Dünya şirketleri 3 günde 2 trilyon dolar değer kaybetti

Referans Gazetesi'nde Ufuk Korcan imzasıyla yer alan habere göre Çin borsasının yüzde 8,84'le son 10 yılın en sert düşüşünü yaşamasıyla başlayan ve Japon yenindeki hızlı yükselişle şiddetini artıran global piyasalardaki son depremin tüm dünya borsalarına faturası 2 trilyon doları aştı. 27 Şubat'ta Şangay Borsası'nda yaşanan hızlı düşüş öncesinde 50.8 trilyon dolar olan dünyanın en büyük 40 borsasındaki şirketlerin toplam piyasa değeri üç günde 2 trilyon dolar azalarak 48.8 trilyon dolara indi. Global borsalar arasında piyasa değeri en fazla azalan borsaların başında ise dünyanın dev borsaları geldi.

Dünyanın bir numaralı borsası olan New York Borsası'nın piyasa değeri üç günde tam 483 milyar dolar azalarak 14.8 trilyon dolara indi. New York Borsası'ndan sonra en ağır yarayı ise Londra Borsası aldı. Londra Borsası'nın 26 Şubat'ta 3 trilyon 888 milyar dolar olan piyasa değeri 1 Mart'ta 200 milyar dolarlık kayıpla 3 trilyon 687 milyar dolar seviyesine düştü. Ağırlıklı olarak teknoloji hisselerinin işlem gördüğü Nasdaq'ta ise üç günlük kayıp 170 milyar dolar oldu.

EN AĞIR YARAYI YİNE TÜRKİYE ALDI

Dünya piyasalarında yaşanan depremin merkez üssü neresi olursa olsun, Türkiye, geçen yıl mayıs ve haziran ayında yaşanan dalgalanmada olduğu gibi en fazla hasar gören ülke unvanını son sarsıntıda da korudu. 40 ülke borsası arasında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), yüzde 9,48'lik düşüşüyle geçen hafta başlayan dalgalanmada dünyanın en hızlı değer kaybeden borsalar listesinde birinci sırada yer aldı. 26 Şubat'ta 186.4 milyar dolar olan İMKB'nin toplam piyasa değeri 1 Mart itibariyle 164 milyar dolara geriledi. Böylece dünya piyasalarında yaşanan çalkantının İMKB'ye üç günlük faturası 22.4 milyar dolara ulaştı.

Global piyasalardaki son dalgalanmanın ülkelerin para birimlerinde yaptığı tahribatta da YTL yine en fazla değer yitiren para birimi oldu. 26 Şubat'ta 1,3850 YTL olan dolar kuru üç günde yüzde 2,81 artarak 1,4250 YTL'ye çıktı. Geçen yılın mayıs-haziran aylarındaki türbülansta olduğu gibi Güney Afrika, Türkiye'yi son dalgalanmada da yalnız bırakmadı. Cari işlemler açığı nedeniyle Türkiye ile birlikte değerlendirilen Güney Afrika'nın para birimi rant, üç günde yüzde 2,51 gerileyerek en fazla değer kaybeden ikinci para birimi oldu.

GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER LİDER

Çin borsasındaki kayıpla başlayan ve Japonya Maliye Bakan Yardımcısı'nın, carry-trade'in yani ucuz yen cinsinden borçlanıp diğer ülkelere yatırım yapma eğiliminin sürmeyeceği şeklindeki açıklamalarıyla hızlanan satış dalgası en fazla Türkiye gibi gelişmekte olan ülke piyasalarını vurdu. Yüzde 0,50 ile dünyanın en düşük faizini uygulayan Japonya'dan borçlanan yatırımcılar bu parayı genellikle gelişmekte olan ülkelere yatırıyor. Dolayısıyla bu "saadet zincirinin" kopabileceği yönündeki her spekülasyon gelişmekte olan ülke piyasalarında ciddi kayıplara neden oluyor. İşte bu nedenle geçen hafta tırmanışa geçen Japon yeninin dünyanın en fazla değer kazanan para birimi olması gelişmekte olan piyasalardaki kayıpları artırdı.

Öte yandan global piyasalarda risklerin arttığı durumlarda güvenli liman olarak görülen ABD hazine tahvillerine olan ilginin canlanması da yine gelişmekte olan ülke piyasalarını olumsuz etkileyen diğer bir neden olarak gösteriliyor. Tüm bu nedenlerin yanı sıra İran'ın tüm baskılara rağmen nükleer faaliyetlerine devam etmesi ve kısa sürede piyasalarda yaşanan hızlı düşüşlerin bazı hedge fonların iflasın eşiğine getirdiği yönündeki söylentiler de piyasalardaki kayıpların artmasına neden oluyor.

Yurtdışı kaynaklı tüm bu olumsuz gelişmelerin yanı sıra içeride hükümet ile Genelkurmay arasında Kürt liderlerle görüşme konusunda yaşanan gerginliğin İMKB'deki kaybın tüm dünya borsaları arasında daha hızlı olmasına neden olduğu düşünülüyor. Ayrıca dünya piyasalarında yaşanan dalgalanmalarda yabancıların ilk olarak Türkiye ve Güney Afrika gibi cari işlemler açığı yüksek ülkelerde yatırımlarını azaltma eğilimine girdikleri ifade ediliyor.