‘Don’umuza kadar aldınız’

EURO Bölgesi’nin 4’üncü büyük ekonomisi İspanya’da, ekonomik krizi aşmaya çalışan hükümetin yaptığı maaş kesintilerine itfaiyecilerden ilginç bir protesto geldi. Yüzde 20’yi aşkın işsizlik oranı ve milli gelirini aşan borcuyla Yunansitan’dan sonraki en sıkıntılı ülkelerden biri olan İspanya, geçtiğimiz günlerde Avrupa Birliği’ne (AB) desteğe ihtiyacım var diyerek bankaları için resmen 100 milyar Euro yardım talep etmişti. İspanya iki yıldan bu yana bütçe açığını kapatmak için bir dizi önlem kapsamında kamu çalışanlarının maaşlarında kesintiye gitti.

Kesintilerden çıplak kaldık

Hükümetin uyguladığı kemer sıkma politikasına tepki gösteren itfaiyeciler, gerçekleştirdikleri çıplak protestoda ‘O kadar çok kestiniz ki çıplak kaldık’ yazılı bir pankart açtılar. Uzun süredir ekonomik durgunlukla mücadele eden İspanya’da hükümetin yaptığı maaş kesintilerini protesto edenlerin görüntüsü başkent Madrid sokaklarından hiç eksik olmuyor. Geçtiğimiz haftalarda da Madrid sokaklarını havai fişeklerle yangın alanına çeviren madenciler polisle çatışmıştı. İspanya’nın kuzeyinde Asturias bölgesindeki Mieres İtfaiye Binası önünde soyunan itfaiyecilerin dün tüm dünyaya dağılan çıplak görüntüleri, ülkede bugüne kadar yapılan en sert eylemlerden biri olduğu yorumunu yaptırdı.

65 milyar Euro tasarruf

İspanya Başbakanı Mariano Rajoy’un açıkladığı ve işçiden memura geniş çapta kamu çalışanlarını etkileyen bütçe kesintilerine yönelik eylemler 13 Temmuz’dan bu yana devam ediyor. Rajoy, işsizlik maaşlarının düşürüldüğü ve vergilerin artırıldığı yeni kemer sıkma önlemleriyle İspanya’nın bütçe açığını 65 milyar euro azaltmayı hedefliyor. Kemer sıkma önlemleri içinde en çok tepkiyi memurların Noel ikramiyelerinin kesilmesi ve Katma Değer Vergisi’ne yapılan artış çekmişti. Son 3 yıldır sürekli kesintilere maruz kaldıklarından yakınan memurlar, bu şekilde daha fazla devam edemeyeceklerini söyleyerek, hükümeti “zenginden değil fakirden kesinti yapmakla” suçlamıştı. Hükümetin kömür madenlerine verilen devlet yardımını yüzde 63 kesmesini protesto eden işçilerin Madrid’deki gösterilerinde çıkan olaylarda 76 kişi yaralanmıştı.

Faize dokunmadı ‘munzam’la oynadı

MERKEZ Bankası gösterge faizi yüzde 5.75’te bıraktı; faiz koridorunda değişikliğe gitmedi, ancak TL munzam karşılıkların döviz olarak tutulacak kısmını 5 puan artırdı. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu Temmuz ayı faiz toplantısında, gösterge faizi yüzde 5.75’te bıraktı. Banka, gecelik borçlanma faiz oranı yüzde 5’te, gecelik borç verme faiz oranını yüzde 11.5’te tuttu. Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Merkez Bankası’nın toplantısı öncesinde yaptığı açıklamada Para Politikası Kurulu toplantısında faiz bandında daralma kararının alınmasını umduğunu söylemişti.
Banka, beklendiği gibi TL munzam karşılıkların döviz olarak tutulabilecek kısmında üst sınırı yüzde 50’den 55’e çıkardı. Bu değişiklikle piyasaya 2.8 milyar TL likidite sağlanacak; Merkez Bankası’nın rezervi de 2.9 milyar dolar artacak. Enflasyonun bir süre daha hedefin üzerinde seyredecek olmasının fiyatlama davranışlarına dair temkinli duruş gerektirmekte olduğuna dikkat çeken TCMB, bu çerçevede küresel ekonomiye dair belirsizlikleri de göz önüne alarak, para politikasında esnekliğin korunmasının uygun olacağı söyledi.

Futbolcudan 38 milyon liralık ilave gelir

2007 yılında yüzde 45.4 olan kayıt dışı istihdam oranının, 2011 yılında yüzde 39.2 ve 2012 mart sonu itibariyle yüzde 37.5 olarak gerçekleştiğini anlatan Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı Fatih Acar, “Asgari ücretli gösterilen futbolcular ve antrenörlerle karşılaştık. Üst sınır olan 6.5 katını beyan etmelerini istedik ve bunun sonucunda 38 milyon liralık bir ilave kazancımız oldu” dedi. Bazı profesyonel futbol kulüplerde yabancı futbolcuların ve teknik direktörlerin bile asgari ücretten gösterildiğini gördüklerini anlatan Acar, şunları söyledi: “Bakıyoruz transfer sezonunda, aldıkları rakamları görüyoruz ama asgari ücretli gösterilen futbolcular ve antrenörlerle karşılaştık. Eksik beyanda bulunanları tespit edip uyardık. Üst sınır olan 6.5 katını beyan etmelerini istedik ve bunun sonucunda 38 milyon liralık bir ilave kazancımız oldu.”
Meslek grupları için meslek kodları geliştirerek ücret yönünden kayıt dışılığın önüne geçileceğini dile getiren Acar, “Ucu açık bir ifade bırakmak istemiyoruz. Gidip ceza keselim demiyoruz ama bu tabloyu düzeltin diyoruz” ifadelerini kullandı.

Türkiye, CDS’lerde Fransa’ya yakın, İspanya 575 puana çıktı

EURO Bölgesi ülkeleri arasında borçlanma maliyetleri açısından Yunanistan’ın ardından son dönemde özellikle İtalya ve İspanya’da oranlar hızlı yükseldi. Gösterge niteliği taşıyan 10 yıllık tahvillerde Almanya yüzde 1.23, İtalya yüzde 5.94 ve İspanya da yüzde 6.93’ten borçlanıyor. Türkiye’nin aynı vadeli tahvillerde borçlanma faizi  yüzde 7.92 seviyesinde bulunuyor. Krizin en derin yaşandığı Yunanistan ise, piyasadan borçlanamıyor bile. Ülkelerin borçlanma risklerinde önemli bir gösterge sayılan CDS’lerde (Credit Default Swap, bir alacaklının, 3’üncü bir şahsa belli bir ücret ödeyerek, alacağını garantilemesi) Yunanistan 16.625 puanla başı çekiyor. Atina bu oranla  kabul edilemez bir riske sahip. Türkiye 194 puanla, CDS’ler de son dönemde avantajlı duruma geldi ve Yunanistan dışında, İspanya ve İtalya’yı da geride bırakıyor. İtalya’nın 572, İspanya’nın 575, Almanya’nın 76, Fransa’nınki ise 170 puanda. ABD’de 45 olan CDS’ler İngiltere’de 61 puanda seyrediyor. Bu arada İspanya’nın en son 1.1 milyar Euro borçlandığı 2017 vadeli ihalede oluşan ortalama getiri yüzde 6.072’den yüzde 6.459’a yükseldi. İspanya’da dün 3 ayrı ihalede bono faizleri yüzde 7’ye dayandı.