Dünya ticaret savaşı başladı

OLDUKÇA gergin başlayan dünyanın 7 büyük ekonomisi Almanya, ABD, İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya ve Kanada’yı bir araya getiren G7 toplantıları krizle bitti. G7 boyunca uluslararası ticarete koyduğu ek vergiler ve korumacılık yasalarıyla eleştirilen ve hatta tehdit edilen ABD Başkanı Donald Trump, önce imzasını koyduğu G7’nin ticari anlaşmaları içeren sonuç bildirgesini onaylamayacağını Twitter’dan duyurdu. Bunun üzerine ise Fransa Cumhurbaşkanlığı ofisi, “Uluslararası işbirliği öfke krizleri ve düşünülmemiş açıklamalarla dikte edilemez” açıklaması yaptı. Tüm bu yaşananlar artık ticaret savaşlarında fitilin yakıldığının da habercisi oldu.

‘İTİLİP KAKILMAYACAĞIZ’
ABD Başkanı Trump’ın bu tepkisinin altında ise zirve boyu yaşananlar var. 8 Haziran günü zirve zaten diğer 6 ülke tarafından ‘kurallara dayalı uluslararası düzene meydan okuyan’ olarak tanımlanan ABD ve diğer ülkelerin ticaret, iklim değişimi, İran nükleer anlaşıp anlaşamayacaklarının gerginliğiyle başladı. Zirve boyu Trump’ın ikili görüşmeleri iptal ettiği, anlaşmaya yanaşmadığı dedikoduları ortaya atıldı ve sert tartışmalar yaşandı. Öyle ki Trump’ın bu tavrına karşılık önce Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD’yi G7’den çıkarmakla tehdit etmişti, Kanada Başbakanı Justin Trudeau ise Trump’ın erken ayrılmasının ardından yaptığı basın toplantısında ABD’nin çelik ve alüminyuma uyguladığı gümrük vergilerini eleştirmişti. Kanadalıların I. Dünya Savaş’ından bu yana Amerikan askerleri ile omuz omuza savaştığını hatırlatan Trudeau, ABD’nin Kanada’dan ithal edilecek çelik ve alüminyuma gümrük vergisi uygulamasının Kanada halkına “adeta hakaret” olarak nitelemişti. Trudeau ayrıca, “Kanadalılar kibardır. Biz makul insanlarız ama itip kakılmayacağız” demişti.

‘SÜT VERGİSİ’ BAHANESİ
Bunların ardından Trump, Twitter’dan “Başbakan Justin Trudeau, ben ayrıldıktan sonra bir basın toplantısı düzenleyip ‘ABD Gümrük Vergilerinin adeta hakaret olduğunu’ ve ‘itilip kakılmayacağını’ söyleyene kadar G-7 toplantılarımızda çok uysal ve nazik davrandı. Oldukça iki yüzlü ve zayıf. ABD temsilcilerine, G-7 Sonuç Bildirgesini onaylamamaları talimatı verdim ve bildiriyi imzalamayacağım” dedi. Twitter hesabı üzerinde Trudeau’nun açıklamalarını sert bir dille eleştiren Trump, ABD’nin, yeni gümrük vergilerini Kanada’nın Amerikan süt ürünlerine uyguladığı yüzde 270 oranlık gümrük vergisine cevap olarak uyguladığını savunarak, “Justin’in basın toplantısındaki yanlış açıklamalarına ve Kanada’nın Amerikan çiftçi, işçi ve şirketlerine uyguladığı büyük gümrük vergilerinden dolayı ABD temsilcilerine, G-7 Sonuç Bildirgesini onaylamamaları talimatı verdim ve bildiriyi imzalamayacağım” ifadelerini kullandı.

LÜTFEN CİDDİ OLALIM
Trump’ın bu açıklaması gelecek yıl G7’ye ev sahipliği yapacak ve G7 Dönem Başkanı unvanını alan Fransa’yı harekete geçirdi. Fransa Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada “Uluslararası işbirliği öfke krizleri ve düşünülmemiş açıklamalarla dikte edilemez” denildi. Açıklamada, “İki gün boyunca ortak bir açıklama ve taahhütler üzerinde çalışıyoruz. Onlara sadık kalıyoruz. Buna karşılık onlar tutarsızlık gösteriyor. Lütfen ciddi ve insanlarımıza layık olalım. Biz açıklamalar yaparız ve bunlara sadık kalırız. Fransa ve Avrupa G7 sonuç bildirgesine desteğini sürdürecek ve bağlı kalacaktır” denildi. Almanya’dan yapılan açıklamada da sonuç bildirgesine bağlı olunduğu vurgulandı.

Zirve anlaşmayla sona ermişti

ZİRVENİN kapanışını Kanada Başbakanı Justin Trudeau ABD Başkanı Trump’ın tweetinden dakikalar önce duyurmuştu. Düzenlediği toplantıda Trudeau, Kanada heyetinin son dakika lobicilik çabaları sonrası, tüm liderlerin ortak bir zirve tebliğini kabul ettiklerini söyledi. ABD Başkanı Trump’un, ticaret hakkındaki gelişmelere dair duruşuna rağmen, iki günlük zirvenin sonunda büyük bir başarı yakaladıklarını ifade eden Trudeau, ABD ile aralarındaki gümrük tarifeleri konusunda daha önce söylediklerinin aynen geçerli olduğunu yineleyerek, “Biz Amerikalı işçiler zarar görsün demiyoruz ama Kanada da zarar görmesin” diye konuştu.

ABD’DEN FON YOK
Trudeau, “Yapılması gereken çok iş var. Ancak zirve, herşeye rağmen başarılı oldu” dedi. Trudeau, Kanada, Avrupa Birliği, Almanya, Japonya, İngiltere ve Dünya Bankası’nın kriz ve çatışma durumlarından mağdur olan kadın ve kız çocuklarına 3.8 milyar dolarlık bir eğitim vermek için anlaşmaya vardığını ancak ABD’nin ilke olarak desteklediği bu girişime fon vermediğini ifade etti.

Bildirgede ne var?

ORTAK bildiri, geç saatlerde yayımlandı. Bildiride, herkesi kapsayan büyümeye yatırım yapılmasının benimsendiği, gelecekte etkili olacak iş ve meslek alanlarına hazırlık yapılacağı, cinsiyet eşitliğinin ve kadınların güçlendirilmesinin geliştirilmesine katkı verileceği duyuruldu. Daha huzurlu, barış dolu ve güvenli bir dünya inşa etmek için işbirliği vurgulanan bildiride, iklim değişikliği, ve temiz enerji konularında birlikte çalışma kararı alındığı açıklandı.

‘Verimli geçti’ demişti

ABD Başkanı Donald Trump, G7 zirvesinden erken ayrılmıştı. İklim değişikliği ve okyanusların durumu hakkındaki oturumlara katılmayan Trump, zirveden ayrılmadan önce basının karşısına çıkmıştı. Gerçekleştirilen zirvenin çok verimli geçtiği söyleyen Trump, “Konuştuğumuz en önemli mesele ticaretti” dedi. ABD’nin son zamanlarda ihracata koyduğu vergilere değinen Trump, bunun adil bir ticaret için olduğunu vurguladı. Toplantıda göçmen meselesini de ele aldıklarını belirten Trump, “Göçmen meselesini, göç eden insanların kendi ülkelerinde kalmalarını sağlayarak çözüme kavuşturulabileceğini taahhüt ettik” şeklinde konuştu. G7 ülkelerinin ortak değerler çerçevesinde birbirine bağlı olduğunu belirten Trump, “G7 ülkelerinin her biri kendi içerisinde eşsiz, hep birlikte hepimiz için ortak olan en iyiyi oluşturabiliriz” şeklinde konuştu. ABD’nin adaletsiz bir ticaret yarışı içinde olduğunu söyleyen Trump, “Bunun için diğer ülkeleri değil, ABD’nin önceki liderlerini suçluyorum” dedi. ABD’nin son yıllarda diğer ülkeler ile yaptığı ticaretlerde ciddi anlamda zarar girdiği belirten Trump, “Ben yalnızca bizim liderlerimizi suçluyorum, aslına bakarsanız diğer ülkelerin liderlerini de kendi ülkelerinin kârına ABD’nin zararına olan bu akıl almaz ticareti yapabilmiş olmalarından dolayı tebrik ediyorum. Ama bu günler bitti” dedi.

‘G6 tek başına 1’den büyüktür’

FRANSA Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD’nin sıcak bakmadığı ticari anlaşmanın ortak bildirisini imzalamasına ilişkin, “G6 tek başına 1’den büyüktür” açıklaması yapmıştı. ABD’nin G7’de tek başına kalmak istemediğini belirterek karşı durduğu anlaşmanın ortak bildirisini bu sebeple imzalamaya yanaştığını dile getiren Macron, tek başına kalacağını anlayan Trump’ın uzlaşmaya gittiğini söyleyerek, “G6 tek başına 1’den büyüktür” dedi. Macron, ticaret konusunda uluslararası kuralların uygulanması gerektiğini ifade ederek, Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) reforme edilmesi gerektiğini bildirdi. DTÖ’nün daha etkili olması durumunda ticaret konularında daha iyi gelişmeler kaydedileceğini ifade eden Macron, dün ABD Başkanı Donald Trump ile görüştüğünü ve bu görüşmede ticaret konusunun gündeme geldiğini kaydetti. Macron, bu zirvede AB ile ABD arasında birkaç konuda kapsamlı çalışmaların gerekliliğinin ortaya çıktığını aktardı. Ticaret konusunda G7 ülkeleriye ve özellikle ABD ile ortak bir görüşte buluştuklarını ancak bunun sonucunu gelecek haftalarda göreceklerini vurgulayan Macron, bir soru üzerine Trump’ın alüminyum ve çelik ile ilgili aldığı kararın ülkesinde hala tartışıldığını bildirdi.

Yeniden G8 olma ihtimali

1998’den 2014’e kadar 8 ülkenin üye olduğu ve G8 olarak bilinen grup, 2014’te Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesi nedeniyle gruptan çıkarılmasının ardından G7 olarak anılmaya başlanmıştı. Kanada ile Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İngiltere ve ABD’den oluşan G7, aynı zamanda dünyanın en büyük ekonomisine sahip yedi ülkenin grubu olarak biliniyor. ABD Başkanı Trump’ın, “Rusya da burada olmalı” açıklamalarının ardından, grubun yeniden G8 olup olmayacağı da merakla bekleniyor. G7 üyesi birçok ülke, Kırım’ı ilhak etmesi ve Ukrayna’ya karşı tutumları nedeniyle Rusya’ya karşı yaptırım uyguluyor. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Fransa’nın gelecek yıl G7 başkanlığını devraldığı zaman Rusya’nın bu gruba katılıp katılmayacağı ile ilgili soruya, “Bunu yaparız ancak Rusya’nın Minsk Anlaşması’nı yerine getirmesi gerekiyor. Rusya anlaşmayı yerine getirdiği günün ertesi günü dahil olur” yanıtını verdi.

Ek vergi ve misillemeler
ABD’nin 1 Haziran’da Avrupa Birliği, Kanada ve Meksika’dan ithal edilen çeliğe yüzde 25 ve alüminyuma yüzde 10 ek gümrük vergisi uygulamasını yürürlüğe sokması, özellikle Avrupa ile ABD arasında ticaret savaşları başlaması endişesini doğurmuştu. AB bu adıma karşılık olarak bazı ABD mallarına ek gümrük vergisi getirmişti. AB, ilk adım olarak konuyu Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) taşıma kararı almıştı. Bu adımı ise ‘dengeleme’ olarak adlandırılan ve en erken 20 Haziran sonrasında devreye girecek misilleme önlemleri izleyecek. DTÖ’ye iletilen liste AB’nin, ABD’nin sembol haline gelmiş ihracat kalemlerini hedef alındı. Bourbon viskiler, kot pantolonlar, motosikletler, pirinç, yaban mersini, portakal suyu, fıstık ezmesi, tütün, puro, demir ve çelik konteynerler listede yer alan ürünlerden bazıları. AB’nin hayata geçireceği önlemlerin mali boyutunun karşılıklılık ilkesi çerçevesinde oluşturulması hedefleniyor. Bu da ilk aşamada 2.8 milyar Euro’luk bir seviye anlamına geliyor.