Dünya kaynakları hızla tükeniyor zengin-yoksul uçurumu açılıyor
Güncelleme Tarihi:
Ceyhun KUBURLU
Oluşturulma Tarihi: Haziran 07, 2009 00:00
Ünlü Fransız fotoğrafçı Yann Arthus-Bertrand’ın yönettiği en yüksek bütçeli çevre belgeseli Home (Yuva), önceki gün 100 ülkede aynı anda gösterildi.
Türkiye’de de NTV’de yayınlanan bu belgesel son dönemlerin en büyük çevreci etkinliği olarak dikkat çekti. Yeryüzünün helikopterden çekilen nefes kesici görüntülerinden oluşan ve 54 ülkede yapılan çekimlerle tamamlanan belgesel, yeryüzünün nasıl yok olmaya başladığını ’çarpıcı’ bir şekilde gözler önüne serdi. Belgeselde dünya kaynaklarının tükeniş öyküsü, şöyle anlatıldı: Nijerya Afrika’nın en büyük petrol ihracatçısı. Ancak nüfusunun yüzde 70’i yoksulluk sınırında yaşıyor. Avuçlarının içindeki zenginlikten insanlar faydalanamıyor. Bu durum tüm dünyada böyle. Yeryüzündeki yoksulların yarısı zengin ülkelerde yaşıyor. İlerlemeler, vadedilenleri gerçekleştirmekten çok uzak kalıyor. 50 yıl içinde zengin ve yoksul arasındaki uçurum daha da artacak. Bugün dünya zenginliklerinin yarısı tüm nüfusun yüzde 2’sini oluşturan zengin kesimin elinde bulunuyor.
500 milyon insan çölde fosil su kullanıyor
BUGÜN 500 milyon insan çöllerde yaşıyor. Bu, tüm Avrupa nüfusunun toplamından daha fazla. Onlar suyun kıymetini biliyor. Burada insanlar fosil su haline gelen kuyulardaki yağmur suyuna muhtaç. Yani 25 bin yıl önce yağan yağmur suyuna. Yenilenebilir bir kaynak olmayan fosil su, ekinlerin çöl ortamında büyümesini sağlıyor. Suyu yerin altından çıkaracak enerji var. Ancak fosil su rezervleri ciddi oranda tükendi. Görkemli Ürdün Nehri’nden eser yok.
Avlanan balık sayısı 18 milyon tondan 100 milyon tona çıktı
BALIK her 5 kişiden birinin temel besin maddesi, ancak dünyada balık nesli yok olma tehdidi altında. 1950’den bu yana avlanan balık sayısı 5.5 kat artarak, 18 milyondan 100 milyon tona çıktı. Binlerce fabrika gemisi okyanusları boşaltıyor. Avlanma bölgelerinin 4’te üçü yok oldu, tüketildi ya da tükenmek üzere. Büyük balıkların çoğunun nesli, tekrar üreyecek zamanı bulamadıkları için tükendi.
Her yıl 500 milyon konteyner tüketim merkezlerine ulaşıyor
DÜNYANIN dört bir yanındaki tersaneler yüzlerce gemi üretiyor. 1950’den bu yana uluslararası ticaret hacmi 20 kat arttı. Ticaretin yüzde 90’ı deniz üzerinden oluyor. Her yıl 500 milyon konteynır dünyanın en büyük tüketim merkezlerine doğru yola çıkıyor.
Amazon 40 yılda yüzde 20 küçüldü
DÜNYANIN en büyük yağmur ormanı olan Amazon 40 yılda yüzde 20 oranında küçüldü. Bu yüzde 20’lik kısım yerini hayvan çiftliklerine ya da soya fasulyeleri tarlalarına bıraktı. Üretilen soya fasulyelerinin yüzde 95’i ise Avrupa ve Asya’daki çiftlik ve kümeslerde hayvan yemi olarak kullanılıyor.
Hindistan 50 yılda 21 milyon adet kuyu kazdı
HİNDİSTAN gelecek yüzyılda su kıtlığından en çok zarar görecek ülke olabilir. Artan nüfusun su ihtiyacını karşılamak amacıyla son 50 yılda 21 milyon adet kuyu kazıldı. Ülkenin bir çok bölgesinde ilk kez bu kadar derine sondaj yapıldı. Batı Hindistan’da kuyuların yüzde 30’undan ümit kesildi. Yeraltı su havzaları da kuruyor.
Tarımda dünya ne yapıyor
Dünya çapında yapılan tahıl ticaretinin yüzde 50’sinden çoğu hayvan yemi ya da biyolojik yakıt için gerçekleşiyor.
İnsanlığın yarısı hálá toprağı sürüyor.
Amerika’da 3 milyon çiftçi kaldı ve 2 milyar insanı besleyecek tahıl üretiyor.
Kullanılan suyun yüzde 70’i tarıma yönlendirildi
İspanya’daki seralar Avrupa’nın sebze bahçesi haline geldi.
Ekilebilir toprakların yüzde 40’ı uzun vadeli hasar gördü.
60 yılda dünya nüfusu 3’e katlandı
Her hafta 1 milyondan fazla insan şehirlere göç ediyor.
Son 60 yılda dünya nüfusu 3’e katlandı.
7 milyarlık dünya nüfusunun yarısı şehirlerde yaşıyor.
Her 6 kişiden biri güvensiz sağlıksız aşırı kalabalık yerlerde yaşamını sürdürüyor.
Dünya nüfusunun yüzde 20’si kaynakların yüzde 80’nini tüketiyor.
Her gün 5 bin insan kirli içme suyu nedeniyle ölüyor.
1 milyar insanın ise temiz içme suyuna ulaşımı yok.
1 milyara yakın insan aç geziyor.
Her 5 çocuktan 4’ü okula gidiyor.
Bangladeşli Muhammed Yunus’un kurduğu yoksullara borç veren Grameen Bank 30 yılda 150 milyon insanın yaşamını değiştirdi.
Alternatif enerjiyle ilgili dünya ne yapıyor
Güneş yer yüzündeki tüm insanlığın 1 yılda harcadığı enerjiyi 1 saat içinde dünyaya veriyor.
Yalnızca Çin’de her hafta kömürle çalışan 2 elektrik santrali açılıyor.
Danimarka’da açılan elektrik santralinde ise çıkan karbon havaya değil toprağa karıştırılıyor.
Bu ülkedeki elektriğin yüzde 20’sini üreten rüzgar enerjisi santralleri var.
İzlanda’da elektrik santralleri jeotermal güçle çalışıyor.
Bazı ülkelerde deniz dalgalarının enerjisini emerek elektrik üreten deniz yılanı bulunuyor.
Amerika, Çin, Hindistan, Almanya ve İspanya yenilenebilir enerjinin en büyük yatırımcıları.
Bugüne kadar yenilenebilir enerjide 2.5 milyondan fazla kişi iş sahibi yapıldı.
500 milyon insan çölde fosil su kullanıyor
BUGÜN 500 milyon insan çöllerde yaşıyor. Bu, tüm Avrupa nüfusunun toplamından daha fazla. Onlar suyun kıymetini biliyor. Burada insanlar fosil su haline gelen kuyulardaki yağmur suyuna muhtaç. Yani 25 bin yıl önce yağan yağmur suyuna. Yenilenebilir bir kaynak olmayan fosil su, ekinlerin çöl ortamında büyümesini sağlıyor. Suyu yerin altından çıkaracak enerji var. Ancak fosil su rezervleri ciddi oranda tükendi. Görkemli Ürdün Nehri’nden eser yok.
Avlanan balık sayısı 18 milyon tondan 100 milyon tona çıktı
BALIK her 5 kişiden birinin temel besin maddesi, ancak dünyada balık nesli yok olma tehdidi altında. 1950’den bu yana avlanan balık sayısı 5.5 kat artarak, 18 milyondan 100 milyon tona çıktı. Binlerce fabrika gemisi okyanusları boşaltıyor. Avlanma bölgelerinin 4’te üçü yok oldu, tüketildi ya da tükenmek üzere. Büyük balıkların çoğunun nesli, tekrar üreyecek zamanı bulamadıkları için tükendi.
Her yıl 500 milyon konteyner tüketim merkezlerine ulaşıyor
DÜNYANIN dört bir yanındaki tersaneler yüzlerce gemi üretiyor. 1950’den bu yana uluslararası ticaret hacmi 20 kat arttı. Ticaretin yüzde 90’ı deniz üzerinden oluyor. Her yıl 500 milyon konteynır dünyanın en büyük tüketim merkezlerine doğru yola çıkıyor.
Amazon 40 yılda yüzde 20 küçüldü
DÜNYANIN en büyük yağmur ormanı olan Amazon 40 yılda yüzde 20 oranında küçüldü. Bu yüzde 20’lik kısım yerini hayvan çiftliklerine ya da soya fasulyeleri tarlalarına bıraktı. Üretilen soya fasulyelerinin yüzde 95’i ise Avrupa ve Asya’daki çiftlik ve kümeslerde hayvan yemi olarak kullanılıyor.
Hindistan 50 yılda 21 milyon adet kuyu kazdı
HİNDİSTAN gelecek yüzyılda su kıtlığından en çok zarar görecek ülke olabilir. Artan nüfusun su ihtiyacını karşılamak amacıyla son 50 yılda 21 milyon adet kuyu kazıldı. Ülkenin bir çok bölgesinde ilk kez bu kadar derine sondaj yapıldı. Batı Hindistan’da kuyuların yüzde 30’undan ümit kesildi. Yeraltı su havzaları da kuruyor.
Tarımda dünya ne yapıyor
Dünya çapında yapılan tahıl ticaretinin yüzde 50’sinden çoğu hayvan yemi ya da biyolojik yakıt için gerçekleşiyor.
İnsanlığın yarısı hálá toprağı sürüyor.
Amerika’da 3 milyon çiftçi kaldı ve 2 milyar insanı besleyecek tahıl üretiyor.
Kullanılan suyun yüzde 70’i tarıma yönlendirildi
İspanya’daki seralar Avrupa’nın sebze bahçesi haline geldi.
Ekilebilir toprakların yüzde 40’ı uzun vadeli hasar gördü.
60 yılda dünya nüfusu 3’e katlandı
Her hafta 1 milyondan fazla insan şehirlere göç ediyor.
Son 60 yılda dünya nüfusu 3’e katlandı.
7 milyarlık dünya nüfusunun yarısı şehirlerde yaşıyor.
Her 6 kişiden biri güvensiz sağlıksız aşırı kalabalık yerlerde yaşamını sürdürüyor.
Dünya nüfusunun yüzde 20’si kaynakların yüzde 80’nini tüketiyor.
Her gün 5 bin insan kirli içme suyu nedeniyle ölüyor.
1 milyar insanın ise temiz içme suyuna ulaşımı yok.
1 milyara yakın insan aç geziyor.
Her 5 çocuktan 4’ü okula gidiyor.
Bangladeşli Muhammed Yunus’un kurduğu yoksullara borç veren Grameen Bank 30 yılda 150 milyon insanın yaşamını değiştirdi.
Alternatif enerjiyle ilgili dünya ne yapıyor
Güneş yer yüzündeki tüm insanlığın 1 yılda harcadığı enerjiyi 1 saat içinde dünyaya veriyor.
Yalnızca Çin’de her hafta kömürle çalışan 2 elektrik santrali açılıyor.
Danimarka’da açılan elektrik santralinde ise çıkan karbon havaya değil toprağa karıştırılıyor.
Bu ülkedeki elektriğin yüzde 20’sini üreten rüzgar enerjisi santralleri var.
İzlanda’da elektrik santralleri jeotermal güçle çalışıyor.
Bazı ülkelerde deniz dalgalarının enerjisini emerek elektrik üreten deniz yılanı bulunuyor.
Amerika, Çin, Hindistan, Almanya ve İspanya yenilenebilir enerjinin en büyük yatırımcıları.
Bugüne kadar yenilenebilir enerjide 2.5 milyondan fazla kişi iş sahibi yapıldı.