Döviz büroları Euro'yu bekliyor

1 Ocak 2002 tarihinden itibaren efektif olarak kullanılmaya baÅŸlanacak Euro için döviz büroları da hazırlıklarını tamamladı. Yetkililer, Euro'nun bilinmeyen bir para olduÄŸunu halkın bu para birimini nasıl karşılayacağının merak edildiÄŸini belirtiyorlar. Avrupa BirliÄŸi'nin 12 ülkesinde 1 Ocak 2002 tarihinden itibaren Euro banknotları ve madeni paralarının efektif olarak kullanılmaya baÅŸlanacak olması, AB ile yoÄŸun ticari iliÅŸkileri bulunan Türkiye'de da yakından takip ediliyor. Mali sektörde, bankalarda hazırlıklar tamamlanma aÅŸamasına gelirken, diÄŸer piyasaların deÄŸiÅŸime pratikte kısa sürede adapte olması bekleniyor. Türkiye genelinde yaklaşık 5 bin kiÅŸinin çalıştığı, ÅŸubeleriyle birlikte 900 civarındaki döviz bürosunda ise Avrupa ülkelerinin Euro'ya geçiÅŸine, sektöre gelir getirici unsuru olarak bakılıyor. Yetkili Müesseseler DerneÄŸi BaÅŸkanı Seyran Çakmakçı, 450-500 üyesi bulunan Yetkili Müesseseler DerneÄŸi olarak efektif piyasaların doÄŸabilecek her türlü deÄŸiÅŸimine hazır olduklarını söyledi. Euro'nun ÅŸu anda tedavülde bulunmadığını, ne çeÅŸit bir para olduÄŸunun bilinmediÄŸini ve bunun Euro'ya karşı bir güvensizlik yaratabileceÄŸini ifade eden Çakmakçı, 5 aylık bir sürede Euro'nun kullanıma hazır efektif hale gelebileceÄŸini düşünmediÄŸini belirtti. Åžu anki paritenin kesinlikle güvenli olmadığını ifade eden Çakmakçı, ''Çünkü yılbaşında dolara yönelme olabilir ve piyasa dengeleri tamamen deÄŸiÅŸebilir. Tanınmayan bir para halk tarafından güvensiz bulunursa (Euro) ters tepki yaratabilir'' dedi. ''Ä°YÄ°CE TANINMASI İÇİN ZAMANA Ä°HTÄ°YAÇ VAR'' Çakmakçı, Euro'nun tedavüle girdikten sonra halk tarafından iyice tanınması açısından zamana ihtiyaç bulunduÄŸunu kaydederek, sahtecilik olaylarının sıkça olabileceÄŸine dikkat çekti. Çakmakçı, ayrıca ÅŸu anda dolaşımda bulunan Avrupa BirliÄŸi üyesi ülkelerin paralarının deÄŸiÅŸim sürecinin sıkıntı yaratabileceÄŸini savundu. Yetkili Müesseseler DerneÄŸi olarak bütün üyelerine ve diÄŸer sektörçalışanlarına bu konuda gerekli açıklamaları her zaman ulaÅŸtırdıklarını vurgulayan Çakmakçı, ÅŸunları kaydetti: ''Yetkili müesseseler olarak efektif piyasalarının doÄŸabilecek her türlü deÄŸiÅŸimine hazırız. Euro'ya geçiÅŸ efektif çeÅŸidinde azalma göstereceÄŸi için iÅŸlemlerimizin daha basit yapılabilirliÄŸi hasıl olacaktır. Çok çeÅŸitli efektif yerine daha az çeÅŸit efektif ile iÅŸlemlerimizi gerçekleÅŸtireceÄŸiz.'' Çakmakçı, Euro'ya geçiÅŸte uzun sürecek olan bu deÄŸiÅŸimin yetkili müesseselerin (döviz büroları) iÅŸlem hacimlerini artıracağını, ve gelir getirici unsur olarak sektöre katkıda bulunacağını belirtti. Çakmakçı, ''Bugün bir döviz bürosunun günlük iÅŸlem hacmi en az 500 bin dolar. Euro'ya geçiÅŸ döviz bürolarının iÅŸlem hacmini en az bir misli artıracak'' dedi. TÃœRKÄ°YE'YE ETKÄ°LERÄ° DAHA ÇOK DOLAYLI Ä°ktisadi Kalkıma Vakfı (Ä°KV) Uzman Yardımcısı Levent Kırval da, Euro'nun efektif olarak kullanılmaya baÅŸlanmasının Türkiye'ye etkilerinin daha çok dolaylı olacağını söyledi. Euro'nun direkt etkisinin, 12 ülkede tek para birimi olmasının Avrupa BirliÄŸi ülkelerine yapılacak ihracatta maliyetleri azaltma, deÄŸiÅŸim maliyetlerini ortadan kaldırma ÅŸeklinde olacağını belirten Kırval, ÅŸunları söyledi: ''Bin markla ÅŸu andaki 12 Avrupa BirliÄŸi ülkesinde dolaÅŸmaya baÅŸlarsanız ve dolaşırken paranızı her geçtiÄŸiniz ülke para birimiyle deÄŸiÅŸtirirseniz, 12. ülkeye geldiÄŸinizde elinizde 650 mark kalır. Toplam yüzde 35'leri bulan maliyet kaybı tek para biriminin kullanılması ile artık olmayacak.'' Türkiye'de bankaların çoÄŸunluÄŸunun hesaplarını muhasebelerini Euro'ya ayarlamış durumda olduklarını söyleyen Kırval, bütün hesaplarda tüm muhasebe tablolarında euro sepetinin kullanıldığını, ÅŸuanda Türkiye'de 2-3 bankanın Eurobond satışına baÅŸladığını kaydetti. Kırval, reel sektörün ise gerek üretim anlamında gerek gerçekleÅŸtirdiÄŸi ticari aktivite olarak çok fazla hazır olmadığını, ancak reel sektörün pratikte kısa sürede adapte olabileceÄŸini, bir çözüme ulaÅŸacağını belirtti. Euro'nun kullanıma girmesinin Türkiye'ye etkisinin daha çok dolaylı olacağını belirten Kırval, ''Bu konuda önemli bir öngörü, özellikle Türkiye'nin borçlanmasını daha kolaylaÅŸtırabilecek olması. Dolar karşısında Euro çok alternatif kur durumunda bulunacak, dolarizasyona bir alternatif olabilecek'' dedi. Levent Kırval, bunun dışında Akdeniz ülkelerinin turizm gelirlerini artırmak için kendi paralarının deÄŸerini düşürmelerinin deönlenmiÅŸ olacağını, bunun Türkiye turizmine rekabet avantajı getireceÄŸini söyledi. Türkiye'de dolaşımda 15-20 milyar mark bulunduÄŸuna dikkat çeken Kırval, bir baÅŸka öngörünün de 12 ülkede fiyatların sabitlenmesi nedeniyle Türkiye'nin rekabet gücü olan ürünleri satmasının daha kolaylaÅŸacağı yönünde olduÄŸunu kaydetti. Â