E-ticaret hacmi 2 katına çıktı

Ticaret Bakanlığı’nın dün yayınladığı Türkiye’de E- Ticaretin Görünümü Raporu, geçen yıl internet üzerinden yapılan alışverişlerin tüm detaylarını ortaya koydu.

Buna göre, Türkiye’deki e-ticaret hacmi 2023’te bir önceki yıla göre yüzde 115.15 artarak 1.85 trilyon TL’ye (77.89 milyar dolar); işlem sayısı ise yüzde 22.25 artarak 5.87 milyar adede ulaştı. Geçen yıl toplam e-ticaret hacminin reel büyümesinin  yüzde 41.20 olduğu; perakende e-ticaret hacminin reel büyümesinin ise yüzde 52.74 olarak gerçekleştiği belirtildi. Perakende e-ticaretin perakende ticarete oranı ise, 2023’te yüzde 18.3 oldu. Bu oran 2019’da yüzde 8.3 seviyesinde idi.

Raporda bu yıl ise, e-ticaret hacminin 3.39 trilyon TL’ye (82.39 milyar dolar); işlem sayısının ise 6.67 milyar adede yükseleceği öngörüldü. Bu, e-ticaret hacminde yüzde 83’ü aşkın bir büyüme beklentisine tekabül ediyor.

EN ÇOK BEYAZ EŞYA ALINDI

E-ticarete ilişkin açıklanan bu rapor, online alışverişe yönelik verdiği kapsamlı bilgilerle de dikkat çekti. Raporda öne çıkan bu bilgilerden bazıları şöyle:

- E-ticaret hacminden en büyük payı alan ilk üç sektörden ilki, 233 milyar TL ile beyaz eşya ve küçük ev aletleri oldu. Bu sektörü sırasıyla 135 milyar TL ile elektronik, 127.2 milyar TL ile de giyim, ayakkabı ve aksesuar, 102.4 milyar TL ile havayolları ve 75 milyar TL ile de gıda ve süpermarket izledi.

- E-ticaret hacminde en fazla aylık daralma, Kahramanmaraş merkezli depremlerin yaşandığı 2023 Şubat’ta yaşandı. Günlük bazda işlem sayılarının oranı 6 Şubat’ta yüzde 0.15 azaldı. Ramazan Bayramı’nın ilk günü olan 21 Nisan’da bu oranın yüzde 0.16 azaldığı; Kurban Bayramı’nın ilk günü olan 28 Haziran’da ise günlü işlem sayısının yüzde 0.14 gerilediği belirtildi. Bu oranlar, yılın en düşük ortalama hacim oranları olarak öne çıktı.

-  2023 yılında işlem hacmi olarak en yoğun dönem ise, kampanyaların etkisiyle kasım ayı oldu. Yıllık hacmin yaklaşık yüzde 12.5‘i kasımda geçekleşti. Kasımda yapılan satışlarda en çok ayakkabı, gömlek, cep telefonu, mont ve ceket ile elektrik süpürgeleri öne çıktı.

SEPET 451 TL’DEN 2 BİN 390 TL’YE ÇIKTI

- 2022’de e-ticarette ortalama sepet tutarı 167 TL idi. 2023 genelinde bu rakam 403 TL’ye yükseldi. Geçen yılki sepet ortalaması kasım ayında ise 508 TL’ye ulaştı.

- Sektör bazında ortalama sepet büyüklüğünde en yüksek ortalamaya sahip sektörler havayolları ile beyaz eşya ve küçük ev aletleri oldu.

- Beyaz eşya ve küçük ev aletlerinde 2022’de 451 TL olan ortalama sepet tutarı, 2023’te 2 bin 390 TL’ye yükseldi.

- 2023’te e-ticaret pazar yerlerinde giyim, ayakkabı ve aksesuar sektöründe yapılan harcamaların sepet ortalaması 381 TL oldu. Bakanlığın 2022 raporunda bu rakam 447 TL idi. Yemek sektöründe yapılan harcamaların sepet ortalaması 98 TL’den 170 TL’ye çıktı. En çok tüketilen üç ürün hamburger, kebap, pizza oldu. 

BAĞCILAR GÖNDERDİ ÇANKAYA ALDI

Rapora göre, en yüksek sayıda kargo gönderimi yapan illerin başında yüzde 55.27 ile İstanbul geldi. İstanbul’u sırasıyla Kocaeli, Ankara, İzmir, Bursa ve Kayseri izledi. Ülke genelinde en fazla kargo gönderimi yapan ilçe ise yüzde 9.89 ile Bağcılar oldu. Bunu yüzde 5.43 ile Şişli, yüzde 4.32 ile Avcılar izledi. En yüksek sayıda kargo alan ilçelerde ise ilk sırayı Çankaya aldı. Çankaya’yı Kadıköy, Yenimahalle, Bağcılar ve Ümraniye takip etti.

Öte yandan raporda, en çok sınır ötesi mal e-ticareti yapılan ülkelerin sırasıyla Kanada, Birleşik Krallık, ABD, Rusya, Almanya, Azerbaycan ve Hollanda olduğu belirtildi.

Türkiye genelinde ortalama kargo teslim süresi yaklaşık 2 gün oldu.

TAKSİTLİ İŞLEMDE 3 PUANLIK ARTIŞ

-  2022’de en sık kullanılan ödeme yöntemi, yüzde 61 ile kartlı işlemler olmuştu. 2023’te bu oran yüzde 65.95’e yükseldi. EFT/havale ve diğer ödemelerin oranı 2022’de yüzde 36 iken 2023’te yüzde 27.66’ya geriledi. Aynı dönemde kapıda ödemelerin oranı ise yüzde 3’ten yüzde 6.39’a çıktı.

- 2022’de e-ticaret harcamalarının yüzde 85’i peşin; yüzde 15’i ise taksitli ödeme ile yapılmıştı. 2023’te ise bu oran yüzde 14.4 ila yüzde 18.6 aralığında değişti.

- Geçen yıl aylara göre taksitli işlem tutarlarının oranına bakıldığında, bu oranın ocakta yüzde 15.72, şubatta yüzde 14.48, martta yüzde 15.73, nisanda yüzde 16.67, mayısta yüzde 16.97, haziranda yüzde 15.93, temmuzda yüzde 15.92, ağustosta yüzde 15.80, eylülde yüzde 16.84, ekimde yüzde 16.34, kasımda yüzde 18.60 ve aralıkta ise yüzde 18.26 olduğu görüldü.

- En çok taksitli işlem oranı yüzde 40 ile beyaz eşya ve küçük ev aletleri sektöründe görüldü. Bu sektörde 2022’deki taksitli işlem oranı yüzde 34.22 idi.

- Sektörlere göre ortalama taksit sayısı ise 2 taksit ile 5 taksit arasında değişti.

- Beyaz eşyada ortalama taksit sayısı 4.2 olurken, gıda ve süpermarket alışverişleri ile ev, bahçe, mobilya ve dekorasyonda ortalama taksit sayısı 3.75; giyimde 3.71 eğlence ve sanatta 3.63, kitap ve dergide ise 3.69 oldu.