Dolar rakamını neden verdiniz Sayın Bakan

Devlet Bakanı Kemal Derviş, yakın dostu Prof. Asaf Savaş Akat'ın evinde dün sabah bazı işadamlarıyla kahvaltı yaptı. Kahvaltıya katılanlar Derviş'e, ‘‘Neden doların nisan sonu değerini 1 milyon 100 bin lira olarak açıkladınız?’’ diye sordu. Derviş, ‘‘Ben teknik bir hesabı açıkladım o kadar. Ne var bunda?’’ dedi.

Devlet Bakanı Kemal Derviş, aralarında dostlarının da bulunduğu bazı işadamlarıyla dün sabah İstanbul'da kahvaltıda biraraya geldi. İşadamları Derviş'e, ‘‘Sayın Bakan neden doların nisan sonu değeri 1 milyon 100 bin lira olur gibi bir beyan verdiniz. Ya tutmazsa ne olacak?’’ diye sordular. Derviş'in işadamlarına verdiği yanıt, ‘‘Ben sadece teknik hesap yapıp, bir rakam söyledim’’ oldu.

Derviş'in önceki akşam kaldığı Prof. Dr. Asaf Savaş Akat'ın Yeniköy'deki dairesinde saat 08.15 sıralarında yapılan kahvaltıya, Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, Kordsa Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, Türk Henkel ve TESEV'in Başkanı, Koç Holding Yönetim Kurulu Üyesi Can Paker, İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Hüsamettin Kavi katıldı.

DOLARIN DEĞERİ

Kahvaltıda ilk gündeme gelen konulardan biri, Kemal Derviş'in dünkü gazetelerde yer alan, ‘‘Dolar nisan sonunda 1 milyon 100 bin lida olur’’ sözleri oldu. Derviş, ‘‘Sayın Bakan dolar için neden bir rakam açıklama ihtiyacı duydunuz?’’ şeklindeki soruyu şöyle yanıtladı:

‘‘Benim yaptığım teknik bir hesap. Mart enflasyonu yüzde 10 çıktı. Nisanda da yüzde 10'un üzerinde çıkar. Enflasyon hesabıyla bakarsanız, 900 bin lira düşük kalır. Ancak, 1 milyon 300 bin liralık dolar kuru da yüksektir. Bu hesaba göre doların nisanda 1 milyon 100 bin lira dolayında olması gerekir.’’

Bunun üzerine, kahvaltıya katılanlar, ‘‘Yalnız siz şu anda teknokrat değil, bakansınız. Yanılırsanız iyi izlenim vermez’’ diye uyarınca, Derviş'in buna yanıtı da şöyle oldu:

‘‘Benim ortaya koyduğum 1 milyon 100 bin liralık dolar değeri teknik bir rakam. Ne var bunda?’’

PROGRAMA DESTEK

Yaklaşık 2 saat süren görüşmenin ardından çıkışta açıklama yapan Can Paker, ‘‘Sayın Bakan arzu etti, biraya geldik. Sanayi ve ekonominin içinde bulunduğu sıkıntıları, düşüncelerimizi ifade ettik. Kendisi bizi dinledi, notlar aldı. Bunları değerlendireceğini söyledi’’ dedi.

Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, piyasalarda bir tıkanıklık yaşandığını, iş yaşamını çok olumsuz etkileyen belirsizlikler bulunduğunu, bunların yol açtığı sorunları Derviş'e anlattıklarını bildirdi. Eczacıbaşı, hazırlanan ekonomik programa mutlaka gerekli desteğin verileceğini söyledi.

Eczacıbaşı, Derviş'le çok gerilere giden bir dostukları bulunduğunu ifade etti. Bu fırsattan yararlanarak, Bakan'a şu sırada yaşanmakta olan güncel sorunlarla ilgili bilgiler verdiklerini anlatan Eczacıbaşı, ‘‘İş yaşamının içinde olan insanlar olarak, belki sayın Bakan'ın ihtiyaç duyacağı bazı ayrıntıları kendisine daha iyi yansıtabililiriz bu fırsatla diye düşündük’’ dedi.

İSO Başkanı Hüsamettin Kavi de, Bakan Derviş'in arzusu üzerine geldiklerini, sanayinin içindeki meseleleri, ekonominin sıkıntılarını, mali piyasaların istikrarına ilişkin düşüncelerini ifade ettiklerini söyledi.

Kavi, görüşmelerin nasıl geçtiğine ilişkin soru üzerine, ‘‘Hepimizi dinledi, notlarını aldı. Eminim ki, bunları fevkalade dikkatli ve süratli değerlendirecek’’ dedi.

Derviş: Biraz daha sabır

Prof. Asaf Savaş Akat'ın evinde Devlet Bakanı Kemal Derviş'le kahvaltı yapan işadamları, ‘‘Hükümete sadece Kemal Derviş'in dışardan girmesi yetmez. Hükümetin güven kazanması için revizyona gitmesi, bakan sayısını azaltması gerekir’’ görüşünü savundu. Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz'le Türk Telekom ve THY'de yaşadıkları tartışmalar dışında, kabinedeki rahatsızlıklarını pek dile getirmeyen Kemal Derviş, işadamlarının, ‘‘Acil çözüm bekliyoruz. Piyasa ne zaman normale döner?’’ sorusu üzerine şöyle konuştu: ‘‘Bakın ABD'de şu anda yardımlar konusunda daha eli sıkı davranılmasına inanan bir yönetim var. Buna rağmen, ABD'den, IMF'den, Dünya Bankası'ndan ve G-7'lerden, önlerine iyi bir program koymamız halinde parasal destek gelebileceği sözünü aldım. Çalışmalara ara vermeden devam ediyoruz. Biraz daha sabredin. Önümüzdeki hafta ortalarında program netleşir.’’

Piyasaya yön verdim ne var bunda

Bankacılarla yaptığı görüşmede bir gün önce açıkladığı 1 milyon 100 bin liralık dolar kuru açıklamasını neden yaptığını anlatan Derviş, ‘‘Bunda şaşılacak bir şey yok’’ dedi. Kurda rakam ifade etmesinin ‘‘makul bir davranış’’ olduğunu söyleyen Devriş, ‘‘Bir fiyat tespit etmedim ama piyasalara yön vermek için bunu söyledim. Avrupa merkez bankaları da, FED de (ABD Merkez Bankası) zaman zaman böyle işler yapar. Bunda şaşılacak bir şey yok’’ diye konuştu. ‘‘Dış borç gelmesinin mümkün olduğunu düşünüyorum’’ diyen Derviş, kur seviyesinin, yeni programın açıklanmasıyla istikrara kavuşacağını dile getirdi. Yürütülen çalışmalar hakkında da bilgi veren Derviş, ‘‘Şu anda zamana karşı yarışıyoruz, zaman kıtlığı çekiyoruz’’ dedi. Ancak bürokraside kilit noktalara yapılan atalamalarla artık bir takım oluşturulduğunu vurgulayan Derviş, ‘‘Bu takımla beraber, yeni dinamikler sonucunda işler iyiye gidecek’’ dedi.

Özince: Rahatlasın efendim

Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince, Devlet Bakanı Kemal Derviş'le yapılan görüşmenin tatmin edici geçtiğini belirtti. Özince, ‘‘Piyasalar rahatlayacak mı?’’ sorusuna sinirlenerek, ‘‘Piyasalar rahatlasın efendim. Biz yerimizdeyiz, söylecek birşey yok ve sırda yok. Piyasaların rahatsızlığını çok fazla arzu etmeyelim’’ cevabını verdi.

Dışbank Genel Müdürü Faik Açıkalın da, ‘‘Normal bankacılığın gerçekleri dile getirildi’’ dedi. Açıkalın, ‘‘Dolar konusunda beklenti dile geldi mi?’’ sorusu üzerine, ‘‘Piyasaların tamamen oturacağı söylendi’’ dedi. Açıkalın, toplantının bankacılık kesimini rahatlatıp rahatlatmadığının sorulması üzerine ise, ‘‘Gayet tabii. Güven tesis edildikten sonra zaten niye olumsuzluk olsun ki’’ ifadesini kullanırken kendilerinin görüşmede tatmin olduklarını söyledi.

Yapı Kredi Bankası Genel Müdürü Naci Sığın da açıklamasında, ‘‘Eminim, hep birlikte çalışırsak, bu darboğazı aşacağız’’ dedi.

Bankacılar:

Piyasayı açın yoksa kötü olur

DEVLET Bakanı Kemal Derviş, dün Türkiye Bankalar Birliği'nin Akmerkez'deki ofisinde, birliğin yönetim kurulu ile görüştü. Derviş'in bankacılarla buluşmasına Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti de eşlik etti. Birlik yönetim kurulu, öğleden sonra da bu görüşmenin detaylarını küçük ve orta ölçekli banka yöneticilerine aktardı. Bankalar Birliği Başkanvekili ve TEB Genel Müdürü Akın Akbaygil, ‘‘Bakan beyin de belirttiği gibi, kamuoyu birlik ve beraberlik içinde olmalıdır. Türk halkının sağduyusuna, kendisi güveniyor. Biz de aynı şekilde kendisine iştirak ediyoruz. Sayın Bakan bizi rahatlatan mesajlar verdi’’ diye konuştu.

Akbaygil, dış yardım konusunda Bakan Derviş'i çok iyimser gördüklerini söyledi. Piyasalardaki tıkanıklığın görüşmelerde ele alınıp alınmadığının sorulması üzerine de Akbaygil, sadece döviz piyasası değil, diğer piyasalarda da zincirleme bir tıkanma, aksama bulunduğunu, fakat bütün bunların programla çözüleceğini kaydetti.

NELER İSTEDİLER?

Bankacılar, Bakan Derviş'e şu mesajları verdi:

Dalgalı kur sistemi anlaşılamadı ve piyasaları zor duruma soktu.

Merkez Bankası'nın 50 milyon dolarlık döviz satışı yetmedi, piyasalara yanlış mesajlar verdi, yurtdışındaki itibar da zedelendi.

Reel sektöre açtığımız kredilerin geri dönmesinde zorluk çekiliyor. Kurların bilinmeyişi nedeniyle geri ödemeler güçleşti.

Bankacılık sisteminin yeniden yapılanma içine girmesi şart.

Piyasaların bir an önce çalışmaya başlaması gerekli. Aksi takdirde hiç bir tedbir işe yaramayacak.

Bankacılık sisteminin sağlıklı bir yapıya kavuşturulması için disponibilite, munzam karşılık oranları düşürülmeli, vergiler düşürülmeli ve Karşılık Kararnamesi'nde esneklik sağlayacak şekilde değişikliklerin acilen yapılması gerekli.

Programın açıklanması bankaların önünü görmesini sağlayacak.