Ekonomide aşırı ısınma yok TL yeniden değerlenecek

MERKEZ Bankası Başkanı Erdem Başçı, Türkiye ekonomisine aktivite, milli gelir ve üretim açısından bakıldığında aşırı ısınmanın yaşanmadığını belirterek, büyüme potansiyelinin çok fazla olduğunu söyledi. Başçı, “Türkiye’nin büyüme potansiyeli çok yüksek. Üretim faktörleri açısında baktığınızda emek kıtlığı hiç yok. İş gücüne katılım oranları artıyor. Sermaye açısında baktığınızda yatırımlar gayet kuvvetli gidiyor. Dolayısıyla sermaye oluşumunda da hiçbir sıkıntı yok” dedi.

‘V’ şeklinde toparlanma
TRT Haber’de Ekonomi Kulubü programında soruları yanıtlayan Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, şunları söyledi: “Krizden sonra bizim potansiyel üretimimiz oldukça hızlı bir şekilde artmaya devam etti. Fiili talepte ve üretimde grafiksel olarak ‘V’ şeklinde bir toparlanma var. Dünyada gelişmekte olan ülkeler içinde bu kadar hızlı toparlanan bir başka ülke yok. 1 yıl öncesine baktığınız zaman Türkiye reel büyüme olarak  yüzde 11 ile dünya rekoru kırdı. Tek başına buna baktığınız zaman Türkiye’nin dünya şampiyonu olduğunu görürsünüz. Buna göre derin olmayan bir analiz yaparsanız tabii ki ‘bu ülke fazla hızlı gidiyor, biraz yavaşlatması lazım’ diye düşünebilirsiniz. Ama bu o açıdan çok sığ bir analiz olur. Biz milli gelirin daha önceki seyrine bakarız. Üretim potansiyelimize bakarız. Biraz daha detaylı analiz yapınca ‘ısınma var, aşırı hızlıbüyüyor’ demenin haklı olmadığını görürsünüz.”

Faiz indirmek doğru karardı
Başçı, küresel krizin sert seyrettiği günlerde faiz indirim kararı almaları nedeniyle ilk anda eleştirildiklerinin hatırlatılması üzerine, “Çok alışılmadık bir dönemde yaşıyoruz ve alışılmadık işler yapmak gerekiyor. Bunları da iyi anlatmak gerekiyor. Bir yandan anlatma çabaları çeşitli kanallardan ilerlerken diğer taraftan da şimdi veriler bizi haklı çıkardı Şu an hiç yanlış anlaşılan bir şey yok, gayet iyi anlaşılıyor ve attımız adımlara hak veriliyor” diye konuştu.

Liranın değeri yükselecek
Erdem Başçı, vatandaşın kafasındaki “Madem ABD ve AB ekonomisi bu kadar kötü neden paraların değeri yükseliyor” şeklindeki soruyu da şöyle yanıtladı: “Aslında olan gelişmekte olan piyasalardaki yatırımların yeniden fiyatlanması. Kısa vadeli sermaye de bütün dünyada çıkışlar görüldü. Türkiye’de de bunun yansıması oldu. Sıcak para çıkışlarının en önemli kısmı yeniden fiyatlama. Önce hisse senetlerinin değerleri düştü. Sonra otomatik dengeleyiciler çalıştı. Fiyatlama da döviz kurlarında görüldü. Nrmalde Merkez Bankası kurlarla ilgili görüş söylemeyi sevmez. Çünkü kurları piyasa belirler. Buna rağmen biz döviz kurları haddinden fazla yükseldi diye teknik toplantılarda da dile getirdik. Ekonomistler, analistler de bunu kabul ediyorlar. Çünkü bizim takip ettiğimiz reel efektif kur endeksleri var. İnternet sitemizde de yayınlanıyor. Onlardan bizim gibi gelişmekte olan ülkelere karşı olan reel efektif kur endekslerine bakın; tarihinin en düşük seviyelerinde, TL en değersiz seviyelerde şu anda ve ortalamasına göre genel endekste 2008’in altında. 2009 da gördüğümüz en dip noktanın da şu anda yüzde 7 kadar altında. Bugün için TL nin bu kadar değer kaybetmesi için herhangi bir reel sebep yok. Türkiye de merkez bankası para basmıyor. Yabancı merkez bankaları ise kuvvetli miktarlarda para basıyor. Dolayısıyla Türk Lirası’nın değer kazanan bir para olması gerekecek. Ve önümüzdeki bir yıl içerisinde bunu tekrar göreceğiz.”

Türkiye’de kamu ve özel sektör borçları makul

KÜRESEL krizin temelinde aşırı borçlanmaların yattığını ve farkında olmadan gelişmiş ekonomilerde ‘özel sektör parası basıldığını’ vurgulayan Erdem Başçı, Türkiye’de kamu ve özel sektör borçlarının makul düzeyde olduğunu, bu düzeyi korudukça problem çıkmayacağını savundu. Başçı, şunları dile getirdi: “Aşırı borçlanmanın ardından borçların normal seviyelere düşmesi uzun zaman alır. Türkiye’de kamu borcu son derece makul seviyelere indirildiği için çok avantajlı bir noktadayız. Özel sektör borcu da, hane halkından itibaren düşük seviyelerde. Firma borçlarına baktığınız zaman oralarda da stok aşırı seviyede değil. O zaman biz borçlanmalardaki artışları biraz daha kontrollü yaparsak bu tür problemlere 10 yıl, 15 yıl sonra bile düşmeyiz. Para basarak da bu probleme çözüm bulunamaz ama ABD para basarak sorunu hafifletmeye çalıştı. Amerika Merkez Bankası para basarak kuvvetli bir şekilde devreye girmeseydi çok daha derin bir düşüş olacaktı.”

Bize verilen kredi notu kesinlikle yanlış

MERKEZ Bankası Başkanı Erdem Başçı, “İsrail halkı pahalılık için protesto gösterileri yaparken S&P İsrail’in notunu arttırdı. Sizce Türkiye hak ettiği notu alıyor mu” diye sorulması üzerine de reyting kuruluşlarına tepki gösterdi ve “Türkiye’ye verilen kredi notu kesinlikle yanlış. Bunu da herkes çok iyi biliyor. Burada temel bir problem var; G-20 dökümanların da da belirleniyor. Bunlar az sayıda ve denetlenmeyen kuruluşlar, denetleyen hiç kimse yok. Sadece piyasalar denetlemiş oluyor ki, piyasaların denetlenmesi de çok nadir oluyor. Dolayısıyla bunlarla ilgili çok çeşitli reformlar gündeme gelecek” diye konuştu.

Altın fiyatını basılacak paranın miktarı belirler

ERDEM Başçı, altın fiyatlarındaki yükselişin sorulması üzerine de şu görüşleri dile getirdi: “Altındaki yükseliş bundan sonra dünyada özellikle de Avrupa’da ve ABD’de ne kadar para basılacağına bağlı. Oradaki parasal genişleme arttığı sürece altın yükselecektir.”

Hiçbir merkez bankacı şu anda Trichet’in yerinde olmak istemez

MERKEZ Bankası Başkanı Erdem Başçı, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet’in işinin çok zor olduğunu belirterek, “Hiçbir Merkez Bankacı şu anda onun yerinde olmak istemez. Avrupa Merkez Bankası’nın bilançosuna bakın çok yüksek miktarlarda elektronik tutulan para var. Amerika Merkez Bankası parasal genişlemeyi planlı programlı belli usullere göre yapıyor. Ancak Avrupa Merkez Bankası maalesef kontrolsüz bir şekilde genişleme yapıyor. Çünkü İtalyan ve İspanyol kıymetlerini alırken nerede durabileceği konusunda bir fikri yok. Öyle bir noktaya gelinebilir ki İtalyan kıymetlerinin bir çoğu Avrupa Merkez Bankası bilançosuna taşınabilir. Bu çok yüksek miktarda parasal genişleme demek. O yüzden de Euro değer kaybeder. Çok acil Avrupalı liderlerin 21 Temmuz’da aldıkları kararı hayata geçirmeleri gerekiyor. Avrupa Merkez Bankası üzerindeki bu yükü bir an önce alsınlar. Daha sonrada İtalya ve İspanya’ya ne yapacaklarına hemen karar versinler. Şu an hiç kimse Avrupa Merkez Bankası Başkanının bulunduğu pozisyonunda olmak istemez” dedi.