ABD'deki terörist saldırıların ardından yaşanan çoklu ekonomik belirsizlikler ortamı nedeniyle uluslararası döviz borsalarında işlem hacmi azalınca, dolar da önemli para birimlerinin çoğu karşısında değer kaybetti.
Dünya Ticaret Merkezi ve Pentagon'a terörist saldırıların ardından ABD'nin kendi içinde ve dışında çatışma ihtimalleri ile ekonomik endişeler, doları geriletti.
Borsacılar, piyasalarda işlem hacminin iyice azaldığını, işlemlerin sınırlandığını, spekülatif faaliyetlerden kaçınıldığını belirtiyorlar.
Bazı borsacılara göre, kimi aracı kurumlar, hala bu haftanın olaylarına yoğunlaşmış görünüyor ve eldeki paralarını, döviz kurlarındaki dalgalanmalara karşı kalkanlama (hedging) işi yapmayı düşünmüyorlar.
Borsacılar, işlemlerin kısmen bazı teknik güçlüklerden kaynaklandığını ve bunun da doların hareketlerini abartmış olabileceğini düşünüyor.
New York borsasında
euro Cuma günü 91.16 sentten 92.16 sente yükselirken, dolar 118.79 yenden 117.29 yene, 2.1455 marktan 2.1223 marka, 1.6481 İsviçre Frangı'ndan 1.6215 İsviçre Frangı'na, 7.1957 Fransız Frangı'ndan 7.1180 Fransız Frangı'na, 2,124.03 liretten 2,101.10 lirete geriledi.
DOLARIN AVRUPA'DAKİ SEYRİ Avrupa borsalarında dolar karşısında son altı ayın en yüksek düzeyine çıkan dolar 92.46 sente çıktı. Dolar, Japon Yeni karşısında son altı ayın en düşük düzeyine, 117.04 yene, İsviçre Frangı karşısında son sekiz ayın en düşük düzeyine 1.6213 franga düştü.
Tayvan, Singapur, Hindistan ve Güney Kore borsaları endeksleri de yüzde 3'den fazla, Tayland borsası endeksi de yüzde 8.63 oranında puan kaybetti. Ancak, Tokyo borsasında Nikkei Endeksi Cuma günü 395.80 puan (yüzde 4.1 oranında) kazanarak, Salı günkü saldırılardan bu yanaki en yüksek düzeyine 10,008.89 puana çıktı.
Dai-Ichi Kangyo Bank'ın zarardaki bir süpermarket zincirine desteğini kesmesi, ''Japonya'nın batık kredi sorununu halletmede ciddileştiği'' ümidini artırması da, Tokyo borsasını yükseltti.
Londra borsasında Pazartesi günü 90.38 sentten işlem gören euro Cuma günkü kapanışta 91.94 sente yükseldi.
Avrupa borsalarında ABD Doları'nın bazı önemli para birimleri karşısında Pazartesi günü öğleyin ve Cuma günkü kapanış saatleri itibariyle belirlenen değerleri şöyle:
|
PARA BİRİMİ | PAZARTESİ | CUMA |
Japon Yeni | 120.11 | 117.48 |
İsviçre Frangı | 1.6773 | 1.6288 |
Kanada Doları | 1.5681 | 1.5651 |
Alman Markı | 2.1635 | 2.1259 |
Fransız Frangı | 7.2562 | 7.13 |
Hollanda Florini | 2.4377 | 2.3953 |
İtalyan Lireti | 2,141.89 | 2,104.64 |
Londra borsasında Pazartesi günü öğleyin 1.4673 dolardan işlem gören
sterlin, Cuma günkü kapanışta 1.4711 dolara yükseldi.
ALTIN FİYATLARI YÜKSELDİ Altının ons fiyatı bazı piyasalarda Pazartesi günü öğleyin ve Cuma günkü kapanış saatleri itibarıyle şöyle:
BORSA | Pazartesi | Cuma |
Londra | 273.2 | 286.3 |
Zürih | 272.75 | 284.8 |
Hong Kong | 273.15 | 284.5 |
Londra Borsası'nda Pazartesi günü öğleyin 4.18 dolardan işlem gören gümüşün ons fiyatı Cuma günkü kapanışta 4.26 dolara yükseldi.
MENKUL KIYMETLER BORSALARI ABD'deki terörist saldırıların Amerikan ekonomisine zarar vereceği ve bunun da tüm dünyayı etkileyebileceği endişesi, Avrupa ve Asya menkul kıymetler borsalarında düşüşlere neden oldu.
ABD'deki terörist saldırılarla ilgili sigortacılık ve sivil havacılık gibi önemli sektörlerdeki şirketlerin hisse senetleri önemli değer kayıplarına uğradı.
Uzmanlar, bununla birlikte, borsalarda işlem hacminin azalmasının, borsacıların çoğunun işlemlerini sınırlandırdığını belirtiyorlar.
Borsacılar, Wall Street'in Pazartesi günü yeniden açılmasında, Dow Jones Endeksi'nin 1,100, 2,150 ve 3,250 puan düşmesi halinde, işlemlerin durdurulması gibi emniyet süpaplarının bulunduğunu anlatıyorlar.
Bireysel yatırımcılar, Salı günkü terörün kendilerini menkul kıymetler satın almaya sevkebileceğini belirtiyorlar. Bir yatırım uzmanı ve borsacının ifadesiyle, ''bu teröristler bizim ekonomik sistemimizi tahrib etmeye ve moralimizi bozmaya çabalıyorlar, sanırım,menkul kıymetler borsasına yatırım yaparak ülkemizi daha güçlü kılabiliriz, bu, kararlı olduğumuzu dünyaya gösterecektir''.
Geçen hafta bir ara 10,000 puanın altına da inen Tokyo borsasında Nikkei Endeksi Cuma günü yaklaşık 400 puan kazandı, endeks geçen hafta genelinde 507 puan kayıpla 10,008.89 puana indi.
Londra borsasında FTSE-100 Endeksi geçen hafta 314.6 puan (yüzde 3.8) kayıpla 4,755.7 puana, Frankfurt'ta DAX Endeksi 614.69 puan kayıpla 4,115.98 puana düştü. Paris'te CAC-40 Endeksi geçen hafta 504.02 puan kayıpla son 31 ayın en düşük düzeyine 3,909.49 puana indi.
Londra borsasında FTSE-100 Endeksi sadece Cuma günü yüzde 3.55 oranında puan kaybederek 4,768.20 puana, Paris borsasında CAC-40 Endeksi yüzde 4.97 puan kayıpla 3,909.49 puana indi. Frankfurt''da Xetra DAX Endeksi yüzde 5.35 oranında puan yitirdi.
Dünya Ticaret Merkezi'ne Salı günkü terörist saldırılar nedeniyle 1929'daki Büyük Buhran döneminden beri en uzun süre kapalı kalan New York menkul kıymetler borsasının Pazartesi günü yeniden açılması bekleniyor.
Deutsche Bank stratejisti James Barty, piyasalarda, Amerikan şirketlerinin karlarının azalacağı beklentisinin hakim olduğunu belirterek, ''karlarda yüzde 10 düşüş gelecek gibi, piyasa, en kötü senaryonun hesaplamalarını yapmaktan uzak değil, buna hazırlıklı'' dedi.
Amsterdam'da Euronext borsası AEX Endeksi yüzde 5 oranında puan kaybedince, kurallar gereği işlemler 15 dakikalığına durduruldu, fakat, borsa açıldıktan sonra düşüş devam etti ve endeks yüzde 7.25 oranında puan kaybetti.