Dünya Kupası’na 6 milyar dolar yatırdı Türkiye için üzüldü

“HER yüzyılda bir ancak bir tane büyük bir lider dünyaya gelirmiş. Çok şanslıyız sizin Atatürk’ünüz bizim ise Mandela’mız var” diyen Güney Afrika Ankara Büyükelçisi Tebogo Seokolo, Atatürk hayranı. Uzun uzun Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı mücadelesini anlatıyor. Mustafa Kemal Atatürk biyografisini okurken, sık sık ‘mucize gibi’ ve ‘imkansızı başardı’ sözlerini tekrar ediyor. Ocak 2008’den buyana bulunduğu Ankara’daki görevinin bitmesini hiç istemiyor. Dünya Kupası heyecanının kendi ülkesini aşıp bütün Afrika kıtasına yayıldığını belirten Güney Afrika Ankara Büyükelçisi Tebogo Seokolo ile hem Dünya Kupası’nı hem de iki ülke arasındaki ticari ilişkileri konuştuk.
Bu sadece futbol değil
*  Güney Afrika’da insanların sabırsızlıkla Dünya Kupası’nı beklediğini gördüm. Böyle bir etkinliğin ülkenizde düzenlenmesi Batı’da da bir kıtaya onur iadesi, insanlığa saygı ve Afrikalılar’dan bir özür olarak nitelendiriliyor. Gerçekten neler hissediyorsunuz?
-  Apartheid (ayrılıkçı) rejim bizi tüm dünyadan izole etmişti. 1990’da Mandela serbest bırakıldı ve 1994’te ilk demokratik seçimler yapıldı. Dünya Kupası 1994 seçiminden sonra bizim yaşadığımız en önemli ikinci olaydır. Bunun bizim için ne kadar önemli olduğunu asla yeterince anlatamam. FIFA’nın bütün Afrika kıtasında yaptığı ilk etkinlik. FIFA dışında da Afrika’da uluslararası bir etkinlik yapan olmadı. Bu kesinlikle sadece futbol değil. Bambaşka bir şey. 2010 Dünya Kupası insanlık onuruna vurgu yapıyor. İnsanlığı, farklı kültürleri ve onuru görecekler. Herkesi güler yüzle karşılayacağız.
Dünya bizi fark edecek
*  Hem turizmi hem ticareti geliştirmesini de bekliyorsunuz değil mi?
-  Yılda 8-10 milyon turist ağırlıyoruz. Dünya Kupası’ndan sonra pek çok şeyin değişmesini, gelen turist sayısının artmasını bekliyoruz. Tüm dünyadan 450 bin futbolsever bekliyoruz. Ülkemizde 2 milyar dolar civarında harcama yapacaklarını umuyoruz. Dünya Kupası bizim kendimizi gösterebileceğimiz ve dünyanın bizi farkedeceği vitrin olacak. Ayrıca ulus olarak kendimize güvenimiz artacak ve diğerleri de bize daha fazla güvenecekler.
Yatırımlar etkilenmedi
*  Önemli yatırımlar da yapıldı bu vesileyle…
-  Dünya Kupası altyapı yatırımlarını hızlandırdı. Devlet 6 milyar dolar yatırım yaptı. Özel sektörün yaptıkları ayrı. Bu yatırımlar 160 bin kişiye iş sağladı.
*  Ekonomik krizin etkisi oldu mu?
-  Ekonomik kriz bizi etkilemedi. Çünkü yatırımlar çok daha önce planlanmıştı ve başlamıştı. Bu bakımdan hiçbir şey değişmedi. Güvenlik konusunda da son derece ciddiyiz hiçbir şeyi şansa bırakmıyoruz.
Keşke elenmeseydiniz
*   Türkiye ne yazık ki elemeleri geçemedi. Türkiye elendiğine Güney Afrika’nın Ankara büyükelçisi olarak üzüldünüz mü?
-  Türkiye’nin elenmesi benim için büyük bir üzüntü oldu. Türk Milli Takımı tutkulu oyunuyla bence çok iyiydi. Keşke elenmeseydi. Kesinlikle çok önemli bir renk katacaktınız bu turnuvaya. Dünya Kupası’nda şimdi bir tat eksik olacak. Türk tadı ne
yazık ki orada olmayacak. Türk takımının eksikliğini hepimiz hissedeceğiz.

İki ülke birbirine  rakip değil�

*   İki ülke arasındaki ticaret oldukça
az ama...
-  Türkiye ve Güney Afrika arasındaki ticaret 1.8 milyar dolar civarında. Bu hiçbir şey değil. Bunun nedeni bilgisizlik. İki ülkenin birbirine vereceği, sunacağı çok fazla şey var ama kimse bunu bilmiyor. İyi ilişkilerimiz var ama ekonomi alanında çok gelişim olmuyor. Her iki ülke de G-20 üyesi. Birlikte çok daha fazlasını yapabiliriz. Ticaretin yanında yatırımları da değerlendirmeliyiz. İki ülke arasında birbirini tamamlayan mükemmel bir ilişki olabilir. İki ülke birbirinin rakibi değil, birbirini tamamlarlar.

Turizm yatırımına gelin

*   Türkiye’den gelen turist sayısı nedir?
-  Güney Afrika’yı her yıl 4-5 bin Türk ziyaret ediyor. Türkiye’den çok daha fazla turist gelebilir. Direkt uçuş var. Bu çok önemli bir şey. Türkleri turizm alanında da yatırıma bekleriz. Gelin Güney Afrika’nın avantajlarını kullanın. Rakip değiliz. Yaz- kış farkı var. Ters mevsim daha çok kazanç sağlamanıza yardımcı olur. Hem ziyaret hem ticaret bakımından çok ucuz bir ülkeyiz de. Eğitim için de gelin. Öğrenci değişim programı her ne olursa olsun bu konuyu geliştirmeliyiz. İngiltere’de Amerika’da İngilizce eğitim görmekten çok daha ucuz. Çok kültürlü eğitim ortamı var.
*   En çok hangi ülke yatırım yapıyor?
-  En çok yatırım yapanların başında İngiltere, Amerika, Almanya geliyor. Şu anda Çinliler akın akın geliyor.

Madenlerimizi işleyip satmamız  için işbirliğine bekliyoruz

*  Güney Arika’da yatırım yapan Türk şirketlerin ortak özelliği nedir?
-  Çoğu orta ve küçük şirket. Büyük şirketler gelmiyor. Ticareti artırmak, önemli bir sıçrama için büyüklerin gelmesi şart.
*  Türk firmalara yatırım için hangi alanları önerirsiniz?
-  Tekstilde yatırım yapabilirler. İhracat yapıyorsunuz ama  beklentimiz istihdam da yaratacak şekilde tekstil ve konfeksiyon yatırımlarının gelmesi. Ayrıca işbirlikleri yapılabilir. Know-how aktarabilirsiniz. Dünyanın en değerli madenlerine sahip ülkelerden biriyiz. Elmas, altın, platin madenlerimiz var. Gelin bunlardan yararlanın. Biz ham olarak ihraç ediyoruz. Fakat istihdama da katkı sağlaması için ülke içinde işlemeliyiz. Türk firmalar madenlerin işlenerek daha katma değerli bir şekilde satılmasında rol üstlenebilirler. İstihdam da sağlar. Ayrıca inşaat sektörü her iki ülkede de büyük potansiyele sahip.