Domino etkisi

ÖNCEKİ gün görev süresi dolan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Hasan Köktaş’ın kurdaki artışın elektrik sektörüne yansımalarını anlatırken, “Fiyatlara eninde sonunda yansıyacak” demesi, dikkatleri elektrikteki fiyat çarkına çevirdi. Elektrik fiyatlarındaki en büyük etkenlerden birinin doğalgaz olduğunu vurgulayan sektör temsilcileri, elektrik fiyatlarında bir artış olması için önce gaz fiyatlarının zamlanması gerektiğini söylüyor. Elektriğin neredeyse yarısının doğalgaz ile üretildiğine dikkat çeken sektör yetkilileri, “Gaza gelecek olası bir zam ister istemez elektrik üreticilerinin tüketiciye yansıtmalarına neden olur. Gaza zam yapılmaması durumunda ise maliyetleri artan BOTAŞ’ın gördüğü zararı yine 76 milyon kişi ödemiş oluyor” diye konuştu.

KURAKLIK ETKİLER

Enerji sektöründe maliyetler kura bağlı olarak artıyor. BOTAŞ, sübvansiyonlu fiyat uygulayarak zarar ederken, özel sektör ise rekabette zorlanıyor. Elektrik üretiminin de ağırlıklı olarak doğalgaza dayalı olması, elektrik fiyatlarını doğalgaz fiyatlarına hassas kılıyor. Bu yılın kurak geçmesinin öngörüldüğünü anlatan bir sektör temsilcisi, şöyle konuştu: “2014 yılında geçen yıla göre daha fazla elektrik üretecekler. Özellikle yaz döneminde gaz santrallerine olan ihtiyaç artacak. Eğer gaza zam yapılırsa, gaz santralleri sisteme daha yüksek teklif verecek ve ister istemez elektrik fiyatlarındaki genel ortalamayı da yükseltecek. Şu andaki analiz böyle. Eğer zam yapılmaz ise gaz santrallerinin girdi maliyeti daha ucuz olacağı için elektrik fiyatları da daha kabul edilebilir kalır. Ancak bu durumda da BOTAŞ’ın gördüğü zarar, vergi artışları olarak vatandaşın cebinden çıkar.”

SEÇİM FAKTÖRÜ

Doğalgaza zam konusunda siyasi bir karar verilmesi gerektiği için uzun süredir zam olmadığını belirten bir diğer sektör temsilcisi ise, bu yıl gerçekleşecek yerel seçimlerden önce doğalgaza zam yapılacağını düşünmediğini vurguladı. Nisan ayı itibariyle gazda zam olabileceğini kaydeden söz konusu sektör temsilcisi, “Olası bir doğalgaz zammı, doğalgaz santrallerinin maliyetlerini artıracak. Bu durumda elektrik fiyatlarına yansıtılması lazım ki, üreticiler için bir zarar oluşmasın. Bire bir yansımaz, gaza yüzde 10 yapılırsa, elektriğe de 5 ila 7 olabilir” dedi.

YATIRIMLAR YAVAŞLAR MI?

KUR artışının, üretimde yatırım yapmaya niyetlenen kişileri olumsuz yönde etkileyeceğini savunan bir başka sektör yetkilisi, şöyle konuştu: “HES’ler olsun, rüzgâr olsun, kömür santralleri olsun, bunların birçok ana malzemesi Euro veya dolar ile alınıyor. Şimdi olağanüstü bir dönem, 2.19’u buldu dolar. Elektrik fiyatlarına bakıyorsunuz, elektrik fiyatları öyle istenilen düzeyde değil. Bir yandan yatırım maliyeti artarken, diğer yandan yatırımcı satıp da kazanacağı elektrik fiyatına bakıyor, o da yerinde sayıyor. Önümüzdeki yıl yapılacak üretim yatırımlarına bakmak lazım, acaba başlayacaklar mı?”