Dolar tavsiye etmem, borsa ve faizler yükselecek

Avrupa kaynaklı endişeler borsaları vururken, dolar tarafında ciddi bir artış var. Peki bundan sonra ne olacak? Dolardaki yükseliş sürer mi veya borsa artık düşüşe mi geçti? Daha da önemlisi parası olanlar bu parayı nereye yatırmalı?

Bunları ve çok daha fazlasını, piyasanın en deneyimli isimlerinden birisi olan ve Türkiye'nin en eski aracı kurumu Yatırım Finansman'ın Genel Müdürü Yamaç Berki'ye sorduk... 

  Â
- Piyasalardaki son durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Yurtdışındaki sorunlar devam ediyor. Bankacılıktaki problemleri hala çözemediler. Önceki hafta açıklanan Obama'nın bankacılık paketinin altının nasıl doldurulacağı meçhul. En büyük problem de verilen aşırı likidite ile ayakta tutulan bankaların, bu likidite çekilince nasıl ayakta kalacağı...

- Nasıl kalacak?

Çok zor olacak. Şimdi güzel, geçici bolluk ama sonrasında sıkıntı var. Bu kriz dediğimiz olay için 'artık bitti ve kurtulduk' diyemeyiz. İkinci bir hamle yapabilir.

YENÄ° DÄ°P OLACAK MI?

- W senaryosu mu?

Tam değil, çünkü Lehman Brothers'ın batışındaki kadar kötü olmayız. Ama başka faktörler nedeni ile sıkıntı aşılamıyor. Bunun da kaynağı Avrupa ve ABD.

Özellikle Avrupa'da son dönemde inanılmaz şeyler oluyor. Mesela Yunanistan'da bütçe açığı yüzde 4 beklenirken yüzde 14 çıkıyor, Böyle şeyler çok eskiden bizde de olurdu. Sonuçta bazı ülkeler çok sağlıklı olmayan bir mali sektörün üzerine oturuyor ve bütçe açığı çok ciddi bir problem. Bu kadar parayı nereden bulacaklar?

Geçen gün İspanya başbakanı diyor ki, biz Yunanistan kadar kötü değiliz. O kadar değil ama kötüsünüz. Arkadan Portekiz, arkadan Baltık ülkeleri... Biz bunun etkilerini euro\dolar paritesinde görüyoruz zaten. Herkesin gözü önünde bir gösterge olmasına rağmen bir günde 1.3850'den 1.4050'ye gelebiliyor. İnanılmaz bir volatilite.

Sonuçta bu işin kurtulması için daha biraz vakit var.

- Kurtulacak mı peki?

En azından sistemik risk ortadan kalktı. Zaten ondan sonrası çöküştür. Kapitalizm sorgulanıyordu ve bu sistemimn aşırı likidite ve sıfır faiz gibi başarılı müdahaleleri ile ortadan kalktı. Ama geldiğimiz noktada Avrupa'nın yeniden büyümeye geçmesi için mali engeller var, ABD'nin de sıkıntıları sürüyor.

- Ama ABD Avrupa'dan daha iyi...

Kesinlikle daha iyi. Fakat bütün bankacılık sistemi halen kırılgan.

EURO/DOLAR 1.30'A GÄ°DEBÄ°LÄ°R

- Biz bunun etkilerini euro/dolar paritesinde görmeye devam eder miyiz?

Bence ederiz. Ben paritenin 1.30'a doÄŸru gitmesini bekliyorum.

- İddialı tahmin...

Kesin gider demiyorum, o yönde ilerleyeceğini tahmin ediyorum.

IMF OLSA DA OLMASA DA ETKİLEMEZ

- Peki Türkiye'ye bakarsak mevcut durumdan daha mı kötü olacak?

Ben 'kriz bitti, kurtulduk' demeyi istihdamdaki gelişmelerin pozitife dönmesi ve Türkiyenin trend büyümesini yakalaması ile özdeşleştiririm.

Tamam büyüyeceğiz ama yeterli olmayacak. Büyüme yüzde 3.5 hedefinin altında kalırsa 2011 yılında seçime gidecek bir ülkede sorunlar yaratır, siyasette de yaratır. Büyüme demek sokaktaki insanın iş bulması, Manisa'daki fabrikanın iki vardiyaya çıkması demek. Ama maalesef bunu 2010 yılında yakalayamayız.

- Bizim piyasanın diğerlerinden olumlu bir ayrışması vardı...

Ayrışma sadece sermaye piyasaları ile sınırlıdır. Ama yarın Dow Jones yüzde 3 düşerse sen de yerinde kalamazsın. IMF anlaşması da dahil, ayrışmanın olması için pozitif katalistler yok şu anda.

- IMF anlaşması olacak mı sizce?

Bence olmayacak. Olmaması artık haber niteliğini de kaybediyor ve piyasada ciddi bir etki yaratmaz.

- Ama piyasa bu anlaşmayı çok kereler satın aldı...

Evet satın aldı. Diyelim ki anlaşma sağlandı ve IMF bize 10 milyar dolar verdi. Bu sefer de piyasa diyecek ki 'az verdi', onu satacak. Bence IMF'nin müzakere ediliyor olması, anlaşmanın gerçekleşmesine veya gerçekleşmemesine göre daha olumlu. Çünkü iki durumda da piyasa bunu satacak.

FAÄ°ZLERÄ°N YÃœKSELMESÄ°NÄ° BEKLÄ°YORUM

- Borsayı etkilemez mi?

Borsada ciddi bir etki olmaz, kuru da etkilemez. Tek önemli etkisi faizler üzerinde olur.

- Genel olarak faizlerde bir yükseliş bekliyor musunuz?

Bugün Türkiye'de reel faiz negatif durumda. Bir yıllık enflasyon beklentisi ile Hazine faizini ele alırsanız göreceksiniz ki aradaki fark eksi ve bu Türkiye'de çok sık rastlanılan bir durum değil. Açıkçası ben faizlerin bu seviyelerde tutulmasını zor görüyorum. Yukarı gidecektir.

- Ne zaman?

İlk çeyrek sonunda faizde çift haneli rakamları görebiliriz. Merkez Bankası'nın da en geç ikinci yarıda faiz artırımlarına başlayacağını düşünüyorum.

BORSAYA Ä°LGÄ° ARTIYOR

- Biraz borsadan konuşalım. Bu sene İMKB'de tarihi zirveyi görür müyüz?

Ben borsa tarafında kötümser değilim. Şu anda borsayı diğer faktörlerden daha fazla etkileyecek bir durum yok. Ama piyasa dalgalanacaktır, neticede en riskli piyasa.

- Bir ilgi artışı var mı?

Biz 34 yıllık tecrübeye sahip Türkiye'nin en eski aracı kurumuyuz. Geleneksel olarak da bizdeki hesap sahipleri spekülatörden ziyade hisseleri alıp tutan yatırımcıladır. O yüzden yatırımcı nabzını iyi tutabiliyoruz. Tüm bu tecrübeye dayanarak borsaya net bir ilgi artışı olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Özellikle belli bir kesim, düşük faizler nedeniyle borsaya ilgi göstermeye başladı. Zamanında borsaya tövbe diyenler bile artık yavaş yavaş sormaya başladı.

Bizde 1 milyar dolarlık müşteri emaneti var. Bunun yarısı hisse senedi, yarısı da tahvil, bono, eurobond... Yani bizde borsa oyuncuları da var, ama öbür yarısı borsa ile hiç ilgili değil. Faizler düşünce bu yatırımcı kitlesi uyarılmaya başlıyor ve biz bunlara yeni ürünler sunmak durumundayız. Çünkü bazı insanın kolunu kessen gidip borsada hisse senedi almaz. Öyle yatırımcı da var.

- Onlara ne sunuyorsunuz?

Mesela ana para garantili ve getiri garantili fonlar çıkarıyoruz. Yüzde 6-7 faiz yerine daha fazla kazanabiliyor. Ayrıca bazı özel sektör tahvillerini çıkarmak için de çalışıyoruz. Şu anda hangi şirketler olduğunu söyleyemem ama bu tahviller Hazine bonusunun üzerine artı bir faizle yatırımcıya sunulacak.

- Vadesi ne olacak?

İki senelik tahviller olacak. Ama bunlar 6'şar aylık değişken faizli kuponlar taşıyacak. Dolayısıyla yatırımcı riski neredeyse sıfır. Faizler artarsa yatırımcının da getirisi yükselecek. İşte biz muhafazakar yatırımcıya bu tip yeni enstrümanları satacağız.

- Bu özel sektör tahvil ihraçları daha önce de yapılmıştı ama hatırladığım kadarıyla pek tutmamıştı...

Zamanında yapıldı ama hem vergisel hem mevzuat anlamında sıkıntı vardı. Şimdi o sıkıntılar aşıldı ve avantajlı hale geldi. Şu anda isteyen şirketler SPK'ya başvurup tahvil çıkarabilir. Biz de ilk özel sektör ihracımızı şubat sonu mart başı gibi yapacağız.

YILSONU HEDEFÄ° 67-68 BÄ°N

- Borsaya ilginin en önemli sebebi düşük faizler mi?

Birinci sebebi o. İkincisi, biz yurtdışına göre hala cazibiz.

- Geçen sene iki kata yakın yükselmemize rağmen mi cazibiz?

Evet hala cazibiz. Tamam, borsa bu sene yüzde 100 getirmez ama faizin iki katı getiri sağlayabileceğini söyleyebilirim. Bu nasıl olacak derseniz mesela bankacılık sektörünün hala iyi kar edeceğini bekliyorum. Birincisi bu. İkincisi, belli sektörler önemli işler yapacak ve yeni halka arzlar piyasaya gelecek, bir furya olacak. Bunların iyileri de iyi prim yapacak.

- Piyasa bu yeni halka arzları karşılayabilecek mi?

Eskiden olsaydı endişe ederdim ama bakın Koza Altın 600 milyon dolarlık bir iş. Bunun yüzde 30'u yurtiçine satılacak, o da 180-200 milyon dolar eder. Kimse artık bunu sorgulamıyor. Bu para nereden gelecek diye kimse bakmıyor. Eskiden olsa, 30 milyon dolarlık bir halka arz bile sorgulanırdı. Hatta talep eksikliğinden iptal edilen halka arzlar olurdu. Bugün öyle bir durum yok artık. O nedenle talep noktasında hiç bir sıkıntı olmayacak.

- Borsada öne çıkan senaryonuz nedir?

Bence ilk altı ay dalgalı gider ama ondan sonra daha olumlu olur. Çünkü faizler ve enflasyon konusunda önümüzü daha iyi görüyor olacağız. Yılsonunda benim tahminim 67-68 bine ulaşırız.

- En büyük risk nedir?

Siyaset riski. 2011 bir seçim yılı ve mali disiplinin bozulması, bütçe açığının büyümesi riski var. O zaman başka bir dünyaya gitmiş oluruz.

PARAMIZ VAR NE YAPALIM?

- Dolar?

Dolar talebini uyaracak bir gelişme olması lazım ki kur yükselsin. Birilerinin dolar talep etmesi lazım ama kim edecek? Şu anda 110 milyar doların üzerinde kemikleşmiş bir döviz tevdiat hesabı var. Sokaktaki vatandaşın dolar talep etmeyeceği varsayımı ile dolar kuru 1.50'ler düzeyinde stabilize kalır. Dolar yatırımcısı için bu sene de umut yok.

- Kritik soru şu: Param var, ne yapacağım?

Şu an için ve risk profilini ayırmadan konuşuyorum. Ben olsam, paramın yüzde 30-40'ını 3 aylık mevduata yatırırım. Yüzde 25 civarı mutlaka temeli sağlam hisse senetlerinden alırım. Bunda hiçbir risk yok.

- Temeli saÄŸlam derken?

Şu anda piyasada yüzde 8 faiz var ama en az yüzde 8 nakit temettü veren şirketler var. Yani sana en az faiz kadar getiri sağlıyor. Üstelik hisse fiyatının artması da işin artısı.

Yatırımcılar bu tip hisse senetlerini işlem yaptıkları aracı kurumlardan rahatlıkla öğrenebilirler. Ben bu tip hisselere gözüm kapalı yatırım yaparım.

SEPETE HİÇ DÖVİZ KOYMAM

- Döviz alır mısınız?

Çok kısa sürede hareketlenebilir ama tekrar geri gelecektir. Yatırımcının bu al-sat'ı yapamayacağını düşündüğüm için döviz tavsiye etmiyorum, sıfır... Hiç koymam sepete.

Kalan yüzde 20'ye de anapara garantili fonlar, getirisi yükseltilmiş faizli enstrümanlar var, onlardan alırım.  Daha sonra da duruma göre portföydeki hisse senedi payını artırabilirim.

- Önerdiğiniz sektörler var mı?

Mesela enerji sektörü. Orada yeni halka arzlar gelecek. Hatta borsada işlem gören Ak Enerji'den daha da büyük bir şirketin halka arzı için çalışıyoruz.

Ulaştırma sektörü iyi görünüyor, perakendeyi de beğeniyorum. Ciddi potansiyel yaratacak. Ve tabii ki bankacılık sektörü.

ARACI KURUMLAR KONSOLÄ°DE OLACAK

- Aracı kurumlar arasında bir konsolidasyon bekliyor musunuz?

Ben bunu iki senedir bekliyorum. Oluyor ama beklediğim kadar olmuyor. Aslında bu işin başı 1996 yılıdır. Bankalar borsada kendi başlarına işlem yapabilirken dönemin SPK Başkanı Karacan, bir anda bankaları borsadan attı. Dedi ki, 'ey bankalar, ya gidin bir aracı kurum alın ya da kendiniz kurun.' Buradaki espiri, küçük küçük aracı kurumları bankaların almasını sağlamak ve böylece piyasayı biraz düzenlemekti.

Ama 83 tane bankanın hiçbiri aracı kurum almadı, üstüne hepsi kendi aracı kurumunu kurdu. Dolayısıyla aracı kurum sayısı bir anda ikiye katlandı. Şu anda sektör tam bir yamalı bohça gibi oldu.

- Yabancı ilgisi yok mu?

İki sene önce bir yabancı aracı kurum ilgisi oldu aslında piyasaya, birkaç kurum yabancı yatırım bankalarına satıldı ama kriz sonrasında bu kurumlar Türkiye'deki faaliyetlerini tasfiye etti. Bankacılıktaki konsolidasyon burada yaşanmadı.

Fakat kesinlikle yeni bir düzenlemeye ihtiyaç var ve yeni SPK Başkanı Vedat Akgiray bunun farkında. Konu ile ilgili yasal düzenlemeler yapılıyor. Sektörün konsolidasyona ve bazı aracı kurumların tasfiyesine yönelik düzenlemeler var.

- Yeni satın almalar olmaz mı?

Neyi satın alacaksın? Sektörde satın alınacak birşey kalmadı. Bizim gibi olan 3-4 kurum var, işte banka aracı kurumları var, birkaç tane yabancı kurum var, toplasan 40 tane. Ama Türkiye'de 90 tane aracı kurum var. Kalan 50 tanesi ne?

Zaten 15-20 aracı kurum Türkiye için yeter. Kalanı konsolidasyona tabi olacak. Komisyon rekabeti ile bir yere gelmez bu sektör.

eguler@hurriyet.com.tr

YASAL UYARI:
Bu sayfada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danısmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.