Dövize yatıranlar enflasyondaki düşüşe muhalefet etti
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ocak 17, 2005 01:27
Enflasyonla mücadele sürecinde geniş bir muhalefetle karşılaştıklarını söyleyen Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, ‘Bunlardan birincisi, varlıklarını evvelden beri enflasyon ortamında döviz olarak tutan grup. Oturduğu yerde dövizden kazanma döneminin bitti’ dedi.
MERKEZ Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, Türkiye’de artık oturduğu yerde dövizden para kazanma döneminin bittiğini, faizler genel düzeyinin makul seviyelere gerilemesiyle birlikte, faizden fahiş seviyelerde para kazanma döneminin de bitmekte olduğunu söyledi.
Serdengeçti, Merkez Bankası’nın uyguladığı para politikaları konusunda, Anadolu Ajansı muhabirinin sorularını yanıtladı. Merkez Bankası Başkanı, enflasyonu düşürdükleri bütün bu süreç içinde, geniş bir muhalefetle karşılaştıklarını hatırlattı. Bu muhalefetin homojen bir yapısı olmamakla beraber, başlıca iki kanadından söz etmenin mümkün olduğunu belirten Serdengeçti, bunlardan birincisinin, varlıklarını evvelden beri enflasyon ortamında mümkün olduğu kadar döviz olarak tutan grup olduğunu söyledi.
Bu grubun, enflasyon ortamında Türk parası sürekli değer kaybettiği için kendilerini enflasyona karşı böyle koruduklarını anlatan Serdengeçti, ancak dalgalı kur rejimine geçince işin değiştiğini, Türk parasının zaman zaman değer kaybettiği gibi pekala değer de kazanabildiğini kaydetti. Serdengeçti, şöyle devam etti:
ESKİ ALIŞKANLIKLAR:
‘Kurların öngörülmesi zorlaşınca, eski alışkanlıkları ile (Nasılsa değeri daha da artacak) düşüncesiyle, bazen pahalıdan döviz alıp sonra Türk parasının değer kazandığını görmek zorunda kalmışlardır. İşte o yüzden, her para kaybettikleri dönemde, kendilerinden farklı olarak Hazine bonosuna yatırım yapıp para kazananları görür, (Olur mu böyle şey; dolar üzerinden hesaplanırsa hazine bonosundan büyük paralar kazanılıyor) derler. Türk parasının değer kazanmasıyla içine düştükleri zor durumdan kurtulmak için de, bir yandan cari açığı sürekli olarak gündemde tutmak isterler, -ihracatçı olmaları şart değildir- öte yandan Merkez Bankası’nın kısa vadeli faizleri düşürmesini isterler.’ Bu gruptakilerin, böylece hem Türk parasının değer kaybedeceğini hem de faizlerin genel düzeyinin düşeceğini zannettiklerine işaret eden Serdengeçti, ‘Oysa biraz evvel söylediğim gibi, Merkez Bankası’nın faizlerini düşürmesi, tam aksine Türk parasına değer kazandırmakta, faizler genel düzeyi ya da reel faizler ise hala yüksek olan kamu borcu seviyesine göre şekillenmektedir’ dedi.
İKİNCİ GRUPTAKİLER:
Serdengeçti, ikinci grubun ise evvelden beri, dövizin uzun vadede ’bırakın Hazine bonosunu, Türk parası mevduat kadar dahi kazanç sağlamamış olduğunu’ bildiklerini söyledi. Dolayısıyla hep Hazine bonosuna yatırım yaptıklarını, yıllarca kamu maliyesi bozuk, enflasyon ve reel faizler de yüksek olunca, iyi para kazanmış olduklarını belirten Serdengeçti, bunun hep devam etmesini istediklerini kaydetti. Serdengeçti, şöyle dedi: ‘Bu durumda nasıl muhalefet edeceklerdir ki enflasyon düşmesin, istikrar sağlanmasın, dolayısıyla faizler düşmesin? Sürekli olarak bekleyişleri bozmaya çalışırlar. Onlara göre, enflasyon hedefleri tutmayacaktır -eşikler vardır- Dalgalı kur rejimi olmaz -çünkü düşük kur isterler- Sıkı maliye politikasıyla büyüme olmaz -tersi ispatlanmıştır-; (Yeni Türk Lirası çıkacak) dersiniz, (Olmaz) derler. Kısacası olumlu bütün gelişmeleri reddederler. En son hatırlayacağınız gibi, Yeni Türk Lirası’nın tedavüle çıkması yaklaşınca, devalüasyon ve kamu borcu konsolidasyonu söylentileri çıkarmışlardır.’
DİĞER MUHALEFET EDENLER:
Serdengeçti, ‘Muhalefet bu kadar mı’ şeklindeki soruya karşılık, ’tabii değil’ derken, şunları söyledi: ‘Diğer bir grup daha var. Onlara göre, bu ülkede emisyonun milli gelire oranı düşüktür, doğrudur bu. Merkez Bankası evvelden beri basması gerektiği kadar para basmamakta ve bunu faizleri yüksek tutmak için yapmaktadır. Rantiyeye hizmet etmeyi bırakıp çok para basılsa faizler düşecek, üretim ve yatırım artacak, üretim artınca enflasyon da düşecektir. Yani Merkez Bankası faizleri kasıtlı olarak düşürmemektedir. ’
Bol miktarda YKr değişimi bekliyor
TÜRKİYE Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, dolaşımda yeterince Yeni Kuruş (YKr) olmadığı görüşünün hatırlatılması üzerine, bol miktarda Yeni Kuruşlar’ın, Darphane, Merkez Bankası ve Ziraat Bankası’nda mevcut olduğunu bildirdi. Serdengeçti, ‘Bunun artık sirkülasyona çıkması gerekiyor. Daha ziyade küçük perakendecilerden talep gelmesi gerekiyor’ dedi. Serdengeçti, Yeni Türk Lirası’na (YTL) geçişte gelinen noktayı değerlendirdi. Merkez Bankası Başkanı, YTL’ye dönüşümde emisyona bakıldığında, banknotların yüzde 28’inin, 13 Ocak 2005 akşamı itibarıyla YTL’ye dönüştüğünün görüldüğünü söyledi. Bunun tedavüldeki banknotlar için geçerli olduğunu vurgulayan Serdengeçti, TL ile YTL’nin bir yıl boyunca beraber tedavülde olacağına işaret etti. Serdengeçti, ‘Ama temkinli ve tedbirli Merkez Bankası olarak, Mart ayı itibarıyla banknot için bu işi büyük ölçüde hallolur demiştik. Banknot için hala bu söylediğimiz geçerli. Bayramda tabii esaslı bir dönüşüm olacak. Ama kesin bir rakam bu tarih için vermek biraz zor’ dedi.
Faiz kararları 2006’da Kurul’da oylanacak
SÜREYYA Serdengeçti, 2006 yılından itibaren ise faiz kararlarının, Para Politikası Kurulu’nda oylanacağını ve kararların buna göre alınacağını bildirdi. Serdengeçti, yine 2006 yılından itibaren Para Politikası Raporu’nun yerini Enflasyon Raporu’nun alacağını, bu raporun içeriğinin daha da zenginleştirilip, söz gelimi enflasyon tahminine ilişkin niceliksel analizler yer alacağını söyledi. Süreyya Serdengeçti ayrıca, Para Politikası Kurulu toplantı tutanaklarının özetlerinin de yayımlanmaya başlanacağını belirtti.
Serdengeçti, Merkez Bankası’nın uyguladığı para politikaları konusunda, Anadolu Ajansı muhabirinin sorularını yanıtladı. Merkez Bankası Başkanı, enflasyonu düşürdükleri bütün bu süreç içinde, geniş bir muhalefetle karşılaştıklarını hatırlattı. Bu muhalefetin homojen bir yapısı olmamakla beraber, başlıca iki kanadından söz etmenin mümkün olduğunu belirten Serdengeçti, bunlardan birincisinin, varlıklarını evvelden beri enflasyon ortamında mümkün olduğu kadar döviz olarak tutan grup olduğunu söyledi.
Bu grubun, enflasyon ortamında Türk parası sürekli değer kaybettiği için kendilerini enflasyona karşı böyle koruduklarını anlatan Serdengeçti, ancak dalgalı kur rejimine geçince işin değiştiğini, Türk parasının zaman zaman değer kaybettiği gibi pekala değer de kazanabildiğini kaydetti. Serdengeçti, şöyle devam etti:
ESKİ ALIŞKANLIKLAR:
‘Kurların öngörülmesi zorlaşınca, eski alışkanlıkları ile (Nasılsa değeri daha da artacak) düşüncesiyle, bazen pahalıdan döviz alıp sonra Türk parasının değer kazandığını görmek zorunda kalmışlardır. İşte o yüzden, her para kaybettikleri dönemde, kendilerinden farklı olarak Hazine bonosuna yatırım yapıp para kazananları görür, (Olur mu böyle şey; dolar üzerinden hesaplanırsa hazine bonosundan büyük paralar kazanılıyor) derler. Türk parasının değer kazanmasıyla içine düştükleri zor durumdan kurtulmak için de, bir yandan cari açığı sürekli olarak gündemde tutmak isterler, -ihracatçı olmaları şart değildir- öte yandan Merkez Bankası’nın kısa vadeli faizleri düşürmesini isterler.’ Bu gruptakilerin, böylece hem Türk parasının değer kaybedeceğini hem de faizlerin genel düzeyinin düşeceğini zannettiklerine işaret eden Serdengeçti, ‘Oysa biraz evvel söylediğim gibi, Merkez Bankası’nın faizlerini düşürmesi, tam aksine Türk parasına değer kazandırmakta, faizler genel düzeyi ya da reel faizler ise hala yüksek olan kamu borcu seviyesine göre şekillenmektedir’ dedi.
İKİNCİ GRUPTAKİLER:
Serdengeçti, ikinci grubun ise evvelden beri, dövizin uzun vadede ’bırakın Hazine bonosunu, Türk parası mevduat kadar dahi kazanç sağlamamış olduğunu’ bildiklerini söyledi. Dolayısıyla hep Hazine bonosuna yatırım yaptıklarını, yıllarca kamu maliyesi bozuk, enflasyon ve reel faizler de yüksek olunca, iyi para kazanmış olduklarını belirten Serdengeçti, bunun hep devam etmesini istediklerini kaydetti. Serdengeçti, şöyle dedi: ‘Bu durumda nasıl muhalefet edeceklerdir ki enflasyon düşmesin, istikrar sağlanmasın, dolayısıyla faizler düşmesin? Sürekli olarak bekleyişleri bozmaya çalışırlar. Onlara göre, enflasyon hedefleri tutmayacaktır -eşikler vardır- Dalgalı kur rejimi olmaz -çünkü düşük kur isterler- Sıkı maliye politikasıyla büyüme olmaz -tersi ispatlanmıştır-; (Yeni Türk Lirası çıkacak) dersiniz, (Olmaz) derler. Kısacası olumlu bütün gelişmeleri reddederler. En son hatırlayacağınız gibi, Yeni Türk Lirası’nın tedavüle çıkması yaklaşınca, devalüasyon ve kamu borcu konsolidasyonu söylentileri çıkarmışlardır.’
DİĞER MUHALEFET EDENLER:
Serdengeçti, ‘Muhalefet bu kadar mı’ şeklindeki soruya karşılık, ’tabii değil’ derken, şunları söyledi: ‘Diğer bir grup daha var. Onlara göre, bu ülkede emisyonun milli gelire oranı düşüktür, doğrudur bu. Merkez Bankası evvelden beri basması gerektiği kadar para basmamakta ve bunu faizleri yüksek tutmak için yapmaktadır. Rantiyeye hizmet etmeyi bırakıp çok para basılsa faizler düşecek, üretim ve yatırım artacak, üretim artınca enflasyon da düşecektir. Yani Merkez Bankası faizleri kasıtlı olarak düşürmemektedir. ’
Bol miktarda YKr değişimi bekliyor
TÜRKİYE Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, dolaşımda yeterince Yeni Kuruş (YKr) olmadığı görüşünün hatırlatılması üzerine, bol miktarda Yeni Kuruşlar’ın, Darphane, Merkez Bankası ve Ziraat Bankası’nda mevcut olduğunu bildirdi. Serdengeçti, ‘Bunun artık sirkülasyona çıkması gerekiyor. Daha ziyade küçük perakendecilerden talep gelmesi gerekiyor’ dedi. Serdengeçti, Yeni Türk Lirası’na (YTL) geçişte gelinen noktayı değerlendirdi. Merkez Bankası Başkanı, YTL’ye dönüşümde emisyona bakıldığında, banknotların yüzde 28’inin, 13 Ocak 2005 akşamı itibarıyla YTL’ye dönüştüğünün görüldüğünü söyledi. Bunun tedavüldeki banknotlar için geçerli olduğunu vurgulayan Serdengeçti, TL ile YTL’nin bir yıl boyunca beraber tedavülde olacağına işaret etti. Serdengeçti, ‘Ama temkinli ve tedbirli Merkez Bankası olarak, Mart ayı itibarıyla banknot için bu işi büyük ölçüde hallolur demiştik. Banknot için hala bu söylediğimiz geçerli. Bayramda tabii esaslı bir dönüşüm olacak. Ama kesin bir rakam bu tarih için vermek biraz zor’ dedi.
Faiz kararları 2006’da Kurul’da oylanacak
SÜREYYA Serdengeçti, 2006 yılından itibaren ise faiz kararlarının, Para Politikası Kurulu’nda oylanacağını ve kararların buna göre alınacağını bildirdi. Serdengeçti, yine 2006 yılından itibaren Para Politikası Raporu’nun yerini Enflasyon Raporu’nun alacağını, bu raporun içeriğinin daha da zenginleştirilip, söz gelimi enflasyon tahminine ilişkin niceliksel analizler yer alacağını söyledi. Süreyya Serdengeçti ayrıca, Para Politikası Kurulu toplantı tutanaklarının özetlerinin de yayımlanmaya başlanacağını belirtti.