Dünya Bankası: KKTC’deki kumarhaneler kara para aklıyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Şubat 01, 2006 00:00
Dünya Bankası, "Kuzey Kıbrıs" olarak andığı KKTC’de kumarhaneler ile off-shore bankacılığın, karapara aklamanın birinci kaynağı olduğunu bildirdi. Dünya Bankası, Avrupa Komisyonu’nun isteğiyle, KKTC’deki bankacılığı ayrıntılı bir biçimde irdeleyen bir değerlendirme raporu hazırlayarak KKTC Hükümeti’ne sundu.
"Kuzey Kıbrıs’ta Bankacılık Sektörü" başlıklı raporun amacı, KKTC için "sürdürülebilir ekonomik büyümeye ulaşmak için finansal aracılığın teşvik yollarının" belirlenmesi olarak tanımlanıyor. Banka’nın Kuzey Kıbrıs Misyon Şefi Sarosh Sattar ve William De Fries tarafından hazırlanan rapor için KKTC’de toplam 21 kuruluşla görüşme yapıldı. Rapordaki, KKTC’deki karapara aklama ve mücadele yollarıyla ilgili saptamalar şöyle:
BİRİNCİL ARAÇ:
"Para aklama hareketleri, yetkililerce Kuzey Kıbrıs’taki sorunlu bir alan olarak ifade edilip tanımlanıyor. 1999’da çıkarılan Kara Parayla Mücadele Yasası, nakit para transferlerini azalttı. Ancak Kuzey Kıbrıs, karapara işlemlerine karşı hala zayıf ve kırılgan olma durumunu sürdürüyor. ABD’nin 2002 tarihli raporuna göre Kuzey Kıbrıs’taki kumarhaneler kara para aklama alanında birincil araç. Buradaki casinolar aracılığıyla, bankacılık sistemi kullanılmadan Türkiye’ye doğrudan fon aktarılıyor. 1999’daki yasa, sorunun çözümünde yeterli olmadı. Yasa, bankaların 100 bin doları aşan nakit, banka dışı kuruluşlar ve döviz büfelerinin de 20 bin doları aşan işlemlerinin bildirilmesini öngörüyor. Ancak uygulamada, bu kural işletilemiyor. Türkiye ile Kuzey Kıbrıs arasında seyahat eden yolcu sayısının fazlalığı, yasal sınır olan 100 bin doların üzerindeki nakit transferini kolaylaştırıyor."
FIRST MERCHANT UYARISI:
Kuzey Kıbrıs’taki off-shore bankacılığı da önemli bir sorun. Off-shore bankacılığı, para aklama eylemlerinde kuşkulu bir konumda. Çünkü off-shore bankalar, yasal olarak Merkez Bankası denetiminde olmasına karşın, bunun bir düzenleme ve yaptırımı bulunmuyor. ABD Hazine’sinin 2004 yılı tarihli Mali Suçlar Uygulama Ağı çalışmasına göre, KKTC’deki First Merchant Bank OSH Ltd, mali bir kumu olarak, para aklama hareketlerinin birincil kurumu niteliğinde. Merkez Bankası ile Turizm ve Ekonomi Bakanlığı, 2001 krizinin ardından kapatılan bankalar nezdinde bazı adımlar attı. 2004’de off-shore bankaların 14’ü, 2005’te de 3’ü kapandı. Henüz 13 bankanın tasfiyesi sürüyor.
ULUSLARARASI STANDART:
Dünya Bankası’nın KKTC’deki bankacılık sektörüne ilişkin raporda, uluslararası standartlara uygun karapa aklama yasası için çabaların bulunduğu, ancak bu çabaların hayata geçirilmesiin çok uzun zaman alacağının altı çiziliyor. Bankaların şüpheli işlemleri, oluşturulacak çok taraflı bir ajansa bildirmesi gerektiği belirtiliyor. Raporda, KKTC Ekonomi ve Turizm Bakanlığı’nın karaparayla mücadeleyle konusunda yeni bir yasal düzenleme hazırladığı da belirtiliyor.
KKTC Merkez Bankası’nın denetimi de özensiz
DÜNYA Bankası raporuna göre KKTC’de 16’sı özel olmak üzere toplam 24 banka faaliyet gösteriyor. Bu rakamın dışında ayrıca 18 off-shore bankası ve çok sayıda döviz büfesi var. Raporda, off-shore bankaların yerel tasarruf işlemlerinin yasaklandığı belirtildi. Ancak Merkez Bankası’nın off-shore bankalar üzerindeki denetiminin zayıf olduğu vurgulandı. Rapora göre KKTC’de 6 banka tasfiye sürecinde, 7 banka halen TMSF kontrolü altında. KKTC Türkiye’deki bankacılık krizinden çok etkilendi. Mali sektörün yüzde 25’ine denk gelen 12 banka kapatıldı, 720 kişi işini kaybetti.
BİRİNCİL ARAÇ:
"Para aklama hareketleri, yetkililerce Kuzey Kıbrıs’taki sorunlu bir alan olarak ifade edilip tanımlanıyor. 1999’da çıkarılan Kara Parayla Mücadele Yasası, nakit para transferlerini azalttı. Ancak Kuzey Kıbrıs, karapara işlemlerine karşı hala zayıf ve kırılgan olma durumunu sürdürüyor. ABD’nin 2002 tarihli raporuna göre Kuzey Kıbrıs’taki kumarhaneler kara para aklama alanında birincil araç. Buradaki casinolar aracılığıyla, bankacılık sistemi kullanılmadan Türkiye’ye doğrudan fon aktarılıyor. 1999’daki yasa, sorunun çözümünde yeterli olmadı. Yasa, bankaların 100 bin doları aşan nakit, banka dışı kuruluşlar ve döviz büfelerinin de 20 bin doları aşan işlemlerinin bildirilmesini öngörüyor. Ancak uygulamada, bu kural işletilemiyor. Türkiye ile Kuzey Kıbrıs arasında seyahat eden yolcu sayısının fazlalığı, yasal sınır olan 100 bin doların üzerindeki nakit transferini kolaylaştırıyor."
FIRST MERCHANT UYARISI:
Kuzey Kıbrıs’taki off-shore bankacılığı da önemli bir sorun. Off-shore bankacılığı, para aklama eylemlerinde kuşkulu bir konumda. Çünkü off-shore bankalar, yasal olarak Merkez Bankası denetiminde olmasına karşın, bunun bir düzenleme ve yaptırımı bulunmuyor. ABD Hazine’sinin 2004 yılı tarihli Mali Suçlar Uygulama Ağı çalışmasına göre, KKTC’deki First Merchant Bank OSH Ltd, mali bir kumu olarak, para aklama hareketlerinin birincil kurumu niteliğinde. Merkez Bankası ile Turizm ve Ekonomi Bakanlığı, 2001 krizinin ardından kapatılan bankalar nezdinde bazı adımlar attı. 2004’de off-shore bankaların 14’ü, 2005’te de 3’ü kapandı. Henüz 13 bankanın tasfiyesi sürüyor.
ULUSLARARASI STANDART:
Dünya Bankası’nın KKTC’deki bankacılık sektörüne ilişkin raporda, uluslararası standartlara uygun karapa aklama yasası için çabaların bulunduğu, ancak bu çabaların hayata geçirilmesiin çok uzun zaman alacağının altı çiziliyor. Bankaların şüpheli işlemleri, oluşturulacak çok taraflı bir ajansa bildirmesi gerektiği belirtiliyor. Raporda, KKTC Ekonomi ve Turizm Bakanlığı’nın karaparayla mücadeleyle konusunda yeni bir yasal düzenleme hazırladığı da belirtiliyor.
KKTC Merkez Bankası’nın denetimi de özensiz
DÜNYA Bankası raporuna göre KKTC’de 16’sı özel olmak üzere toplam 24 banka faaliyet gösteriyor. Bu rakamın dışında ayrıca 18 off-shore bankası ve çok sayıda döviz büfesi var. Raporda, off-shore bankaların yerel tasarruf işlemlerinin yasaklandığı belirtildi. Ancak Merkez Bankası’nın off-shore bankalar üzerindeki denetiminin zayıf olduğu vurgulandı. Rapora göre KKTC’de 6 banka tasfiye sürecinde, 7 banka halen TMSF kontrolü altında. KKTC Türkiye’deki bankacılık krizinden çok etkilendi. Mali sektörün yüzde 25’ine denk gelen 12 banka kapatıldı, 720 kişi işini kaybetti.