Dövizle oynamak termometre üstüne buz koymaya benzer

Merkez Bankası BaÅŸkanı Süreyya Serdengeçti, hükümete 1928 yılında Ä°nönü Hükümeti'ne sunulan raporla cevap verdi. Rapordaki ‘‘Döviz kurlarıyla oynayarak ülkenin ekonomik durumu deÄŸiÅŸtirilemez’’ görüşünü hatırlatan Serdengeçti, ‘‘Rekabet gücünün sadece kura baÄŸlanması temel yanılgı’’ dedi.Döviz kurlarına iliÅŸkin tutumuyla hükümet ve baÅŸta ihracatçı olmak üzere çeÅŸitli kesimlerin baskısı altında tutulan Merkez Bankası BaÅŸkanı Süreyya Serdengeçti, kendisine yöneltilen eleÅŸtirilere 75 yıl önce hazırlanmış bir raporla yanıt verdi. Pek çok kenti dolaÅŸarak para politikasını anlatan Süreyya Serdengeçti, dün Samsun'da verdiÄŸi konferansta kendisine yöneltilen eleÅŸtirilere yanıt verirken, 1928 yılında Merkez Bankası'nın kuruluÅŸ çalışmaları sırasında dönemin Hollanda Merkez Bankası Banka Meclisi BaÅŸkanı Dr. Vissering tarafından hazırlanan ve Ä°smet Ä°nönü Hükümeti'ne sunulan rapordan alıntı yaptı.Serdengeçti, raporun ‘‘Paranın Ä°stikrarı’’ bölümünden ÅŸu cümleleri okudu: ‘‘Döviz kuru ülkenin termometresidir. Döviz kurları ile oynayarak ülkenin ekonomik durumu deÄŸiÅŸtirilemez. Bu bir odanın ısısının aynı odadaki bir termometre üzerine sıcak havlu ya da buz parçası koyarak deÄŸiÅŸtirilebileceÄŸini düşünmeye benzer.’’ Bugün dalgalı kur rejimi ve kur politikasının tam anlaşıldığını söylemenin mümkün olmadığını ifade eden Serdegeçti, Merkez Bankası'nın neden uygun döviz düzeyini söylemediÄŸi konusuna da deÄŸinerek, ‘‘Merkez Bankası bunu söyleyebilir. Ama zamanı gelmemiÅŸtir. Nedeni ise enflasyonda henüz istenilen düzeye gelmemiÅŸ olmamızdır’’ diye konuÅŸtu.Piyasalardan iç ve geliÅŸmelerden dolayı mayıs ayından itibaren bugüne kadar 900 milyon dolar çekildiÄŸini açıklayan Serdengeçti, ‘‘Sermaye hareketleri serbest iken hem faiz oranları, hem de döviz kuru kontrol edilemez. Döviz kurlarıyla oynayarak da ülkenin ekonomik durumu deÄŸiÅŸtirilemez’’ diye konuÅŸtu. Serdengeçti, döviz kuru rejiminin hükümet ile Merkez Bankası'nın birlikte yaptıklarını hatırlatırken, döviz kuru politikasının uygulanmasının ise Merkez Bankası'na ait olduÄŸunu vurguladı.REKABET KURLA OLMAZSerdengeçti, döviz kurları aracılığıyla ülkenin rekabet gücünün artırılabileceÄŸi düşüncesinin de temel yanılgılardan biri olduÄŸunu dile getirdi. GeçmiÅŸ yıllarda ülkenin rekabet gücünün salt döviz kurunun seviyesiyle saÄŸlanmaya çalışıldığını diÄŸer alanların önemsenmediÄŸini kaydeden Serdengeçti, bu nedenle de Türk sanayisinin yeterince rekabetçi bir yapıya kavuÅŸamadığını belirtti.Uygulanan sıkı ekonomik program çerçevesinde kamu maliyeti ve parasal disiplininin çok önemli olduÄŸunu da vurgulayan Serdengeçti, ülkede 30 yıldır olmayan fiyat istikrarının saÄŸlanmaya çalışıldığını, iç borç stokunun sürdürülebilir riskinin de ortadan kaldırılmasının amaçlandığını kaydetti. Serdengeçti, herhangi bir programın bu ülkede enflasyonla mücadeleyi içermiyorsa, kamu borcu sorununu çözmeyi amaçlamıyorsa ‘‘ciddiye alınmaması’’ gerektiÄŸini dile getirdi.Enflasyon siyaseti iktidarsız yaparEnflasyon nedeniyle gelir ve servet dağılımındaki bozulmanın sonuçlarının en çok toplumsal alanda kendisini gösterdiÄŸini dile getiren Süreyya Serdengeçti, ‘‘Bu durumda sınıf çatışması, aşırı uçlara kayma, kendinden olmayan dışlama eÄŸilimleri artmaktadır. Toplumdaki güven duygusu zedelenmekte, enflasyon gelecekle ilgili belirsizliÄŸi artırmaktadır’’ dedi. Enflasyonun siyaseti iktidarsızlaÅŸtırdığını, ahlaki olmayan davranışlarını artırdığını, ‘‘bir nevi yolsuzluk’’ olduÄŸunu söyleyen Serdengeçti, ‘‘Dolayısıyla fiyat istikrarının saÄŸlanması sadece ekonomik bir olgu deÄŸil aynı zamanda ahlaki bir zorunluluktur' dedi.Canlanma sinyali alıyoruz yine de dikkat edelimMerkez Bankası, aylık deÄŸerlendirme raporunda mayıs ayı TÃœFE enflasyonunun bekleyiÅŸlerin biraz üzerinde kalmasına karşın, önümüzdeki dönemin enflasyon açısından ‘‘iyimser’’ bir dönem olacağı tahmininde bulundu. Ancak, iç talepte görülen canlanma sinyallerinin yılın ikinci yarısında belirginleÅŸme olasılığının da enflasyon açısından risk oluÅŸturabileceÄŸine dikkat çekti. ‘‘Mayıs ayı sonunda gerçekleÅŸen kamu fiyat artışları enflasyon eÄŸiliminde önümüzdeki aylarda beklenen düşüşü sınırlayabilecek bir risk unsuru olarak görülmektedir’’ diyen Merkez Bankası, doÄŸalgaz fiyatlarında yapılan indirimin bu olumsuzluÄŸun etkilerini sınırlayabileceÄŸi belirtildi. Banka, yıl sonu enflasyon hedefinin ulaşılabilir olmasının koÅŸullarını ise şöyle sıraladı: ‘‘Kamu fiyat ayarlamalarının hedeflenen enflasyonla uyumlu bir ÅŸekilde devam etmesi, iç talebin fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı yaratmaması, yapısal reformlarla mali disiplinin kararlılıkla sürdürülmesi ve bekleyiÅŸlerin iyi yönetilerek mali piyasalardaki dalgalanmaların en aza indirilmesi gerekli.’’Â