Dolar altı ayda yüzde 87 kazandırdı

Dalgalı kur uygulaması, hazırlanan yeni program, fondaki bankaların durumları, Telekom özelleştirmesi ve Fazilet Partisi'nin (FP) kapatılması davasındaki seyir yılın ilk yarısında piyasaların yönünü belirledi.

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) işlem gören hisse senetleri yılın ilk yarısında ortalama yüzde 18.72 oranındaki artışla bekleneni veremedi.

Dalgalı kura geçilmesinin ardından gelen hareketlilik sonucunda altın ve dövizdeki artışlar yüzde 70-87 arasında gerçekleşti. Külçe altın ve Cumhuriyet altınındaki artışlar yüzde 87 düzeyinde olurken, 6 ay vadeli Hazine bonosu yüzde 28-29, 6 aylık mevduat faizi de net yüzde 14.09 oranında kazandırdı.

Mevduat faizlerindeki çok iniş çıkışlı seyri dikkate alarak, 6 ay boyunca parasını sürekli 1 ay vadeli mevduatta değerlendirenler ise ortalama yüzde 23.92 getiri elde ettiler.

Yatırım fonlarına katılma belgeleri ise ilk 6 ayda ortalama yüzde 52.06 oranında artış sağladı.

Parasını sürekli aylık repoda değerlendiren yatırımcılar da ilk 6 ay sonunda net yüzde 38.66 verim sağladılar.

AYLIK BAZDA İMKB

Ocak ayında ortalama yüzde 13.22'lik artışla 2001 yılına başlayan Borsa, Şubat ayında yüzde 17.72, Mart ayında da yüzde 8.75 oranında değer yitirdi.

Nisan ayında bir tepki yükselişi yaşanan Borsa'da hisselerin aylık ortalama değer artışı yüzde 54.15'e ulaştı. Mayıs ayında ise ortalama yüzde 12.03 oranında değer kaybı gerçekleşti.

Borsa Haziran ayında yerinde saydı ve sadece yüzde 2.98 oranında artış gösterdi.

BORSA'DA İLK 6 AYA TOPLU BAKIŞ

İlk 6 aya topluca baktığımızda, İMKB Ulusal-100 Endeksi 1,767.03 puanlık artışla 9,437.21 puandan 11,204.24 puana çıktı. Hisse senetlerinin 6 aylık ortalama değer artışı yüzde 18.72 olarak gerçekleşti.

İMKB Ulusal Mali Endeks 3,207.57 puanlık artışla 16,045.49 puana, İMKB Ulusal Sanayi Endeksi 1,747.97 puanlık artışla 8,702.96 puana çıkarken, İMKB Ulusal Hizmetler Endeksi 699.21 puanlık düşüşle 6,524.80 puana geriledi. Mali grup hisselerin 6 aylık ortalama değer artışı yüzde 24.99, sanayi grubundaki hisselerin yüzde 25.13 olurken, hizmetler grubundaki hisselerin ortalama değer kaybı yüzde 9.68'i buldu.

EN ÇOK DEĞER KAZANANLAR

Yılın ilk yarısında Borsa'da en yüksek oranlı getiriyi yüzde 597.87 artış Camiş Lojistik Hizmetleri hisseleri sağladı. Yüzde 380.95'lik artışla Lüks Kadife hisseleri ikinci, yüzde 379.13'lük artışla İş Bankası (KURUCU) hisseleri de üçüncü sırada yer aldı.

İlk 6 ay sonunda en fazla değer yitiren hisse senetlerinin başında, çeşitli zamanlarda Borsa Yönetimi tarafından tahtaları işleme kapatılanlar yer aldı. En çok değer yitiren İlk 10 hisse senedinin 7'sini, çeşitli tarihlerde tahtası kapatılmış ve halen de kapalı olan hisse senetleri oluşturdu.

Yılın ilk yarısında en çok değer kaybı yüzde 82.69'la halen tahtası kapalı olan Mudurnu Tavukçuluk hisselerinde oldu. 2000 yılı sonunda Mudurnu Tavukçuluk hisselerinin 2 bin 600 lira olan fiyatı tahtası kapatıldığı tarihte 450 liraya gerilemişti.

İkinci sıradaki Alfa Menkul Değerler'in hisseleri yüzde 64.44 oranında, üçüncü sırada ve yine tahtası hala kapalı olan Gümüşsuyu Halı hisseleri de yüzde 54.39 oranında değer yitirdi.

Yılın ilk yarısında işlem gören toplam 306 hisse senedinden 197'si değer kazanırken, 109'u değer yitirdi.

DÖVİZ

Dövizin ilk 6 aydaki verimi yüzde 70.35 ile yüzde 86.52 arasında gerçekleşti. İstanbul Serbest piyasada alınıp satılan dövizlerden ABD Doları ilk 6 ay sonunda Türk Lirası karşısında yüzde 86.52 oranında, Alman Markı yüzde 70.94 oranında, İngiliz Sterlini yüzde 77.14 oranında, İsviçre Frangı yüzde 70.35 oranında ve Fransız Frangı da yüzde 70.47 oranında prim yaptı.

Haziran sonunda ABD Doları'nın Türk Lirası satış fiyatı 1 milyon 259 bin lira, Alman Markı'nın 547 bin lira, İngiliz Sterlini'nin 1 milyon 771 bin lira, İsviçre Frangı'nın 703 bin 300 lira ve Fransız Frangı'nın da 162 bin 900 lira oldu.

ALTIN

Altın, 6 ay boyunca yüzde 87 dolayında kazandırdı. 6 aylık sürede Cumhuriyet altının satış fiyatı yüzde 87.50, külçe altının gram satış fiyatı da yüzde 87.18 oranında artış gösterdi.

Cumhuriyet altınının satış fiyatı 6 ay boyunca 35 milyon lira artarak, 75 milyon liraya yükseldi. Külçe altının gram satış fiyatı da 5 milyon 100 bin liralık artış göstererek 10 milyon 950 bin liraya çıktı.

İstanbul Altın Borsası'nda (İAB) işlem gören külçe altının gram fiyatı ise 6 ay boyunca yüzde 79.03 artış göstererek, 10 milyon 500 bin lira oldu.

YATIRIM FONLARI

Menkul kıymet yatırım fonlarına katılma belgelerinin ilk 6 aydaki ortalama değer artışı yüzde 52.06 olarak gerçekleşti.

Katılma belgeleri arasındaki en yüksek oranlı artışlar, yüzde 94.50 ile Finans Yatırım A Tipi Değişken Fon, yüzde 89.48 ile İş Yatırım B Tipi Değişken Fon ve yüzde 87.70 ile Ekinciler B Tipi Tahvil Bono Fon belgelerinde oldu.

İlk 6 ay içinde 4 katılma belgesi değer yitirdi. Bunlardan ikisi 2001 yılı içinde piyasaya çıkmıştı. Bunları değerlendirme dışı bıraktığımızda, yüzde 5.48 değer yitiren Kalkınma B Tipi Değişken Fon ve yüzde 2.88 değer yitiren Ege A Tipi Değişken Fon, ilk 6 ayın kaybettiren katılma belgeleri olarak sıralandılar.

Yılın ilk yarısında 18'i A tipi 5'i de B tipi olmak üzere 23 yeni fon çıktı ve fonların sayısı da 286'ya ulaştı.

Yatırım fonlarının fiyat seyrini izleyen A.A Bileşik Fon Endeksi, 6 ay içinde 64,451 puan artarak 188,243 puana yükseldi.

TAHVİL, BONO, FAİZ, REPO

Hazine'nin ilk 6 ayda düzenlediği 2 tahvil ve 19 Bono ihalesinde nominal 27 katrilyon 124.8 trilyon lira, net olarak da 20 katrilyon 727.5 dolayında satış yapıldı.

2000 yılı sonunda İMKB Tahvil ve Bono Piyasası'nda oluşan Haziran 2001 vadeli tahvil ve bono oranlarından yola çıkılarak yapılan hesaplamalara göre, tahvil ve bono yatırımcısının ilk 6 aydaki net kazançları yüzde 28-29 dolayında gerçekleşti.

İlk 6 ay boyunca, mevduat faizlerine baktığımızda ise çok hareketli bir seyir göze çarpıyor. 2000 yıl sonunda yüzde 31-37 bandında seyreden 6 ay vadeli mevduat faizleri iniş-çıkışlı bir seyirin ardından Haziran sonunda 55-66 bandına yükseldi.

2000 sonundaki ortalama oranlardan parasını 6 ay vadeli mevduat faizinde değerlendirenlerin dönem sonundaki net kazançları yüzde 14.09 düzeyinde gerçekleşti. Faizlerdeki hareketliliğe uyum sağlayabilmek amacıyla yatırımcıların parasını sürekli olarak 1 ay vadeli mevduat faizinde değerlendirdiklerini varsaydığımızda ise, 6 ay sonunda elde edilen ortalama net getiri yüzde 24-25 dolayında oldu.

İMKB Tahvil ve Bono Piyasası'nda gerçekleşen ortalama oranlar dikkate alındığında, ilk 6 ay boyunca parasını sürekli aylık repoda değerlendiren yatırımcının bu süre sonunda sağladığı net kazancı yüzde 39-40'ta kaldı. (İstanbul-aa)