Elektrik fiyatları kavurucu sıcaklarla artıyor

AFRİKA’DAN gelen sıcak hava dalgası Türkiye’yi kavurdu. Uzmanlar son 70 yılın en sıcak yazı uyarıları yaparken, sıcaklık artışı elektrik fiyatlarını da yükseltti. Meteoroloji verilerine göre 9 Haziran’dan sonra sıcaklıklar artış göstermeye başladı.

Sıcakların klima kullanımını arttırmasıyla, elektrik talebi ve serbest piyasada elektrik fiyatları da arttı. Serbest piyasada ortalama fiyatlara baktığımızda 9 Haziran’da megavatsaat (MWh) başına 110 lira olan piyasa takas fiyatı, dün 183 liraya çıktı. Bu da yaklaşık 70 liralık bir artış anlamına geliyor. 

“ARTIŞ NORMAL DEĞİL” 
Tüketim özellikle sıcakların baskın olduğu öğle saatlerinde pik yaparken, örneğin dün sabah 6’da 28 bin megavat (MW) olan tüketim miktarı, saat 11’de 40 bin MW’a kadar çıktı. 9 Haziran’da 725 milyon kilovatsaat olan günlük tüketim ise bu hafta 866 milyon kilovatsaate kadar çıktı. Piyasa uzmanları, sıcaklıkların mevsim normallerine göre yükseldiği için elektrik talebinin de arttığını dile getirirken, “Ancak arz tarafında devre dışı birkaç santral dışında rüzgâr, kömür ve HES’lerin emre amadelikleri oldukça iyi.

Elektrik fiyatlarının yükselmesi normal olmakla birlikte bu seviyelere yükselmesi normal değil. Talep yükselse de 41 bin MW’ı rahatça karşılayabilecek 52 bin MW emre amade kapasite söz konusu. Fiyatların bu kadar dalgalı olması piyasanın fazla kırılgan ve sığ olmasından kaynaklanıyor, ticaret hacimleri de rekor seviyelerde düşük” yorumunu yapıyor.

FATURALARA DİKKAT
 Geçtiğimiz yıl Temmuz ayında Türkiye genelinde elektrik tüketimi 867 milyon 551 bin kilovatsaate (kWh) çıkarak, tüm zamanların tüketim rekoru kırılmıştı. Ancak sıcakların böyle devam etmesi durumunda, bu yıl Temmuz ve Ağustos aylarında yeni tüketim rekorları sürpriz olmaz.

Doğan Haber Ajansı’na konuşan Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Mahir Ulutaş, yaz aylarının gelmesi ve havaların ısınmasıyla günde 6 saat klima kullanımının, elektrik faturalarına 40 ile 150 TL arasında ek yük getireceğini söyledi. NASA’nın tahminine göre 1800 yılından bu yana en yüksek sıcaklık değerlerine bu yaz ulaşılacağını, buna bağlı olarak klima kullanımının artacağını belirten Ulutaş, konutlarda yaygın olarak kullanılan 9000 ve 12000 btu soğutma kapasiteli klimaların günlük ortalama 6 saat çalışmalarının, mesken abonelerinin elektrik faturalarına 40 ile 150 TL arasında ek yük getireceğini söyledi. 

EPDK yeni fiyat açıklayacak
ENERJİ Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), bu ay sonu üç aylık dönem için (Temmuz-Ağustos-Eylül) geçerli olacak elektrik birim fiyatlarını açıklayacak. Piyasa uzmanları, son tüketiciye yansıyacak bir fiyat artışı beklemiyor. Son aylarda elektriğin yaklaşık yarısı barajlardan üretilmeye başlandı ve birim maliyetler önemli oranda düştü. Piyasa fiyatları yaz aylarında talebin artmasıyla artış gösterse de, yılın geri kalanında öngörülenden daha düşük seyrediyor. Bir elektrik uzmanı, “2012 ve 2013 yıllarında serbest piyasada ortalama fiyatlar 150 TL/MWh civarında iken, 2014’de 164 TL/MWh, 2015’de 138 TL/MWh, 2016’nın ilk 5 ayının ortalamasında ise şimdilik 120 TL/MWh civarında gerçekleşti” diyor. 

Şanlıurfa’da yüzde 218 artış 
EDİNDİĞİMİZ bilgilere göre, havaların ısınması ile birlikte Dicle Elektrik Dağıtım bölgesinde elektrik tüketimi Haziran başından bu yana yüzde 65 oranında arttı. 4 Haziran’da 37 milyon kilovatsaat olan Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak’taki tüketim, 22 Haziran’da 57 milyon kWH oldu. Elektrik tüketimi, Dicle Elektrik tarafından dağıtım hizmeti verilen 6 il arasında en fazla yüzde 218 ile Şanlıurfa’da gerçekleşti. Şanlıurfa’da 4 Haziran’da 11 milyon kWH olan tüketim, 22 Haziran’da 24 milyon kWH olarak gerçekleşti.

Dicle EDAŞ yetkilileri, tüketimin bu kadar kısa sürede bu denli yüksek oranda artmasının başlıca iki sebebini şöyle açıklıyor: “Bunlardan birisi sıcak hava nedeniyle halkın klimalara yüklenmesi. Bölgede yüzde 75 dolayında olan kayıt dışı tüketim yüzünden insanlar elektrik parası ödemediğinden, köylerdeki en yoksul hanelerde dahi klima bulunuyor. Çoğu evde ise birden fazla klima, ya da salon tipi güçlü klimalar kullanılıyor. Tüketimin artmasındaki diğer neden ise yüzde 92 dolayında kayıt dışı elektrik kullanımın bulunduğu tarımsal sulama. Son günlerde pamuk sulamasının hız kazandığı Şanlıurfa, elektrik tüketiminde 1. sırada yer alırken, tüketimde tarımsal sulamanın yoğun olarak yapıldığı Diyarbakır 2. ve Mardin 3. sırada yer aldı. Tüketimin aniden bu denli artması nedeniyle arızalarda da artış yaşanıyor. Aşırı yükten dolayı sık sık trafolar kendini korumak üzere devre dışı kalıyor. Bu da kesintilere neden oluyor.”