Ekonomik performans beklentilerden iyi
Güncelleme Tarihi:
Yılbaşında piyasaların, TÜFE bazında yüzde 25 olarak öngördüğü enflasyonun yüzde 19 dolayında çıkacağı anlaşıldı. Piyasalar 2004'e ise yüzde 13.9 TÜFE artışı beklentisiyle giriyor. Piyasalar 2003 başında DİBS bileşik faizlerinin yüzde 39, doların 2 milyon 58 bin lira, yıllık büyüme oranının yüzde 4.4 olacağını tahmin etmişti. Yıllık TÜFE artışının yüzde 19.1, bileşik faizin yüzde 25, doların 1 milyon 451 bin lira, yıllık büyüme oranının da yüzde 5.3 olması bekleniyor.
Piyasalar makro ekonomik göstergelerde bu yılki gerçekleşmelere ilişkin yılın başında yaptıkları projeksiyonlarda yanıldı. Enflasyon, faiz, kur ve büyüme gibi temel göstergelerdeki iyileşmeler, piyasaların beklentilerinin oldukça üzerinde gerçekleşti.
Merkez Bankası'nın ağırlıkla mali sektördeki karar alıcılarla her ay düzenli olarak yaptığı beklenti anketi, piyasaların, beklentilerde yılbaşındakine göre çok daha iyimser bir noktaya geldiğini ortaya koydu. Buna göre piyasalar 2004 yılına 2003'e kıyasla çok daha iyimser giriyor.
BEKLENTÄ°LERÄ°N SEYRÄ°
Temel ekonomik göstergelerde aylar itibariyle alınan sonuçların, beklentilere göre daha iyi çıkması beklentilerde de iyimserliği artırdı. Ocak ayında yapılan ankette piyasaların 2003 sonu TÜFE artış beklentisi yüzde 24.8 olarak ölçülmüştü.
Enflasyonda yaşanan düşüş trendinde piyasaların yıl sonu TÜFE artışına ilişkin beklentisi de gerileyerek martta yüzde 27.3'e, haziranda yüzde 25.4'e, eylülde 20.5'e indi. Devlet İstatistik Enstitüsü'nün kasım sonu itibariyle yıllık artış oranını yüzde 19.3 olarak açıkladığı aralık ayında da piyasaların yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 19.1'a kadar indi.
GELECEK 12 AYLIK ENFLASYON BEKLENTÄ°SÄ°
Ankette her ay piyasa temsilcilerine gelecek 12 aylık dönemde bekledikleri enflasyon oranı soruldu. Ocak ayında yüzde 23.6 olarak ölçülen piyasaların gelecek 12 aydaki TÃœFE artış beklentisi hızla gerileyerek, martta yüzde 24.6, haziranda yüzde 21.6, eylülde yüzde 17.7 ve aralık ayında yüzde 13.9'a kadar geriledi.Â
Piyasaların uzun vadede bekledikleri enflasyon oranının da sürekli gerilemesi, enflasyonda düşüşün kalıcı olduğu kanısının yerleştiğine işaret ediyor.
FAÄ°Z BEKLENTÄ°SÄ° NEYDÄ°, NE OLDU?
Ankete katılanlar ocak ayında Hazine ihalelerinde yüzde 50'lerde bulunan yıllık bileşik faiz oranlarının yılın sonunda yüzde 39.2'ye ineceğini tahmin ediyordu. Ancak mart ayında yaşanan Irak savaşının piyasalar üzerinde yarttığı belirsizlik algılaması hem ihalelerde faizlerin, hem de ileriye dönük beklentilerin yükselmesine yol açtı.
Martta yapılan ankette piyasaların yıl sonu bileşik faiz beklentisi yüzde 43.8'e yükseldi. Beklenenden kısa süren savaşın ardından belirsizlik algılaması azaldı, izleyen dönemde yapılan ihalelerde faizler hızla düşmeye devam etti, diğer ekonomik göstergelerdeki iyileşmelerle iyimserlik yeniden oluştu.
Piyasaların Hazine bileşik faizinde yıl sonu düzeyine ilişkin beklentisi gerileyerek haziranda yüzde 36.3'e, eylülde yüzde 28.8'e, aralıkta yüzde 25.3'e kadar indi.
PİYASALAR KURDA TERS KÖŞEYE YATTI
Ocak ayında yapılan ankette piyasaların 2003 sonu dolar kuru beklentisi 2 milyon 58 bin lira olarak ölçülmüştü. Ancak uygulanan dalgalı kur sisteminde kurlar bazı arızi dönemler dışında sürekli düşüş trendi izledi. Yılbaşında 1 yüzde 640 bin lira dolayında bulunan dolar kuru bugün 1 milyon 426 bin liraya geriledi.
Kurlar, sürekli gerilediği bu süreçte piyasaların ay sonları için yaptığı kur tahminlerinin hep altında kaldı. Piyasaların yıl sonu kur beklentisi de gerileyerek aralık anketinde 1 milyon 451 bin liraya indi.
BÃœYÃœME BEKLENTÄ°SÄ° GÄ°DEREK ARTTI
Yıllık büyüme beklentisi de özellikle ikinci yarıdan itibaren sürekli yukarı doğru bir seyir izledi. Piyasaların ocak ayında yılın tümü için yüzde 4.4 olan büyüme beklentisi, Irak savaşının yarattığı olumsuzlukla mart ayında yüzde 3.6'ya geriledi.
Ancak yıllık büyüme beklentisi izleyen dönemde sürekli artarak haziranda yüzde 4.5'e, temmuzda yüzde 5'e, ağustosta yüzde 5.2'ye ulaştı. Beklenen yıllık büyüme oranı izleyen dönemde bu düzeyin altına hiç inmedi, aralık ayı itibariyle de yüzde 5.3 düzeyinde gerçekleşti.
CARİ AÇIKTA ÖNGÖRÜLEMEYEN BÜYÜME
Kurlardaki düşüşün de etkisiyle piyasaların beklentilerinin oldukça üzerinde bir büyüme gösteren cari işlemler açığı ise piyasa beklentilerinin üzerinde iyileşme kaydeden ekonomik göstergelerde bir istisnayı oluşturdu. Cari işlemler açığında, TL'deki değerlenmeye bağlı hızlı ithalat artışı paralelinde yaşanan büyüme nedeniyle piyasaların beklentisinde ciddi bir sapma yaşandı.
Piyasalar ocak ayında yılın tümü için yalnızca 1.7 milyar dolarlık bir cari işlemler açığı bekliyordu. İzleyen dönemde cari açıkta yaşanan hızlı büyüme, beklentilere de yansıdı; gelinen aşamada piyasalar yıllık cari açık beklentisini 7.1 milyar dolara çıkardı.