‘Don’duk ama yazın cep yanacak!

TARIMSAL üretim 2014’e ‘don tehlikesi’ ile girdi. Birçok üründe kayıp yüzde 80’i geçti. Dondan etkilenen çiftçilerin yüzde 80’inin Tarım Sigortaları Havuzu’na (TARSİM) ödemelerini yapmadığını söyleyen Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, zararın büyük olduğu alanların afet bölgesi ilan edilmesi gerektiğini ifade etti. Zeytin, kayısı, fındık, üzüm ve incir, dondan en çok etkilenen ürünler olurken, kayıp yüzde 80’i geçti. Diğer tarım ürünlerinde de verim kaybı ortalama yüzde 25’lere ulaştı. Bölgelerde yaşanan kayıplar dikkate alındığında Karadeniz Bölgesi ilk sırada yer aldı. Arkasından Ege Bölgesi gelirken, dondan en az etkilenen bölge Marmara oldu. Yetiştirilen ürünlerin ekimlerinin daha yeni yapılması etkinin azalmasında başrolü oynadı. Don ve kuraklıktan dolayı iç piyasada fiyatların artması beklenirken, ihracatın da tarım ürünlerindeki verim düşüşünden dolayı bir hayli etkileneceği belirtildi.

MARMARA BÖLGESİ

AYÇİÇEĞİ: Yeni ekim yapıldı. Dondan veya kuraklıktan fazla etkilenmedi.
BUĞDAY: Verim kaybı yüzde 10’larda.
MEYVE: Ağaçlar fazla zarar görmedi.
ŞEKERPANCARI: Bu üründe de bir sıkıntı yaşanmadı.

EGE BÖLGESİ

İNCİR: İncirde yüzde 25’lik üretim kaybı var. Bu ürün iklimsel değişiklikten etkilendi. Hava soğukluğundan gelişemedi. İhracata darbe vuracak.
ÜZÜM: Yüzde 50 üretim kaybı yaşandı. Dondan etkilendi. Fiyatlarda yüzde 50 artış olacak.
ZEYTİN: Yüzde 30 kayıp var. Asıl darbeyi zeytinyağı yedi. İhracat büyük oranda düşecek.

AKDENİZ BÖLGESİ

SOYA: Soya üretiminde belirli bir sıkıntı yaşanacak. Net ithalatçı konumdayız. Yüzde 25’lik üretim kaybı var.
NARENCİYE: Meyve verme dönemi bitti. Dondan bu yüzden etkilenmedi.
HUBUBAT: İklimsel değişiklikler nedeni ile verim kaybı yaşanacak. Verim yüzde 20 düşecek.
MUZ: Muzda etki çok yüksek değil. Türkiye ihtiyacının yüzde 50’sini ithal ediyor.

İÇ ANADOLU BÖLGESİ

BAKLİYAT: Çok fazla etkilenmedi. Dha ürün yetişmedi.
PATATES: Erkenci patateste sorun yaşanabilir. Zamanında yağış almazsa verim düşebilir
BUĞDAY: 3.5 milyon ton üretim var. Yüzde 10-15’lik kayıp var.
ELMA: Elmada da kayıp büyük. Bölgedeki meyveler dondan büyük zarar gördü.
BADEM: Üretim çok fazla değil. Etki az oldu.

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ

ANTEPFISTIĞI: Problem görünmüyor. Ancak yeterli üretim yok. Don ve kuraklığın etkisi fazla değil.
PAMUK: Pamuk tarlada duruyor. Birşey söylemek için erken. Çok fazla etkilenmedi.

KARADENİZ BÖLGESİ

FINDIK: Fındık dondan çok ciddi etkilendi. Yüzde 70 zarar var. Fındık fiyatı 8-9 liraya çıkabilir.
KİVİ: Kivi de dondan etkilenenler arasında yüzde 65 zarar var. Kivi üreticilerinin büyük kısmı TARSİM’e üye değil.
ÇAY: Verim düşüklüğü yüzde 25 olabilir. Çay dondan değil, iklimsel değişiklikten etkilendi.

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

KAYISI: Bu üründe kayıp yüzde 80’leri geçti. 2014’te üretim yok denecek kadar az.
HUBUBAT: Az da olsa ekiliyor. Ama don etkili oldu.