Dövizli kira ‘kur’la 1.7 milyar götürdü, TL’ye dönmek istiyoruz

ALIŞVERİŞ merkezlerinde ve cadde mağazalarında 11 milyon metrekare alanın döviz üzerinden kiralandığı Türkiye’de, son günlerde yaşanan Euro ve dolar kurundaki istikrarsızlık, döviz üzerinden kira ödeyen markaları harekete geçirdi. Kiraları TL’ye dönüştürecek hukuki düzenleme isteyen Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Yılmaz Yılmaz, dövizle kiralamanın perakende sektörüne Kasım 2010 ile kıyaslandığında ek maliyetinin 1.7 milyar lira olduğuna dikkat çekti.
Milli paramıza sahip çıkalım
Yılmaz, “Bizim ticaretimiz ve kiralar TL olmalıdır. Milli paramıza sahip çıkmalıyız” derken, şöyle konuştu: “Türkiye’deki dövize dayalı ticaret ve kiralama sistemi piyasaların dengesini bozacak bir etkiye sahip. Ayrıca dövize dayalı ticaret ve kira sisteminde kazanan da bulunmuyor. Bir nevi ticari kumar oynanmak zorunda kalınıyor. Dövizle kiralamanın kimi ne zaman vuracağı belli olmuyor. Bu bilinmezlik de sektörümüze ve Türkiye ekonomisine zarar veriyor.”
Seferberlik ilan edilmeli
Sektörün sorunlarına kendi içinde geçici çözümler üretebildiğini ifade eden Yılmaz, önerilerini şöyle sıraladı: “Kiraları TL’ye dönüştürecek hukuki düzenleme yapılmalı. Bankacılık sektöründe gerekli mevzuat düzenlemeleri yapılarak yatırımcılara Türk Lirası ile fonlanma olanağı sunulmalı ve dövize bağımlı olmaktan çıkarılmamalı. Türkiye mümkün olan her noktada TL kullanmak için sefer olmalı ve seferber edilmeli.”
Konut ve kumaşta da var

Yalnızca kira giderlerinde değil, hammaddeleri olan kumaşta da döviz üzerinden fiyatlama yapıldığını ifade eden Yılmaz Yılmaz, “Birçok sektörün girdi maliyetlerinde benzer bir durum var. Bu derecede dolarize olan bir ekonomik ortam herkes için risk taşıyor. Konut kiraları da göz önüne alındığında riskin büyüyor. Maliyetlerin ve kiraların döviz cinsinden olması Türkiye’de enflasyon riskini artırarak tüketiciye de zarar veriyor” diye konuştu.

Perakendeci kiraya yılda 9.3 milyar lira ödüyor

Şu anda alışveriş merkezlerinin yüzde 80’i, cadde mağazalarının da yüzde 40’ı dövizle kiralama yapıyor.
Modern perakendede kiralanabilir yaklaşık 2.5 milyon metrekare cadde mağazası bulunuyor. Cadde mağazalarında metrekare başına kira bedeli yaklaşık 30 dolar olurken, yıllık toplam kira gideri yaklaşık 900 milyon dolar yapıyor.
Modern perakende kapsamında dövizle kiralanabilir yaklaşık 5.5 milyon metrekare alışveriş merkezi mağazası bulunuyor. Metrekare başına kira bedeli yaklaşık 30 dolar, metrekare başına genel gider 8 dolar oluyor. Burada da yıllık kira gideri yaklaşık 2.5 milyar dolar oluyor.
Geleneksel perakendede ise yaklaşık 3 milyon metrekare kiralanabilir alan bulunuyor ve yıllık toplam kira gideri ortalama 1 milyar dolara ulaşıyor.
Modern ve geleneksel perakendenin bir yılda harcadığı kira bedeli yaklaşık 4.4 milyar dolar oluyor. Sepet kur üzerinden yapılan hesaplamaya, Kasım 2010’da yaklaşık 7.6 milyar lira olan kiralar, Temmuz 2011’de yaklaşık 9.3 milyar liraya yükseldi.
Kira maliyetlerindeki yüzde 30’luk artış kira/ciro oranını da yüzde 20’lere çıkardı.