşan gruplar veya kamu üretim şirketleri arasında, süresi 5 yılı aşmamak kaydıyla enerji alım-satımına ilişkin geçiş dönemi anlaşmaları imzalanacak. Söz konusu anlaşmalara ilişkin hak ve yükümlülükler, üretim ve dağıtım varlıklarının özelleştirilmesine paralel olarak lisans sahiplerine ait olacak.

ARAZİ SATIŞLARI

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile “yap-işlet-devret” sözleşmesi yapmış olan fakat işletmeye girmeden sözleşmelerini sonlandırmış veya sonlandıracak şirketlerin, Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında lisans alarak faaliyetlerini sürdürmelerini sağlamak için sözleşme kapsamında “yap-işlet-devret” tesislerinin kurulması için lehlerine irtifak hakkı tesis edilmiş Hazine arazileri, rayiç bedeli üzerinden Maliye Bakanlığınca şirkete doğrudan satılabilecek.

VERGİ KOLAYLIĞI

TEDAŞ'a bağlı elektrik dağıtım şirketlerinin, üretim tesisi veya şirketlerinin özelleştirmeye hazırlanmaları amacıyla yapılan devir, birleşme, bölünme, kısmi bölünme işlemleri, kurumlar vergisi ve KDV'den müstesna tutulacak.
Elektrik dağıtım şirketleri ile elektrik üretim tesis veya şirketlerinin özelleştirilmesi kapsamında 21 Aralık 2010'a kadar yapılacak devir, birleşme, bölünme, kısmi bölünme işlemleriyle ilgili ortaya çıkan kazançlar, kurumlar vergisinden müstesna olacak.
Bu işlemler nedeniyle zarar oluşması halinde, bu zarar kurum kazancının tespitinde dikkate alınmayacak. Yapılan bölünme işlemleri, Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında yapılan bölünme işlemi olarak kabul edilecek. Bu madde kapsamında yapılacak teslim ve hizmetler de katma değer vergisinden müstesna olacak.