Doğalgazda mekik diplomasisi

Türkiye doğal gaz ve boru hatları konusunda son yılların en yoğun diplomasisine girişiyor. Önce ABD Enerji Bakan Yardımcısı Ankara'ya gelecek. Sonra Enerji Bakanı Ersümer, Rusya'ya gidecek. Ersümer'in Türkmenistan Cumhurbaşkanı Niyazov ile birlikte ABD'ye gitmesi gündemde.

Önce Rusya, ardından Türkmenistan ve İran ile imzalanan anlaşmalar sonucu yoğun bir doğalgaz ve boru hatları trafiğine sahne olan Türkiye, önümüzdeki haftalarda bu alanda yoğun bir diplomatik seferberliğe girişiyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersümer, önce önümüzdeki hafta ABD Enerji Bakan Yardımcısını ağırlayacak, ardından ay sonunda Rusya'ya giderek Türkmen doğalgazının Hazar denizinden taşınması konusunda destek arayacak. Ersümer'in Şubat ayında Türkmenistan Cumhurbaşkanı Saparmurad Türkmenbaşı'nın ABD'ye yapacağı ve boru hatları güzaergahının masaya yatırılacağı ziyarette kendisine eşlik etmesi olasılığı da bulunuyor.

Bu ziyaret, Başbakan Mesut Yılmaz'ın Türkmenistan gezisi sırasında Devlet Başkanı Türkmenbaşı'nın Ersümer'e ‘‘Şubat ayının ikinci yarısında Amerika'ya gideceğim. Gel birlikte gidelim’’ önerisini yapmasıyla gündeme geldi.

Türkiye'nin Türkmenistan ve İran ile ortak fizibilite anlaşması imzalaması, İran'ı ‘terörist ülke’ ilan eden ABD'de rahatsızlık yaratmıştı. Bu nedenle, ABD Enerji Bakan Yardımcısı'nın, gelecek hafta Türkiye'ye yapacağı ziyaret, bu hassasiyetin sürdüğü bir döneme denk gelmesi açısından önem taşıyor. Görüşmede, Başbakan Mesut Yılmaz'ın ABD'yi ziyareti sırasında imzalanan Enerji İşbirliği Anlaşması kapsamında, Bakü-Ceyhan hattının hayata geçirilmesi için neler yapılması gerektiği teknik anlamda belirlenecek. Bu arada Bakan Ersümer'in, ABD Enerji Bakanı Federico Pena'ya gönderilmek üzere bir mektup hazırlığı içinde olduğu öğrenildi. Mektupta, Türkiye'nin enerji ihtiyacına yönelik durum tesbiti ile, doğalgaz çeşitlendirmesine yönelik politikasından sözedilmesi bekleniyor.

ABD Heyeti'nin ziyaretinden sonra Bakan Ersümer, Ocak ayı sonuna doğru Rusya'ya gitmeyi planlıyor. Bu ziyarette ise, Türkmen gazının Türkiye'ye ulaştırılması konusundaki üç seçenekten biri olan Hazar denizi geçişi konusunda destek aranacak. Rusya'da Gazprom Başkanı Rem Vyahirev ile görüşmesi beklenen Ersümer, Türkmen gazının Hazar'dan taşınması konusunda birlikte hareket etme önerisinde bulunacak.

Türkmen gazının Hazar denizinden taşınabilmesi, Türkmenistan açısından Hazar'ın hukuki statüsünün belirlenmesine bağlı. İçdeniz'e kıyısı olan bütün ülkeleri ilgilendiren bu sorun karşısında, Rusya'nın Türkmen gazı güzrgahı olarak Hazar denizini kabul etmesi Türkiye açısından büyük önem taşıyor.