Dönüşüme ‘Kanal’ dopingi

Çılgın proje olarak anılan Kanal İstanbul için inşaat çalışmaları başladı. Avrupa Yakası’nda Karadeniz ile Marmara Denizi’nin arasına yapılacak proje kapsamında ilk köprünün temeli 26 Haziran’da atıldı. 15 milyar dolar yatırım yapılacak ve 6 yılda tamamlanacak projenin iki yakasında toplam 500 bin nüfuslu Yenişehir projesi hayata geçecek. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Kanal İstanbul projesinin çevresinde oluşturulacak Yenişehir deprem rezerv alanı ile çevre ilçelerdeki sağlıksız konut stokunu bitirilmesini hedeflediklerini açıklamıştı. Bakanlık tarafından hazırlanan raporda da projenin kentsel dönüşüme katkı sağlayacağı belirtildi.

RİSK VURGUSU

Türkiye’de 9.8 milyon bina, 28.6 milyon konut olduğunu, bunun da yaklaşık 6.5 milyonu riskli konutlardan oluştuğu belirtilen raporda “İstanbul’da da yaklaşık 5.9 milyon konut bulunuyor ve bunların 1.5 milyonu riskli durumda. 300 bini acilen dönüşmeli” ifadeleri kullanıldı. İstanbul’da beklenen depremin olası etkilerini en aza indirmek amacıyla Kanal İstanbul proje bölgesinde, yaklaşık 33 bin hektarlık alanın rezerv yapı alanı olarak ilan edildiği belirtilen raporda, “Yenişehir rezerv yapı alanının temel hedefi, İstanbul kent merkezinde, özellikle de proje alanına yakın bölgelerde yoğunlaşmış sağlıksız, köhneleşmiş, riskli haldeki binalarda yaşayan vatandaşlarımızın daha güvenli ve sağlıklı bir şehirde yaşayabilmesi. Nihai hedef ise 16 milyon nüfusa ulaşan İstanbul’daki merkezi yerleşimin her geçen gün artmasıyla oluşan yoğunluğun, Marmara geneline yayılmasını sağlamak” denildi.

YATAY MİMARİ

Yenişehir projesi ‘İstanbul’a yeni nüfus gelecek’ eleştirilerini beraberinde getirmişti. Raporda bu konuya da şöyle açıklama getirildi: “Buraya yeni nüfus gelmeyecek, kentsel alan büyük oranda deprem dönüşüm kapsamında kullanılacak. Yine İstanbul’a kayıtlı nüfusun içerisinden ve İstanbul’un nüfus yoğunluğunun fazla olduğu bölgelerdeki vatandaşlar burada ikamet edecek. Sosyal donatı ve yeşil alan açısından son derece zengin, yatay mimari eksenli, mahalle konseptinde, az katlı ve düşük yoğunluklu konut alanları oluşturulacak. Konut alanlarına hizmet veren ticaret, resmi kurum, kıyı tesisleri, sosyal donatı alanları, yeşil ve spor alanları, üniversite alanı, teknoloji geliştirme bölgesi inşa edilecek. Yine turizm, eko-turizm, sağlık turizm alanları, kongre, fuar ve lojistik bölge alanları projede yer alacak.”

REKABET EDECEK

Yenişehir Rezerv Alanı’nın toplam 7 etaptan oluştuğu belirtilen raporda, “Öncelikle Kanal İstanbul güzergâhının açılmasını sağlayacak ilk 3 etabın planlama süreci tamamlandı. Bölgedeki konut, ticaret, turizm alanı büyüklüğü 55 milyon 702 bin 630 metrekare. Kanal alanı, eğitim, sağlık, kültürel tesis, yol, yeşil alan büyüklüğü 68 milyon 550 bin 957 metrekare. İmar planlarında, proje alanının yüzde 55’i donatı alanı olarak planlandı. Yine Kanal İstanbul proje alanında, 2 adet liman, 1 adet yat limanı, 1 adet rekreasyon alanı ve 1 adet lojistik merkezi yapılacak. Projede, akıllı şehir modelini yansıtan bir kentsel tasarım ve planlama süreci yürütülüyor. Su ve enerjinin verimli kullanıldığı, geri dönüşümlü altyapı sistemlerinin kurulduğu, sıfır atık prensiplerine dayanan sürdürülebilir bir şehir modeli kurgulandı. Yeraltı ve yerüstü raylı sistem ağları ile akıllı ulaşım sistemleri belirlenerek toplu taşıma temelli bir kent modeli benimsendi. Kanal çevresinde kurulacak akıllı şehir, Çin’in Şangay eyaletinde inşasını sürdürdüğü 1000 daire ve büyük alışveriş alanları olan Todtown’la; Mısır’daki 21 yeni yerleşim bölgesi olarak tasarlanan Yeni Kahire’yle; Paris şehir merkezinin kuzeyinde, 8.6 milyon metrekarelik karma kullanımlı bir merkez olarak inşa edilmeye başlanan Europa City’yle; Tokyo’daki Shibuya Station’la, Londra’daki The Batter Sea dönüşüm projeleriyle rekabet edecek” ifadeleri kullanıldı.

'HAFRİYAT KİRLİLİĞİ OLMAYACAK'

Raporda, proje çevresindeki arsaların yabancılara satıldığı iddiaları yalanlanırken, yabacıların alım yaptığı alanın proje alanının yüzde 0.35’ine denk geldiği belirtildi. Projeden çıkacak 1.17 milyar m3 hafriyat için de şu bilgiler paylaşıldı: “Çıkan hafriyat İstanbul’un hafriyat döküm sahalarına dökülmeyecek. Kanal İstanbul’un kıyı şeridi boyunca yapılacak olan yollar kullanılacak, şehir içi yollar kullanılmayacak. Kanal İstanbul inşaatı sırasında TEM ve E-5 trafiğe kapanmayacak. Dolayısıyla hafriyatın İstanbul için kirlilik oluşturması söz konusu değildir. Hafriyat, Karadeniz’de kıyı dolgusu olarak kullanılacak.”