Ekonomik kriz zorladı İrlanda seçime gidiyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 24, 2010 00:00
İktidarın küçük ortağı Yeşiller Partisi’nin “kendimizi aldatılmış hissediyoruz” diyerek seçim istediği İrlanda’da, ekonomik kriz, siyasi krize dönüştü. Yeşiller’in desteğini çekmesi ve 2011 ocak ayının ikinci yarısında yapılmasını istemesi üzerine İrlanda Başbakanı Brian Cowen, meclisin bütçe sürecinden sonra feshedileceğini açıkladı.
BİR zamanların örnek ülkesi iken içine girdiği borç krizi yüzünden uluslararası kuruluşların desteğini bekleyen İrlanda, şimdi de siyasi bir krizle karşı karşıya kaldı Hükümet, bir yandan yeni bir tasarruf planı açıklamaya, diğer yandan bir yardım paketi Uluslararası Para fonu (IMF), Avrupa Birliği (AB) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) yetkililerinden oluşan üçlü heyetle anlaşmaya çalışırken, iktidarın küçük ortağı olan Yeşil Partisi’nin istemi üzerine, ülke gündemine erken seçim de girdi. İrlanda Başbakanı Brian Cowen, meclisin bütçe sürecinden sonra feshedileceğini açıkladı.
Ocak ayının ikinci yarısı
Yeşiller Partisi Lideri ve aynı zamanda Çevre Bakanı olan John Gormley’in, ülkenin IMF’nin eline düşmesinden büyük üzüntü duyduğunu ve partisinin bundan çok rahatsız olduğunu söyleyerek, önceki gün seçim taleplerini dile getirmişti. Gormley’in “Kendimizi aldatılmış hissediyoruz” diyerek, ocak ayının ikinci yarısında erken genel seçimlere gidilmesini istemesinin ardından, iktidar partisi Fianna Fail acilen toplanmak zorunda kaldı. Yeşiller’in seçim talebini açıklamasının ardından partisi Fianna Fail’i toplayarak durumu değerlendiren Başbakan Cowen, toplantının ardından bir basın toplantısı yaptı.
Öncelik yardım paketinde
Acilen istifa etmesi yönündeki talepleri reddeden Cowen, öncelikli gündem maddelerinin bütçe görüşmeleri ile AB ve IMF’den talep edilen yardım paketi olduğunu vurguladı.Cowen, 2011 bütçesi meclisten geçirilene ve ekonomik konulara ilişkin gerekli yasal düzenlemeler yapılana kadar görevde kalacağını açıkladı. Cowen, partili bakanlarla yaptığı açıklamada, 2011 bütçesi, 4 yıllık tasarruf planı ve AB-IMF yardım paketinin İrlanda için büyük önem taşıdığına işaret ederek, hükümetin ve meclisin bu konudaki yükümlülüklerini yerine getirmesinin öncelikli olduğunu vurguladı. Başbakan Cowen, seçim tarihinin, meclisin feshinden sonra kararlaştırılacağını kaydetti.
Muhalefet de seçimden yana
Yeşiller’in bu istemine, bir süredir iktidarın ekonomik krizle baş etme biçimini eleştiren muhalefet partileri ve bazı bağımsız milletvekilleri de katılıyor İrlanda’nın 6 milyar Euro tasarruf öngören 2011 bütçesi 7 Aralık’da meclise sunulacak. Bütçe sürecinin tamamlanmasının haftalar alabileceği ve genel seçimin şubat ya da mart ayında yapılabileceği yorumunda bulunuluyor.
Euro’nun durumu oldukça ciddi
ALMANYA Başbakanı Angela Merkel, Yunanistan’dan sonra İrlanda’nın da Avrupa Birliği’nden (AB) yardım talep etmesinin ardından, Euro’nun durumunun ‘oldukça ciddi’ olduğu uyarısında bulundu. Berlin’de konuşan Angela Merkel, Yunanistan’da yaşanan krize gönderme yaparak, şunları söyledi: “Dramatik bir tablo çizmek istemiyorum ama Euro cephesinde ciddi bir sorunla karşı karşıyayız.”
Euro’nun çöküşü Almanya’nın elinden mi olacak
AVRUPA Birliği’nin (AB) ortak para birimi Euro’nun geleceği yeniden sorgulanmaya başlandı. Financial Times gazetesi yazarlarından Gideon Rachman, “Euro’nun bitişinin Almanya’nın elinden olacağını” öne sürdü. “Euro önünde sonunda dağılacak. Ortak para birliğinin başını kesen güç, AB’nin en güçlü ekonomisi Almanya olacak” diyen Rachman, Alman seçmenin hassasiyetlerine dikkat çekti.
‘Domino etkisi’ ürküttü, gözler Portekiz ve İspanya’ya çevrildi
AVRUPA’da, İrlanda’nın kurtarılma planı resmileştikten sonra, gözler yüksek kamu borcu ve riskli bütçe açıkları ile gündemden düşmeyen Portekiz ve İspanya’nın üzerine çevrildi. Birbirine komşu iki ülke İspanya ve Portekiz için domino sırasında birbiri ardına düşecek iki taş gözü ile bakılıyor. Çünkü İspanya, AB’de İrlanda ve Yunanistan’dan sonra en yüksek bütçe açığına sahip ülke. Bu konuda İspanya’yı ise Portekiz takip ediyor. Yeni endişe kaynağı olan bu iki ülkede, mevcut durumlar şöyle:
Yılbaşında yardım ister
Portekiz’de kamu borç oranı milli gelirin yüzde 112’sine ulaşmış ve bütçe açığı da yüzde 9.5’i aşmış durumda. Düşük büyüme ve yüksek borç seviyesiyle ‘sıradaki taş’ muamelesi gören Portekiz’in, 2011 başında uluslararası yardım için başvuruda bulunacağı tahminleri yapılıyor.
51.5 milyar Euro yeter
Bazı uluslararası yatırımcılar ise Portekiz’den kötü haberin daha da erken gelebileceğini savunuyor. HSBC tarafından yapılan hesaplamalara göre Portekiz’in AB fonlarına başvurması durumunda yalnızca 51.5 milyar Euro yetebilecek.
350 milyar Euro lazım
Bu çalışmaya göre İspanya için gerekecek yardım tutarının 350 milyar Euro’nun üzerine çıkabileceği hesabı yapılıyor. Portekiz’e yapılacak olası bir yardımın, yüksek bütçe açığı bulunan İspanya üzerindeki baskıyı daha da artırabileceği yorumlarını yapanlar da var.
Sıradaki kim
Portekiz, Yunanistan ve İrlanda’nın toplam gayrisafi yıllık hasılasının neredeyse 2 katına sahip olan İspanya’nın ardından sıranın kime geleceği soruna, daha şimdiden yanıt arayanlar da var. Barclays Capital ekonomisti Antonio Garcia Pascual’a göre, İtalya, Fransa ve sonunda bütün Avrupa’nın tehlikeye girecek. Çünkü İspanya batmak için fazla büyük.
Kriterden 10-15 puan saptılar
AB’ye üye ülkelerin Ekonomik ve Parasal Birliğe katılabilmeleri için gerekli şartları, Kopenhang kriterleri düzenleyen Maastricht Kriterleri’ne göre, üye ülke bütçe açığının GSYİH’sına oranı yüzde 3’ü geçmemesi gerekiyor. Ancak, bütçe açıkları Avrupa’da endişe kaynağı olan ülkelerde, bu kriter 10-15 puan şaşmış durumda. AB istatistik kurumu Eurostat’ın verilerine göre, bütçe açığının GSYH’ye oranı bu ülkelerde bu oran şöyle:
İrlanda’da yüzde 14.4’ü (22 milyar 958 milyon Euro)
Yunanistan’da yüzde 15.4 (36 milyar 150 milyon Euro)
İspanya’da yüzde 11.1 (117 milyar 306 milyon Euro)
Portekiz’de ise yüzde 9.3 (15 milyar 701 milyon Euro)
Ocak ayının ikinci yarısı
Yeşiller Partisi Lideri ve aynı zamanda Çevre Bakanı olan John Gormley’in, ülkenin IMF’nin eline düşmesinden büyük üzüntü duyduğunu ve partisinin bundan çok rahatsız olduğunu söyleyerek, önceki gün seçim taleplerini dile getirmişti. Gormley’in “Kendimizi aldatılmış hissediyoruz” diyerek, ocak ayının ikinci yarısında erken genel seçimlere gidilmesini istemesinin ardından, iktidar partisi Fianna Fail acilen toplanmak zorunda kaldı. Yeşiller’in seçim talebini açıklamasının ardından partisi Fianna Fail’i toplayarak durumu değerlendiren Başbakan Cowen, toplantının ardından bir basın toplantısı yaptı.
Öncelik yardım paketinde
Acilen istifa etmesi yönündeki talepleri reddeden Cowen, öncelikli gündem maddelerinin bütçe görüşmeleri ile AB ve IMF’den talep edilen yardım paketi olduğunu vurguladı.Cowen, 2011 bütçesi meclisten geçirilene ve ekonomik konulara ilişkin gerekli yasal düzenlemeler yapılana kadar görevde kalacağını açıkladı. Cowen, partili bakanlarla yaptığı açıklamada, 2011 bütçesi, 4 yıllık tasarruf planı ve AB-IMF yardım paketinin İrlanda için büyük önem taşıdığına işaret ederek, hükümetin ve meclisin bu konudaki yükümlülüklerini yerine getirmesinin öncelikli olduğunu vurguladı. Başbakan Cowen, seçim tarihinin, meclisin feshinden sonra kararlaştırılacağını kaydetti.
Muhalefet de seçimden yana
Yeşiller’in bu istemine, bir süredir iktidarın ekonomik krizle baş etme biçimini eleştiren muhalefet partileri ve bazı bağımsız milletvekilleri de katılıyor İrlanda’nın 6 milyar Euro tasarruf öngören 2011 bütçesi 7 Aralık’da meclise sunulacak. Bütçe sürecinin tamamlanmasının haftalar alabileceği ve genel seçimin şubat ya da mart ayında yapılabileceği yorumunda bulunuluyor.
Euro’nun durumu oldukça ciddi
ALMANYA Başbakanı Angela Merkel, Yunanistan’dan sonra İrlanda’nın da Avrupa Birliği’nden (AB) yardım talep etmesinin ardından, Euro’nun durumunun ‘oldukça ciddi’ olduğu uyarısında bulundu. Berlin’de konuşan Angela Merkel, Yunanistan’da yaşanan krize gönderme yaparak, şunları söyledi: “Dramatik bir tablo çizmek istemiyorum ama Euro cephesinde ciddi bir sorunla karşı karşıyayız.”
Euro’nun çöküşü Almanya’nın elinden mi olacak
AVRUPA Birliği’nin (AB) ortak para birimi Euro’nun geleceği yeniden sorgulanmaya başlandı. Financial Times gazetesi yazarlarından Gideon Rachman, “Euro’nun bitişinin Almanya’nın elinden olacağını” öne sürdü. “Euro önünde sonunda dağılacak. Ortak para birliğinin başını kesen güç, AB’nin en güçlü ekonomisi Almanya olacak” diyen Rachman, Alman seçmenin hassasiyetlerine dikkat çekti.
‘Domino etkisi’ ürküttü, gözler Portekiz ve İspanya’ya çevrildi
AVRUPA’da, İrlanda’nın kurtarılma planı resmileştikten sonra, gözler yüksek kamu borcu ve riskli bütçe açıkları ile gündemden düşmeyen Portekiz ve İspanya’nın üzerine çevrildi. Birbirine komşu iki ülke İspanya ve Portekiz için domino sırasında birbiri ardına düşecek iki taş gözü ile bakılıyor. Çünkü İspanya, AB’de İrlanda ve Yunanistan’dan sonra en yüksek bütçe açığına sahip ülke. Bu konuda İspanya’yı ise Portekiz takip ediyor. Yeni endişe kaynağı olan bu iki ülkede, mevcut durumlar şöyle:
Yılbaşında yardım ister
Portekiz’de kamu borç oranı milli gelirin yüzde 112’sine ulaşmış ve bütçe açığı da yüzde 9.5’i aşmış durumda. Düşük büyüme ve yüksek borç seviyesiyle ‘sıradaki taş’ muamelesi gören Portekiz’in, 2011 başında uluslararası yardım için başvuruda bulunacağı tahminleri yapılıyor.
51.5 milyar Euro yeter
Bazı uluslararası yatırımcılar ise Portekiz’den kötü haberin daha da erken gelebileceğini savunuyor. HSBC tarafından yapılan hesaplamalara göre Portekiz’in AB fonlarına başvurması durumunda yalnızca 51.5 milyar Euro yetebilecek.
350 milyar Euro lazım
Bu çalışmaya göre İspanya için gerekecek yardım tutarının 350 milyar Euro’nun üzerine çıkabileceği hesabı yapılıyor. Portekiz’e yapılacak olası bir yardımın, yüksek bütçe açığı bulunan İspanya üzerindeki baskıyı daha da artırabileceği yorumlarını yapanlar da var.
Sıradaki kim
Portekiz, Yunanistan ve İrlanda’nın toplam gayrisafi yıllık hasılasının neredeyse 2 katına sahip olan İspanya’nın ardından sıranın kime geleceği soruna, daha şimdiden yanıt arayanlar da var. Barclays Capital ekonomisti Antonio Garcia Pascual’a göre, İtalya, Fransa ve sonunda bütün Avrupa’nın tehlikeye girecek. Çünkü İspanya batmak için fazla büyük.
Kriterden 10-15 puan saptılar
AB’ye üye ülkelerin Ekonomik ve Parasal Birliğe katılabilmeleri için gerekli şartları, Kopenhang kriterleri düzenleyen Maastricht Kriterleri’ne göre, üye ülke bütçe açığının GSYİH’sına oranı yüzde 3’ü geçmemesi gerekiyor. Ancak, bütçe açıkları Avrupa’da endişe kaynağı olan ülkelerde, bu kriter 10-15 puan şaşmış durumda. AB istatistik kurumu Eurostat’ın verilerine göre, bütçe açığının GSYH’ye oranı bu ülkelerde bu oran şöyle:
İrlanda’da yüzde 14.4’ü (22 milyar 958 milyon Euro)
Yunanistan’da yüzde 15.4 (36 milyar 150 milyon Euro)
İspanya’da yüzde 11.1 (117 milyar 306 milyon Euro)
Portekiz’de ise yüzde 9.3 (15 milyar 701 milyon Euro)