Dünya 27 milyar doları İslami senede akıttı

IMF raporuna göre, petrol fiyatlarındaki yükselişle büyüyen likidite, şeriat kurallarına göre hazırlanan ve uygulanan Sukuk’a yaradı. AKP, Körfez sermayesini çekmek için ’Sukuk-u icara’ çıkarmayı planladı. Kemal Unakıtan açıkladı, Hazine taslak hazırladı. Ancak taslak, TBMM’ye gelmedi.

İSLAM Hukuku’na göre tasarlanmış (faizsiz) varlığa dayalı menkul kıymet anlamına gelen "Sukuk" yatırımları, dünyada son iki yıl içinde tam dört kat arttı. Petrol fiyatlarındaki artışın yol açtığı likidite bolluğundan, aslan payını faizsiz kazanç kapısı "Sukuk" yatırımları aldı. Türk kamuoyunun bundan dört yıl önce yaygın olarak Maliye Bakanı Kemal Unakıtan’ın "Sukuk-u icara geliyor" sözüyle haberdar olduğu "Sukuk", artık IMF’nin de ilgi alanında. Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) 19 Eylül 2007 tarihli araştırmasına göre, 2004’de 7.2 milyar dolar düzeyindeki Sukuk yatırımları, 2006’da 27 milyar dolara yükseldi. IMF, kendilerine bu konuda teknik danışmanlık için başvuran üye ülkelerin her geçen gün arttığını bildirdi. "İslami Finansman Hızla Genişliyor-Şeriat Uyumlu Hisse Senetleri" başlıklı araştırma, IMF Para ve Sermaye Piyasaları Bölümü uzmanları Andy Jobst, Peter Kunzel, Paul Mills ve Amadou Sy tarafından hazırlandı.

PETROL ETKİSİ: Yatırım aracı olarak Sukuk’un sermaye piyasalarında hızla derinleştiği vurgulanan araştırmada bu artış, "fırtına"ya benzetildi. Bu olguya gerekçe olarak, "petrol fiyatlarındaki süren artışın yol açtığı likidite bolluğu" ve İslami ülkelerde faize dayalı "menkul kıymetleştirmenin" dini sebeplerle yapılamıyor oluşu gösterildi. İslami Finansman Bilgi Servisi’nin kaynak gösterildiği IMF araştırmasına göre, bu yılın ilk yedi ayında 3 milyar doları bireysel, 10 milyar doları aşkın da kurumsal olmak üzere 4 milyar dolarlık Sukuk yatırımı yapıldı. Sukuk ihracının başta Körfez ülkeleri (Bahreyn, Kuveyt, Umman, Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri) ile Malezya ve Brunei başta olmak üzere Asya’da yaygın olduğu belirtilen araştırmada "Sukuk, geleneksel menkul kıymetleştirmenin yapılmadığı bu ülkelerde oldukça popüler" denildi.

ALMANYA BİLE ÇIKARMIŞ: Sukuk’un popülaritesinin Körfez ile Asya ülkeleri dışında da artmaya başladığı belirtilen araştırmada Almanya, İngiltere ve Amerika’nın Sukuk ihracına başladığını, Dünya Bankası’nın da konuyla ilgilendiği duyuruldu. Üye ülkelerin IMF’den teknik danışmanlık talebinin arttığı belirtilen araştırmada, yıllık 30, potansiyel olarak da 150 milyar dolarlık bir fonu kaldırabilecek potansiyeldeki Sukuk piyasasının, aynı zamanda sorunları da olduğunun altı çiziliyor.

YASAL TEREDDÜTLER: Sukuk tahvillerindeki en önemli sorunun, geleneksel menkul kıymetlerde bulunmayan yasal ve sözleşmeye dayalı sorunlar olduğu bildirildi. Sukuk’un kendine has sözleşmesinden kaynaklanan bir "caiz" bulma halinin varlığından sözedilen araştırmada, "normal" sözleşmelerde olmayan bu sorunun kredi genişlemesine yol açtığına dikkat çekiliyor. Ve soruna standart getirilmesi gerektiği vurgulanıyor. İslami finansman kuruluşlarının otoritesi niteliğindeki kurumların "sukuk" uygulamasında ortaya çıkan "diş ağrılarının" giderilmesine yardımcı olmak için yoğun çaba gösterdiği de belirtiliyor. IMF İcra Direktörü Abbas Mirakhor, sukuk konusunda "şeffaflık, kurumsal yönetişim ilkeleri" gibi temel sorunların giderilmesi gerektiğini vurguluyor.

Sukuk nedir?

TÜRKİYE’de ilk kez Maliye Bakanı Kemal Unakıtan tarafından 2003’de Körfez ülkelerindeki İslami sermayeyi çekmek amacıyla gündeme getirilen Sukuk, varlığa dayalı menkul kıymet ihracı yoluyla kár ve zarara katılım ortaklığı esasına dayanıyor. Faiz yerine kira getirisi öngören Sukuk, kamu ya da varlıkların "geri alım şartıyla" fonlara satılıp yeniden kiralanması yoluyla "kira sertifikası" ihracına olarak tanıyor. Bu sertifika Hazine garantili de olabiliyor.