Ek Vergi Anayasa'dan döndü 394 trilyon devlete kaldı
Güncelleme Tarihi:
Oya ARMUTÇU-Çiğdem TOKER/ANKARA
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 24, 2003 01:53
Anayasa Mahkemesi, bu yıl 1.1 katrilyon lira gelir beklenen Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi'ni iptal edip yürürlüğünü durdurdu. Ek Emlak Vergisi'ni ise Anayasaya aykırı bulmadı. Hükümet yeni yasa çıkarmazsa mayısta ödenen 394 trilyon liralık ek verginin, ‘devlete kalması’ ihtimali doğdu.
ANAYASA Mahkemesi, Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) başvurusu üzerine Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi'ni iptal ederken, Ek Emlak Vergisi'nin ise Anayasa'ya uygun olduğu kararını verdi.
Anayasa Mahkemesi'nin aldığı karar ile Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi'nin ilk taksidini, ‘ihtirazi kayıtlı’ yatıranlar dışındaki otomobil sahiplerinin, devlete verdiği vergiyi geri alabilmesi için ‘ayrıca bir yasa çıkartılması’ gerekecek. Bu yasanın çıkmaması halinde, devlet ek taşıt vergisi olarak topladığı 394 trilyon liranın ‘üzerine yatmış’ olacak.
Anayasa Mahkemesi, ek taşıt vergisi iptal kararını, 4'e karşı 7 oyla aldı.
GEREKÇEYE GÖRE YENİ YASA
Anayasa Mahkemesi'nin iptal gerekçesi, ek vergi alınmasının Anayasa'ya aykırılığına değil, 11 Nisan 2003'ten sonra taşıt alanlara bu verginin uygulanmayıp eşitsizlik yaratılmasına dayandı.
Bu nedenle Maliye'nin hazırlayacağı yeni ek vergi tasarısı, 11 Nisan'dan sonra taşıt alanları da kapsayacak. İptal edilen ek verginin ilk taksidi ödeyenlerin verdikleri para, yeni vergiden mahsup edilecek. Böylece, Maliye hem Anayasa Mahkemesi'nin istediği eşitliği sağlayacak hem 393 trilyonluk ilk taksidi geri ödemeyip, hem ikinci taksitten beklenen 700 trilyonu da alarak, bütçe açığı sorununu çözecek.
700 TRİLYON KAYIP
Anayasa Mahkemesi, hükümetin Uluslararası Para Fonu'na (IMF) taahhüt ettiği yüzde 6.5'lik kamu kesimi faiz dışı fazla hedefini gerçekleştirebilmek amacıyla, ‘Ekonomik İstikrarı Sağlamak İçin Ek Vergiler Alınması Hakkında Kanun’la getirilen Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi'ni iptal edip yürürlüğünü durdururken, ek emlak vergisi alınmasını ise Anayasa'ya aykırı bulmayarak iptal istemini reddetti.
İptal edilen düzenlemeden bu yıl 1.1 katrilyon liralık gelir bekleniyordu ve bunun 394 trilyon lirası haziran sonu itibariyle tahsil edilmişti. İptal kararı 700 trilyon liraya mal olacak.
Anayasa Mahkemesi, CHP'nin ek motorlu taşıtlar ve Ek Emlak Vergisi alınmasına ilişkin yasanın iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle açtığı davayı bugün esastan inceleyerek sonuçlandırdı.
Mahkemenin aldığı kararı Başkan Vekili Haşim Kılıç açıkladı. Kılıç, ek taşıt vergisini oluşturan birinci maddenin, Başkan Mustafa Bumin, Üye Sacit Adalı ve Yedek Üyeler Samia Akbulut ile Aysel Pekinel karşı oylarıyla, oyçokluğuyla iptal edildiğini bildirdi. Kılıç ayrıca maddenin yürürlüğünün de durdurulduğunu açıkladı.
Kılıç'ın verdiği bilgiye göre yasanın Ek Emlak Vergisi alınmasını düzenleyen ikinci maddesinin iptal istemi ise Ali Hüner, Fulya Kantarcıoğlu, Ertuğrul Ersoy, Ahmet Akyalçın, Mehmet Erten'in iptal edilmesi gerektiği yönünde oy kullanmasına rağmen oy çokluğuyla iptal isteminin reddedildi.
Arıoğlu: Ödenen vergi iade edilmez
GELİRLER Genel Müdür Vekili Osman Arıoğlu, ‘Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi’ni iptal eden Anayasa Mahkemesi'nin aksi bir karar vermemesi durumunda ödenen vergilerin iadesinin mümkün olmadığını bildirdi.
Arıoğlu açıklamasında, Anayasa Mahkemesi kararlarının normalde geriye yürümediğine dikkat çekerek, ‘‘Bu nedenle, Mahkeme farklı ve bugünkü teamüllerin aksine bir karar vermediği takdirde bugüne kadar ödenen ek motorlu taşıtlar vergisinin iadesi mümkün değil. Sadece ek vergiyi itirazi kayıtla ödeyenlere iade yapılır’’ dedi.
Anayasa Mahkemesi'nin söz konusu kararının ardından 700 trilyon liralık bir vergi açığının ortaya çıktığına dikkat çeken Arıoğlu, bu açığı telafi edecek yeni bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu da vurguladı.
Lehman Brothers: Karar GSMH'ye binde 3 etki eder
ULUSLARARASI yatırım bankası Lehman Brothers, Anayasa Mahkemesi'nin ek taşıt vergisi ile ilgili iptal kararının, hükümetin IMF ile mutabakata vararak hazırladığı kaynak paketine, GSMH'nin binde 2 ile 3'ü arasında ek yük getireceğini savundu. Diğer taraftan piyasalar açısından değerlendirme yapan uzmanlar, ‘iptal’ kararının, bütçe hedeflerinden çok da fazla sapmaya neden olmayacağını kaydetti.
Unakıtan: Ek gelir önlemi alacağız
MALİYE Bakanı Kemal Unakıtan, Anayasa Mahkemesi'nin, Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi'yle ilgili iptal kararını değerlendirirken, gerekli önlem neyse alınacağını belirterek, ‘‘Sakın yüzde 6.5 faiz dışı fazlaya bir halel gelecek diye düşünmeyin. Onu nasıl olsa tuttururuz’’ dedi.
Unakıtan, TOBB'un Erzurum'da yapılan Üçüncü Bölgesel Ekonomi Zirvesi toplantısında gazetecilerin Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararıyla ilgili sorularını yanıtladı.
Unakıtan, ‘‘İptal, red ya da yürütmeyi durdurmanın gerekçelerini öğrenmemiz gerekir. O gerekçeyle göre arkadaşlarımla oturup bir değerlendirme yaparız. Ona göre gerekli önlemler neyse alırız’’ dedi.
Unakıtan iptal ve yürürlüğü durdurma kararları nedeniyle yüzde 6.5'lik faiz dışı fazlaya bir halel gelecek diye düşünülmemesini istedi ve yüzde 6.5 faiz dışı fazlanın yıl sonunda nasıl olsa tutturulacağını savundu.
Unakıtan, bütçe yasasının bazı maddeleriyle ilgili yürürlüğü durdurma kararından sonra gündeme gelen yeni düzenlemelerle ilgili bir soru üzerine de, ‘‘Benim alacağım vergi iptal edilirse demekki gelirimde biraz düşüklük olacaktır. Onun tedbiri de ona göre alınır’’ dedi. Unakıtan, düzenlemelerin neden dolayı iptal edildiğine bakmak gerektiğini belirterek ‘‘Bakarsın başka bir şekil sebepten, iptal edilmiş olabilir. O zaman yine aynı kanun tekrar getirilebilir’’ diye konuştu.
Şimdi ne olacak
Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararının ardından ek vergide yeni durum şöyle olacak:
EMLAK VERGİSİNİN İKİNCİ TAKSİDİ ÖDENECEK:
İlk taksidi mayısta toplanan Ek Emlak Vergisi Anayasa'ya aykırı bulunup iptal edilmediği için Kasım sonunda ikinci taksidi ödenecek.
EK TAŞIT VERGİSİ İKİNCİ TAKSİDİ ÖDENMEYECEK:
Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi iptal edildiği için ise ikinci taksidi ödenmeyecek. İlk taksidi mayısta ödeyenlerin durumunun ne olacağı konusunda ise dava açmayanlar yönünden son sözü Maliye söyleyecek.
Anayasa Mahkemesi'nin aldığı karar ile Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi'nin ilk taksidini, ‘ihtirazi kayıtlı’ yatıranlar dışındaki otomobil sahiplerinin, devlete verdiği vergiyi geri alabilmesi için ‘ayrıca bir yasa çıkartılması’ gerekecek. Bu yasanın çıkmaması halinde, devlet ek taşıt vergisi olarak topladığı 394 trilyon liranın ‘üzerine yatmış’ olacak.
Anayasa Mahkemesi, ek taşıt vergisi iptal kararını, 4'e karşı 7 oyla aldı.
GEREKÇEYE GÖRE YENİ YASA
Anayasa Mahkemesi'nin iptal gerekçesi, ek vergi alınmasının Anayasa'ya aykırılığına değil, 11 Nisan 2003'ten sonra taşıt alanlara bu verginin uygulanmayıp eşitsizlik yaratılmasına dayandı.
Bu nedenle Maliye'nin hazırlayacağı yeni ek vergi tasarısı, 11 Nisan'dan sonra taşıt alanları da kapsayacak. İptal edilen ek verginin ilk taksidi ödeyenlerin verdikleri para, yeni vergiden mahsup edilecek. Böylece, Maliye hem Anayasa Mahkemesi'nin istediği eşitliği sağlayacak hem 393 trilyonluk ilk taksidi geri ödemeyip, hem ikinci taksitten beklenen 700 trilyonu da alarak, bütçe açığı sorununu çözecek.
700 TRİLYON KAYIP
Anayasa Mahkemesi, hükümetin Uluslararası Para Fonu'na (IMF) taahhüt ettiği yüzde 6.5'lik kamu kesimi faiz dışı fazla hedefini gerçekleştirebilmek amacıyla, ‘Ekonomik İstikrarı Sağlamak İçin Ek Vergiler Alınması Hakkında Kanun’la getirilen Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi'ni iptal edip yürürlüğünü durdururken, ek emlak vergisi alınmasını ise Anayasa'ya aykırı bulmayarak iptal istemini reddetti.
İptal edilen düzenlemeden bu yıl 1.1 katrilyon liralık gelir bekleniyordu ve bunun 394 trilyon lirası haziran sonu itibariyle tahsil edilmişti. İptal kararı 700 trilyon liraya mal olacak.
Anayasa Mahkemesi, CHP'nin ek motorlu taşıtlar ve Ek Emlak Vergisi alınmasına ilişkin yasanın iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle açtığı davayı bugün esastan inceleyerek sonuçlandırdı.
Mahkemenin aldığı kararı Başkan Vekili Haşim Kılıç açıkladı. Kılıç, ek taşıt vergisini oluşturan birinci maddenin, Başkan Mustafa Bumin, Üye Sacit Adalı ve Yedek Üyeler Samia Akbulut ile Aysel Pekinel karşı oylarıyla, oyçokluğuyla iptal edildiğini bildirdi. Kılıç ayrıca maddenin yürürlüğünün de durdurulduğunu açıkladı.
Kılıç'ın verdiği bilgiye göre yasanın Ek Emlak Vergisi alınmasını düzenleyen ikinci maddesinin iptal istemi ise Ali Hüner, Fulya Kantarcıoğlu, Ertuğrul Ersoy, Ahmet Akyalçın, Mehmet Erten'in iptal edilmesi gerektiği yönünde oy kullanmasına rağmen oy çokluğuyla iptal isteminin reddedildi.
Arıoğlu: Ödenen vergi iade edilmez
GELİRLER Genel Müdür Vekili Osman Arıoğlu, ‘Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi’ni iptal eden Anayasa Mahkemesi'nin aksi bir karar vermemesi durumunda ödenen vergilerin iadesinin mümkün olmadığını bildirdi.
Arıoğlu açıklamasında, Anayasa Mahkemesi kararlarının normalde geriye yürümediğine dikkat çekerek, ‘‘Bu nedenle, Mahkeme farklı ve bugünkü teamüllerin aksine bir karar vermediği takdirde bugüne kadar ödenen ek motorlu taşıtlar vergisinin iadesi mümkün değil. Sadece ek vergiyi itirazi kayıtla ödeyenlere iade yapılır’’ dedi.
Anayasa Mahkemesi'nin söz konusu kararının ardından 700 trilyon liralık bir vergi açığının ortaya çıktığına dikkat çeken Arıoğlu, bu açığı telafi edecek yeni bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu da vurguladı.
Lehman Brothers: Karar GSMH'ye binde 3 etki eder
ULUSLARARASI yatırım bankası Lehman Brothers, Anayasa Mahkemesi'nin ek taşıt vergisi ile ilgili iptal kararının, hükümetin IMF ile mutabakata vararak hazırladığı kaynak paketine, GSMH'nin binde 2 ile 3'ü arasında ek yük getireceğini savundu. Diğer taraftan piyasalar açısından değerlendirme yapan uzmanlar, ‘iptal’ kararının, bütçe hedeflerinden çok da fazla sapmaya neden olmayacağını kaydetti.
Unakıtan: Ek gelir önlemi alacağız
MALİYE Bakanı Kemal Unakıtan, Anayasa Mahkemesi'nin, Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi'yle ilgili iptal kararını değerlendirirken, gerekli önlem neyse alınacağını belirterek, ‘‘Sakın yüzde 6.5 faiz dışı fazlaya bir halel gelecek diye düşünmeyin. Onu nasıl olsa tuttururuz’’ dedi.
Unakıtan, TOBB'un Erzurum'da yapılan Üçüncü Bölgesel Ekonomi Zirvesi toplantısında gazetecilerin Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararıyla ilgili sorularını yanıtladı.
Unakıtan, ‘‘İptal, red ya da yürütmeyi durdurmanın gerekçelerini öğrenmemiz gerekir. O gerekçeyle göre arkadaşlarımla oturup bir değerlendirme yaparız. Ona göre gerekli önlemler neyse alırız’’ dedi.
Unakıtan iptal ve yürürlüğü durdurma kararları nedeniyle yüzde 6.5'lik faiz dışı fazlaya bir halel gelecek diye düşünülmemesini istedi ve yüzde 6.5 faiz dışı fazlanın yıl sonunda nasıl olsa tutturulacağını savundu.
Unakıtan, bütçe yasasının bazı maddeleriyle ilgili yürürlüğü durdurma kararından sonra gündeme gelen yeni düzenlemelerle ilgili bir soru üzerine de, ‘‘Benim alacağım vergi iptal edilirse demekki gelirimde biraz düşüklük olacaktır. Onun tedbiri de ona göre alınır’’ dedi. Unakıtan, düzenlemelerin neden dolayı iptal edildiğine bakmak gerektiğini belirterek ‘‘Bakarsın başka bir şekil sebepten, iptal edilmiş olabilir. O zaman yine aynı kanun tekrar getirilebilir’’ diye konuştu.
Şimdi ne olacak
Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararının ardından ek vergide yeni durum şöyle olacak:
EMLAK VERGİSİNİN İKİNCİ TAKSİDİ ÖDENECEK:
İlk taksidi mayısta toplanan Ek Emlak Vergisi Anayasa'ya aykırı bulunup iptal edilmediği için Kasım sonunda ikinci taksidi ödenecek.
EK TAŞIT VERGİSİ İKİNCİ TAKSİDİ ÖDENMEYECEK:
Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi iptal edildiği için ise ikinci taksidi ödenmeyecek. İlk taksidi mayısta ödeyenlerin durumunun ne olacağı konusunda ise dava açmayanlar yönünden son sözü Maliye söyleyecek.