Elektriği kim çarpıyor?

DOĞALGAZDA olduğu gibi elektrik de son dönemde gelen fahiş faturalarla her evi çarpar oldu. Daha bir yıl önce 35-50 bin lira arasında satılan bir kilovatsaat elektriğin bedeli, bugün illere göre 80 ile 100 bin liraya ulaşmış durumda. Hatta birkaç ilde 100 bin lirayı da aştı. Üç kişilik bir ailenin elektrik faturası geçen yıl 20-50 milyon lira arasındayken, bugün 50-100 milyon liraya ulaştı. Enerji Bakanı Zeki Çakan'a göre elektrik fiyatlarındaki artışın nedeni, barajlardaki su seviyesinin düşmesi sonucu termik santralların devreye sokulmuş olmasından. Çünkü, elektriğin satış bedeli, üretim şirketinden satın alınan elektrik bedelinin üzerine dağıtım giderleri eklenerek tespit ediliyor. Elektrik faturalarının bu kadar yükselmesindeki bir diğer etken de ‘‘kayıp-kaçaklar’’...Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'nun TEDAŞ ile ilgili 2000 Raporu, kayıp-kaçak oranının ne duruma geldiğini de açıkça gösteriyor. Rapora göre, Ağrı, Bingöl, Bitlis, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Hakkári, Muş, Tunceli, Van, Aksaray, Bayburt, Ardahan ve Iğdır'da toplanan enerji bedelinin satış maliyeti içindeki payı yüzde 50'nin altına inmiş. Dağıtım giderleri payı ise yüzde 50 oranında artmış. Buna ilave verilen enerjinin yarısı da kayıp-kaçak olmuş.YÜZDE 80'İ KAÇAKRapordaki verilere göre en büyük kayıp-kaçağın yaşandığı il Hakkári.Hakkári'ye bir yıl öncesine göre yüzde 20.6 oranında daha fazla elektrik verilmiş. Bunun karşılığında toplanan para, elektriğe yüzde 100 oranında zam gelmiş olmasına rağmen, tam yüzde 22.8 oranında azalmış.Yani, bir yıl öncesine göre yüzde 20.6 fazla verilen elektriğin tamamından fazlası kayıp ve kaçak olmuş. Daha da ilginci, verilen elektriğin ancak yüzde 18.8'i müşterilere fatura edilebilmiş. Kayıp-kaçaklar bir yılda 11.1 puan artarak yüzde 80.2'ye çıkmış. Yani Hakkári'de kamu kuruluşları dışında, neredeyse herkes kaçak elektrik kullanır olmuş.BU DA HORTUMBir diğer çarpıcı örnek ise Şanlıurfa. Şanlıurfa'da bir yıl içindeki kayıp-kaçak oranı, yani devletten yapılan hırsızlık yüzde 14.9 oranında artmış. Verilen elektriğin yüzde 50'sinden fazlasını çalan 11 il şunlar olmuş:Kayıp-kaçak Yıllık artışArdahan 52.5 - 2.1Van 59.2 - 5.1Iğdır 59.5 - 6.6Bitlis 60.0 - 6.2Batman 64.7 - 6.5Şırnak 66.6 - 0.0Şanlıurfa 67.3 + 14.9Muş 70.3 - 0,8Mardin 73.1 - 4.7Diyarbakır 74.4 - 3.1Hakkári 80.2 + 11.1Son günlerde hemen herkes, moda olan ‘‘devleti hortumladılar’’ cümlesini kullanıyor. Yukarıdaki tabloya bakıldığında, devleti hortumlamanın sadece bankalarda olmadığı anlaşılıyor. Bunun faturasını da yine dürüst vatandaş ödüyor.