Dünya metropollerinde ‘taşeron’ itfaiyeci yok

DÜNYANIN en büyük metropollerinden İstanbul’da, Büyükşehir Belediyesi itfaiye hizmet alım işini taşeron firmaya ihale edince ciddi tartışma başladı. Dünya metropollerindeki örneklere bakıldığında “Taşeron itfaiyeci mi olur” sorusu akıllara geldi. 1989-1994 arasında İstanbul İtfaiye Daire Başkanlığı yapan ve halen İstanbul Teknik Üniversitesi’nde Makina Fakültesi Öğretim Üyesi olan Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç, dünyada büyükşehirlerde her 10 bin kişiye 1 itfaiyeci düştüğünü hatırlattı ve “Oysa İstanbul’da 5 bin itfaiyeci var. Türkiye’deki sistem hiçbir gelişmiş ülkede yok. İstanbul’da hem memur, hem işçi, hem taşeron şirkette sözleşmeli itfaiyeci var” dedi.
3 farklı statü olmaz
İstanbul’un, 3 farklı statüde itfaiyeci olan tek metropol olduğuna dikkati çeken Prof. Kılıç, “3 farklı statüde itfaiyeci olmaz. Dünyadaki gibi Türkiye’de de itfaiye teşkilatı tamamen özerk olmalı” diye konuştu. Büyük metropollerde itfaiye teşkilatlarının özerk olduğunu ve bazı metropollerde ‘general’ rütbeli İtfaiye Müdüreri olduğunu ifade eden Prof. Kılıç, şu bilgileri verdi:
“Kısmen New York gibi yerlerde belediyeye bağlı. Paris’te itfaiye tugayı var. Tokyo’da itfaiye teşkilatı İçişleri Bakanlığı’na bağlı, özerk bir kuruluş. Londra’da tamamen özerk. Berlin’de İçişleri Bakanlığı’na bağlı. Bu tip metropollerde teşeron yok. Bazı ülkelerde profesyonel-gönüllü itfaiyeciler yanyana. Profesyonel itfaiye teşkilatının yanında, gönüllü itfaiyeciler de bulunur. Tokyo’da 12 bin profesyonel, 125 bin adet gönüllü itfaiyeci var. Fakat bizdeki manada gönüllülük değil. Çünkü gönüllü olan da aynı telsizi kullanıyor, ciddi bir eğitim alıyor. Dünyada itfaiye teşkilatlarında rütbeler de var. Budapeşte, Londra, Paris ve Tokyo’da teşkilatın başı general.”
İş güvencesi bekliyorlar
Büyükşehir Belediyesi, belediye iktisadi teşekkülü olan Bimtaş’a bağlı çalışan ve sözleşmeleri 31 Aralık’ta biten 898 itfaiyecinin yeni taşeron şirkete ‘hak kaybı olmaksızın’ geçebileceğini bildirmişti. Oysa sözleşmeli itfaiyeciler geçen yıl toplu sözleşme hakkı kazanabilmek için Belediye-İş Sendikası’na üye oldu ve taşeron şirketle sözleşme imzalamaya yanaşmıyor. İtfaiyeciler “Her yıl ‘Acaba işe devam edecek miyim’ diye mi düşüneceğiz? İş güvencesi bekliyoruz” diyor.
Belediye BİT’ine vermedi
İBB, kendine bağlı Bimtaş’ın hizmet alım ihalesinde ‘çok istekli’ davranmadığını öne sürüp, 12 milyon TL daha düşük teklif verdi diye, işi, kurucuları arasında Deniz Feneri yolsuzluğuna adı karışanların da bulunduğu Lapis-Makro’ya vermişti. İstanbul Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu İtfaiye ve Yangın Güvenliği Programı Başkanı Cemal Kozacı, “İtfaiyecilik özel eğitim ve bilgi-beceri gerektirir. Çözüm, bütün işçilerin kadrolu olması” diye konuştu.

Parktaki itfaiyeci eylemine CHP’lilerden halaylı destek

SÖZLEŞMELERİ biten itfaiyecilerin, itfaiye hizmetlerinin taşeron bir şirkete verilmesine tepki göstermek amacıyla belediye karşısındaki Saraçhane-Şehzadebaşı Parkı’nda sürdürdükleri ‘Demokrasi Çadırı’ eylemine, CHP Grup Başkanvekili Kemal Kılıçdaroğlu ve CHP İstanbul İl Başkanı Gürsel Tekin destek verdi. İtfaiyecilerin yaktığı ateşin etrafında bir süre oturan Kılıçdaroğlu ve Tekin, daha sonra eylemcilerle birlikte halay da çekti.

Taşeronu reddeden itfaiyeci en az 1500 lira alacaktı

BELEDİYE iktisadi teşekkülü olan Bimtaş’a son 4 yılda yaklaşık 1500 sözleşmeli itfaiyeci alındı. Bunların en eskisi 4 yıllık tecrübeye sahip. Belediye, itfaiyecilerin hiçbir hak kaybı olmaksızın Lapis-Makro şirketinde de çalışabileceğini bildirdi. Lapis-Makro, daha önce başka alanlarda da büyükşehirden ihale almış, eski bir taşeron şirket. Bimtaş’ta 4 yıl önce sözleşmeli olarak işe başlayan itfaiyeciler sözleşme yılından önceki yılın asgari ücretinin 1.7 katı kadar ücrete imza atmıştı. Oysa, 2010 yılı için Lapis-Makro’da çalışmayı kabul edenler, 2009 yılı asgari ücretinin 2.3 katı ile 2.8 katı arasında ücret alacak. Buna ek olarak verilecek yemek, yol parası ile birlikte minimum ücret 1500 TL olacak. Sözleşmeli itfaiyeciler, yargıda olan bir konu yüzünden son 3 yıldır düşük ücret alıyordu. Belediye buna karşılık asgari ücret çarpanını 1.7’den, 2.3-2.8 kata çıkardı. Taşeron şirkete geçmeyi kabul eden itfaiye erleri yol-yemek-ikramiye hariç asgari ücretin 2.3 katı, beden eğitimi öğretmeni olanlar 2.8 katı ücret
alacak. İstanbul İtfaiyesi’nde, 29 bölge amiri bile tüm ödemeler dahil 1600 TL civarında
maaş alıyor.

Almanya’da yüzde 90’ı gönüllü 1.3 milyon itfaiyeci var

ALMANYA: İtfaiye teşkilatının temeli gönüllülere dayanıyor. 1.3 milyon itfaiyeci var, bunun yüzde 90’ı gönüllü. İtfaiye, eyalet ve yerel yönetimlere bırakılmış durumda. Yasa gereği, 100 bin nüfun üzerindeki yerleşimlerde meslek eğitimi almış itfaiye memurları bulundurma zorunluluğu var. 18-24 aylık bir meslek eğitiminden geçieriliyorlar.
ABD: 800 bin gönüllü, 300 bin profesyonel itfaiye eri var. Profesyonel itfaiyecilerin çoğunu yerel yönetimler istihdam ediyor; ABD Yangın İdaresi çatısı altında örgütleniyorlar. Buna karşın itfaiye özelleştirmeleri de uzun süredir gündemde.
RUSYA: 2002 yılında itfaiye, İçişleri Bakanlığı’ndan Acil Durumlar Bakanlığı’na devredildi. Bu bakanlığın kadrosu çoğunlukla askeri, ancak itfaiyeciler sivil. 9 profesyonel itfaiye meslek okulu, gereken kalifiye personeli yetiştiriyor. Ayda yaklaşık 700 dolar kazanıyorlar. Rusya Federasyonu’ndan toplam itfaiyeci sayısı 220 bin. İtfaiyenin 13 bin 600 istasyonu bulunuyor.
İNGİLTERE: İtfaiyeciler belediyelere bağlı. İngiltere’de en büyük itfaiye Londra İtfaiyesi. 1918 tarihli İtfaiyeciler Sendikası’nın 48 bin üyesi var. Haftada 42 saat mesai yapıyorlar.
İSVİÇRE: İtfaiye teşkilatının oluşturulması ve yürütülmesi yerel yönetimlere bırakılmıştır. İsviçre’deki itfaiye teşkilatı gerekli ve yeni teçhizatla donatılması yanı sıra diğer masraflarının yüzde 60’ı kamu ve özel sigorta şirketlerince geri kalanı yerel yönetim ve cezalardan karşılanıyor.
FRANSA: Ordu ve içişlerine bağlı çalışan iki kol itfaiye eri var. Paris ve Marsilya’da askeri itfaiye erleri görev yapıyor. Güçlü sendikal hakları var. Tüm itfaiye örgütleri, Fransa Ulusal İtfaiye Erleri Federasyonu’na bağlı faaliyet gösteriyor. 28 bini kadın olmak üzere 250 bin itfaiye eri var. Bunların yüzde 15’i profesyonel itfaiyeci, geri kalanı ise gönüllü er.