Domates etkisi!
Güncelleme Tarihi:
Kasım enflasyonunun yüzde 0.8 beklenirken yüzde 0.52 gelmesini kış sebze ve meyveleri sağladı. Rusya’nın almadığı domateslerin fiyatı yüzde 15 azaldı, diğer sebzelerde yüzde 20’ye varan düşüşle enflasyon sürpriz yaptı. Yıllık enflasyon da yüzde 7’ye geriledi.
ENFLASYON kasım ayında sürpriz yaptı ve yüzde 0.8 olan beklentilere rağmen sadece yüzde 0.52 arttı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre enflasyondaki bu sürprizin kaynağı gıda fiyatları. Başta domates olmak üzere, karnabahar, pırasa, ıspanak, portakal gibi kış sebze ve meyvelerinde yüzde 20’ye yaklaşan fiyat düşüşleri enflasyondaki sürprizde etkili oldu. Yıllık enflasyon da yüzde 7’ye geriledi. Ancak, güzel haberler kasımda dolarda üst üste kırılan rekorların baskısı altında. Ekonomistler aralıkla beraber gerek otomotivde gerekse içki ve sigarada yapılan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) zamlarının ve benzin ile motorin fiyatlarındaki yükselişin etkili olacağı görüşünde. Bunun yanı sıra üretici enflasyonu (Yİ-ÜFE) kasımda Türk Lirası’ndaki sert değer kaybına paralel yüzde 2 gibi çok hızlı bir yükseliş kaydetti ve yıllık üretici enflasyonu yüzde 2.84’ten yüzde 6.41’e fırladı. Üretici enflasyonundaki yükseliş de önümüzdeki aylarda tüketici enflasyonuna yansıyacak.
SEPETTE YÜZDE 1 AĞIRLIK
Tüm yıl olduğu gibi kasımda da enflasyon rakamlarında belirleyici olan gıda grubu oldu. Gıda grubunda aylık enflasyon yüzde 0.58 düştü ve bu manşet enflasyonu 0.14 puan geriletti. Enflasyon sepetinde ağırlığı neredeyse yüzde 1’e gelen domateste yüzde 15’i aşan fiyat indirimi gıda grubunda düşüşün tetikleyicisi oldu. Mandalina, limon, portakal, karnabahar, ıspanak ve pırasa gibi sebze ve meyvelerin eklenmesiyle de bu düşüş tescillendi. Domatesteki düşüşün nedeni ise Rusya’nın bir türlü kapıları açmaması ve domateslerin üreticinin elinde kalması. Giyim ve ayakkabı grubu halen daha yeni sezon zamlarının etkisinde. Kasımda yükseliş yüzde 3.89 artan fiyatlar manşet enflasyonu da 0.29 puan yukarıya çekti. Konut grubunda yüzde 0.87’lik artış var etkisi ise 0.14 puan. Kurdaki hareketlere ve benzin ile motorine gelen zamlara oldukça duyarlı ulaştırma grubunda yüzde 0.49 artan fiyatların aylık enflasyona etkisi 0.07 puan oldu.
ING Bank Başekonomisti Muhammet Mercan, “Ilımlı aktivitenin talep kaynaklı enflasyon baskılarını sınırlayacağı beklentilerine rağmen, geçtiğimiz yıllarda gıda, TL’deki zayıflık ve vergi ayarlamaları olmak üzere üç temel faktöre bağlı hedeften önemli ölçüde sapan yıllık enflasyon önümüzdeki dönemde de aynı faktörlerin baskısı altında kalacak gibi gözüküyor. Önümüzdeki dönemde yıllık ve çekirdek enflasyon rakamlarının yönünü yeniden yukarı çevireceğini ve 2017 genelinde Merkez Bankası’nın yüzde 7 olan hedef üst bandının üstünde kalacağını düşünüyoruz” dedi. Mercan ayrıca, çekirdek enflasyon görünümünde 2015’ten bu yana süren gerileme sürecinin, kurdaki yükseliş dikkate alındığında sona erdiğini ve gelecek dönemde tersine döneceğini belirtti.
ÇEKİRDEKTE 3 YILIN EN DÜŞÜĞÜ
TÜİK’in işlenmemiş gıda, enerji, içki ve sigara ile altın fiyatlarındaki değişimi gözardı ederek hesapladığı H çekirdek enflasyonu kasımda yüzde 0.74 arttı ve yıllık yüzde 6.89’a geriledi. Yine TÜİK’in enerji, gıda, içki ve sigara ile altın fiyatlarındaki değişimi gözardı ederek hesapladığı I çekirdek enflasyonu yüzde 0.84 aylık artış gösterdi. Yıllık I çekirdek enflasyonu yüzde 6.99’a indi. Bu üç yıldan beri görülen en düşük değer oldu.
