Ekonominin kalbi durdu

Son yılların en büyük deprem felaketi, Türk ekonomisinin can damarı olan Marmara Bölgesi'nde ekonomik hayatı durdurdu. Dev sanayi kuruluşlarının büyük bölümünde üretim yapılamazken, ticaret de bitkisel hayata girdi.

Dün Marmara Bölgesi'nde yaşanan 6.7 şiddetindeki deprem Türk ekonomisinin can damarını da vurdu. Otomotivden beyazeşyaya, tekstilden boyaya, çimentodan cama kadar birçok sektörde üretim yapan yüzlerce fabrikanın bulunduğu Marmara Bölgesi'nde yaşanan deprem nedeniyle, Türk ekonomisi de büyük darbe aldı. Zararın milyonlarca doları bulduğu tahmin ediliyor.

Türk sanayiinin kalbinin attığı Marmara Bölgesi'ndeki birçok büyük sanayii kuruluşu deprem nedeniyle hasar görürken, dün fabrikalarda üretim yapılamadı. Bölgede elektriğin kesilmesi, yolların hasar görmesinin yanı sıra, deprem nedeniyle birçok işçinin evlerinin zarar görmesi, bir kısmının hayatını kaybetmesi ya da yaralanması üretimin durmasında etkili oldu.

Bölgenin toparlanıp, deprem yaralarının sarılmasından sonra, fabrikalarda üretimin tekrar başlayacağı tahmin ediliyor. Ancak, depremden en çok zarar gördüğü tahmin edilen işçilerin, işbaşı yapmalarının uzun zaman alacağı belirtiliyor.

KRİZ MASALARI

Şirketlerin bir çoğu hem deprem nedeniyle alınacak tedbirleri belirlemek hem de depremde zarar gören işçilerine acil yardım için kriz masaları oluşturdu.

AYGAZ: Yarımca tesisinin idari bina ve pompa dairesinde hasar meydana geldiği için üretime ara verildi. Avcılar Ambarlı tesislerinde hasar meydana gelmedi. Ancak bu bölgede oturan pek çok işçinin evleri çöktü ya da büyük hasara uğradı. İşçilerin hiç biri işbaşı yapamadı. Aygaz Genel Müdür Yardımcısı Sinan Özman, ‘‘İşçilerimizin büyük çoğunluğu Avcılar civarında oturuyor ve büyük çoğunluğunun evleri hasara uğradı. Tesislerimizde bir şey yok, ama işçilerin durumu için aynı şeyi söyleyemiyoruz. Bu bölge harap oldu. Şimdi bir tespit yapıp, mağdur olan işçilerimize yardım için çalışıyoruz. İşçilerimize gereken her türlü desteği ve yardımı yapacağız. Şu an için can kaybı yok, inşallah olmaz da’’ diye konuştu.

MİGROS: Mağazalarında büyük bir hasar olmamasına rağmen, olası gelişmelere karşı bir kriz masası oluşturdu. Güvenlik nedeniyle binalara ve mağazalara girilmesi yasaklanan bölgeler dışında Migros mağazaları açık bulunuyor.

SABANCI HOLDİNG: Adapazarı ve İzmit'teki fabrikaları deprem nedeniyle tatile girdi. İzmit'te aralarında Brisa, Beksa, Höksa, Enerjisa, Kordsa'nın da bulunduğu Kentsa Tesisleri'nde ufak çatlakların dışında büyük bir hasar meydana gelmedi. Ancak bu fabrikalarda çalışan işçilerin çoğu, evleri hasara uğradığından işbaşı yapamadılar. Adapazarı Toyotasa tesislerinde ise üretim tamamen durdu. Dün Sabancı Holding Yönetim Kurulu toplanarak, bir kriz masası oluşturdu. Hasar tespiti ve işçilerin durumu için çalışmalar başlatıldı.

Hangi şirket ne kadar hasar gördü

ŞişeCam: Gebze bölgesindeki düzcam ve şişe tesisinin stoklarında hasar var. Üretim aksıyor. Trakya'da düzcam ve züccaciye stoklarında da hasar meydana geldi.

Eminis Ambalaj: Eklem yerlerinde çatlaklar, boya patlakları ve idare binasının bazı yerlerinde derin çatlaklar var. Ancak binada önemli bir hasar olmadığı belirtiliyor.

İzocam: Küçük çaplı arızalar dışında önemli bir hasar yok. Hasar tespiti daha sonra yapılacak.

İstanbul Motor Piston: Önemli hasar yok.

Lafarge Aslan Çimento: Tesislerde hasar yok. Ancak elektrikler kesik ve yollarda hasar var.

TÜPRAŞ: Deprem sonrası çıkan yangın önemli hasara neden oldu.

Maret: Herhangi bir hasar yok.

Bolu Çimento: Görünen bir hasar yok. Ancak enerji hatlarında sorun var.

Ereğli Demir Çelik: Bazı birimlerde elektrik kesintisi dışında herhangi bir hasar yok, ulaşım normal.

Demisaş Döküm: Elektrik kesintisi nedeniyle Bilecik'te kurulu fabrikada üretime bir gün ara verildi.

Türk Pirelli: Lastik pişirme fabrikasının bir bölümü yıkıldı.

SİFAŞ: Herhangi bir hasar meydana gelmedi.

Ford Otosan: Yeni kurulan Gölcük fabrikasının zemini çatlarken, ana yola bağlantıyı sağlayan yolda da 1.5 metrelik çatlak oluştu. Şu anda araç giriş çıkışı yapılması mümkün değil.

Tezsan: Fabrika binasının duvarlarında zararsız çatlaklar oluştu. Üretimi aksatacak bir hasar oluşmadı.

Tüpraş'ta korkutan yangın

Marmara Bölgesi'ni yıkan 6.7 şiddetindeki deprem, Kocaeli'nde bulunan ve Türkiye'nin en büyük petrol rafinerilerinden biri olan Tüpraş'ı tehdit ediyor. Deprem sırasında hasar gören Tüpraş Rafinerisi'de akaryakıt silolarında başlayan yangın tüm çabalara rağmen söndürülemedi. Yangının bir ana tanka da sıçraması ve tehlikenin sürmesi nedeniyle Valilik, rafinerinin 1 kilometre yakınındaki yerleşim alanlarının boşaltılmasını istedi. Tütünçiftlik ve Yarımca kesimlerinde bu bölgelerde yaşayan vatandaşlara bu durum duyuruldu.

Antalya Orman Bölge Müdürlüğü yetkililerinden alınan bilgiye göre, Kara Kuvvetleri Komutanlığı tarafından orman yangınlarıyla mücadele amacıyla yangın söndürme uçağına dönüştürülen C-130 tipi nakliye uçağı, Kayseri Askeri Havalimanı'ndan hareket ederek, Antalya Askeri Havalimanı'na geldi. Burada, 'Reterdant' adlı yangın söndürme maddesi yüklenen nakliye uçağı, Gölcük'te deprem sonrası Tüpraş'ta başlayan yangını söndürmek üzere deprem bölgesine gitti.

Tüpraş'ta yangının kontrol altına alınabilmesi için takviye köpük istendi. Öğleye doğru kontrol altına alınan yangın, öğleden sonra yeniden şiddetlendi. İzmit Rafinerisi'nde yangını söndürmekte kullanılan köpük azalınca, Kırıkkale rafinerisinden takviye köpük istendi.

Alışveriş merkezleri boş

GÜNÜN her saati yoğun kalabalık yaşayan İstanbul'un gözde alışveriş merkezleri Akmerkez, Carousel, Carrefoursa'da mağazaların büyük çoğunluğu açılmadı. Alışveriş merkezleri dün neredeyse hiç ziyaretçi ağırlamadı.

Doğalgazda sorun yok, elektrik gitti

Depremin hemen ardından iletim hatlarında yaşanan hasarlar nedeniyle iletim ve üretim sistemi devreden çıktı, tüm Türkiye'de elektrik kesildi. Saat 06.30'dan itibaren Adapazarı, Kocaeli, İstanbul ve Trakya hariç, sistem normale döndü.

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersümer, Başbakanlık'ta kriz merkezi toplantısına katıldıktan sonra yaptığı açıklamada, Kocaeli ve Adapazarı'na enerji veremediklerini, iki tane çok önemli trafo merkezinin çok ağır hasar gördüğünü söyledi. Ersümer, sabah saatlerinde Düzce'de 5.4 şiddetinde olan ikinci depremin, başka bir enerji merkezini daha devre dışı bıraktığını bildirdi.

Ersümer, bu merkezlerin birbirlerine bağlı hatlar olduğunu söyleyerek, ‘‘Bir anda bütün Türkiye'de elektrik kesiliyor. Afşin-Elbistan santralına giden hatlar üzerinde büyük sıkıntı yaşıyoruz’’ dedi. Ersümer özellikle Düzce, Osmanca ve Adapazarı'nda trafo merkezlerinin büyük hasara uğradığını açıklayarak, ‘‘Arkadaşlar çalışıyor, ellerinden geleni yapıyorlar. İnşallah kısa bir zamanda oralara enerji kavuşturmaya imkan buluruz’’ diye konuştu. Ersümer, İstanbul'un Anadolu yakasında da sıkıntıların olduğunu belirterek, buralara Ambarlı ve Hamitabat santrallerinden enerji sevkedip, Bulgaristan'dan da taşıyabilirlerse, İstanbul'un tamamını besleyebileceklerini düşündüklerini açıkladı.

Ersümer, doğalgaz boru hatlarında önemli bir hasarın olmadığını, deprem bölgesindeki barajlarda şu anda hasar olmadığını belirtti.