Doğalgazda ikinci indirim

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Zeki Çakan bir basın toplantısı düzenleyerek doğalgaz fiyatlarında ikinci bir indirim yapıldığı açıkladı. 1 Şubat tarihinden itibaren geçerli olacak rakamlara göre BOTAŞ dağıtım şirketlerine doğalgazın metreküpünü KDV hariç 213 bin 662 liradan satılacak. Cuma gününden itibaren satış fiyatları tüketiciye bu tutar üzerinden hesaplanarak satılacak. Bursa ve Eskişehir'de ise metreküp fiyatı 277 bin 761 olacak.

ANKARA ÖRNEĞİ

Belediyelerin dağıtım yaptığı illerde ise Botaş'ın belirlediği fiyatlara kar marjı konularak nihai fiyatın belirlediğine dikkati çeken Çakan, buna örnek olarak, EGO'nun Ankara'da 1 Ocak 2002 tarihinde 441 bin 712 lira olan doğalgaz tüketici satış fiyatının aynı kar marjıyla, 1 Şubat 2002 tarihinde 315 bin 151 liraya inmesi gerektiğini anlattı.

Bakan Çakan, uygulanan ekonomik program nedeniyle doğalgazdan alınan yüzde 18'lik kdv'nin indirilmesinin ise şu an için mümkün olmadığını kaydetti.

"FİYATLAR ANLAŞMALAR VE PETROL ÜRÜNLERİNE GÖRE OLUŞUYOR"
Türkiye'nin bu sene ağır bir kış mevsimi yaşadığını ve bunun da en
doğal ihtiyaçlardan biri olan ısınma konusunu ön plana çıkardığını belirten Bakan Çakan, özellikle doğalgaz kullanımında oluşan fiyatların vatandaşın haklı tepkilerine yol açtığını kaydetti.

Doğalgaz satış fiyatlarının yüksek olduğunu geçen Kasım ayında gündeme getirdiğini ve fiyatlarda kullanıcılık lehine indirime gidilmesi için Botaş'ı harekete geçirdiğini hatırlatan Çakan, şöyle devam etti:

"Buna bağlı doğalgaz fiyatlarında ilk indirimi Aralık ayında, Botaş'ın doğrudan satış yaptığı Bursa ve Eskişehir'de yüzde 5 oranıyla gerçekleştirdik. Diğer dağıtım kuruluşlarına da aynı dönem için Botaş'ın satış fiyatlarında artış yapılmayacağını açıklamıştık.

Daha sonraki günlerde doğalgaz satış fiyatları kamuouyunun gündeminde her boyutuyla tartışılmaya devam etti. Bunu hemen belirtmek isterim ki, yakın tarihimizde kamunun sattığı bir ürünün maliyeti, alımı ve satımı bu kadar yoğun tartışılmamıştı. Bu tartışmalarda olumlu olumsuz görüşünü açıklayan tüm kesimlere teşekkür ediyorum."

Bunu, Anavatan Partisi ve Bakan olarak savundukları "yönetime katılım ve yönetimde şeffaflık" ilke ve hedefinin bir yansıması olarak değerlendirdiklerini ifade eden Çakan, bu durumun gerçekleşmesinden duyduğu mutluluğu dile getirdi.

DOĞALGAZDA YAPILAN İNDİRİMLER

Bursa ve Eskişehir'de doğalgaz fiyatlarında, Ocak ayı başında ikinci bir yüzde 5'lik indirim yaptıklarını hatırlatan Çakan, bununla kalmayıp fiyatlardaki hassasiyetlerini, 7 Ocak 2002 tarihinde doğalgaz kullanılan 5 ilin Büyükşehir Belediye Başkanlarıyla yaptıkları 6.5 saatlik toplantıya taşıdıklarını kaydetti.

Söz konusu toplantıda, bir başkan hariç uzlaşmaya vardıklarını ve taraftar olarak anlaştıklarını belirten Zeki Çakan, şunları söyledi:

"Bu toplantıda Belediye Başkanlarımızın da katılımıyla, doğalgaz satış fiyatlarında belediye yönetimlerine verilen fiyat belirlemedeki üst sınır oranını yüzde 45'den yüzde 30'a çektik ve bu konuda bir tebliğ yayınladık. Bu noktada bazı tartışmalara da yeniden açıklık getirmek istiyorum.

Doğalgaz satış fiyatlarında üst sınır belirleme yetkisini yasalar Bakanlığıma verilmiştir. Bu yetki, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın kuruluş ve teşkilat yasasında vardır ve açıktır. İsteyenler bu yasayı bizlerden temin edip inceleyebilirler.

Bu konuda yapılan itirazlar ve açılan davaların akıbetini, yargı organlarımızın yüce adaletine bırakıyorum. Ve yine bu noktada bir dönem belediyelerin dogalğaz satış fiyatlarına üst sınırı olarak nedenyüzde 70 oranının uygulandığı konusuna girmek istemiyorum."

BOTAŞ'IN ALDIĞI DOĞALGAZIN FİYATI

En çok tartışılan konulardan birinin de, Botaş'ın aldığı doğalgazın fiyatı konusu olduğunu belirten Bakan Çakan, doğalgaz fiyatlarının, ülkeler arasında yapılan anlaşmalarla petrol ürünleri ve türevlerine dayandırılarak oluşturulduğunu ve söz konusu fiyatların alıcı ile satıcı arasında karşılıklı güven esasına göre belinlendiğini söyledi.

Doğalgaz fiyatlarının "kamuoyundan saklanması, gizlenmesi" gibi bir düşüncelerinin kesinlikle olmadığını vurgulayan Çakan, şöyle devam
etti:

"Ancak belirttiğimiz hususlara dikkat edilmesi gereği vardır. Türkiye bugün 4 ayrı ülkeden doğalgaz alımı yapmaktadır. Bilinen bir gerçek olarak söylemek gerekirse en pahalı boru gazı, Turusgaz'dır. Bu gazın fiyat protokolünün hangi dönemde yapıldığı, sizlerin malumudur.

Bu nedenle bu konudaki tartışmalara son verilmesini tekrar temenni ediyorum. Hiç bir yönetim, vatandaşlarına bir ürünü sunarken art niyetli karar almaz. Bu tür anlaşmalarda yönetimlerin hem vatandaşını hem de devletin çıkarını düşüneceği şüphesizdir."

"İNDİRİMLER VATANDAŞI RAHATLATTI"

Doğalgaz fiyatlarında yapılan indirimlerle vatandaşların nispeten rahatladığını gözlemledikleri de anlatan Bakan Çakan, en son indirimi bu ayın başında yaptıklarını, fakat daha bir ay bile geçmeden "başka indirimler yapılabilir mi" sorusuna cevap aramaya başladıklarını kaydetti.

Bakan Çakan, Botaş yönetiminin geçen süre içinde geceli güzdüzlü hem ekonomik hem ticari hem de kendi mali bünyesini zayıflatmadan, doğalgaz fiyatlarının indirilmesi üzerinde çalıştığını bildirdi.

İNDİRİMİN SEBEBİ VE KDV KONUSU

Son fiyat indiriminde, Botaş`ın yeniden yapılanma süreci içinde işletme maliyetlerinde sağladığı olumlu tablonun yanı sıra doğalgaz alım fiyatları ve döviz kurlarındaki gelişmelerin de gözönüne alındığını anlatan Çakan, bu aşamada çok tartışılan bir konu olan doğalgazda kdv indirimi konusunda ise şunları söyledi:

"Doğalgazda uygulanan yüzde 18'lik kdv'nin yüksek olduğu ve bunun indirilmesi gerektiği görüşünü biliyorsunuz, ben sık sık dile getirdim. Ancak ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik şartların gözönüne alınması ve uygulanması gereken ekonomik programa uyulması gerektiği konusunu da vurgulamak istiyorum.

Vergi konusunda 25 bin liralık ATV'yi 5 bin liraya çekerek ve yürürlüğe girmesini TBMM kararı ile gelecek Mayıs ayı başına kadar erteleyerek, nispeten bir sonuç almış bulunuyoruz.

Ayrıca yürürlükteki ekonomik program, vergi konusunda bağlayıcı bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Ve kdv oranlarında indirim şu anda mümkün değildir."

"VATANDAŞ İNDİRİMİ FATURALARDAN TAKİP EDECEK"

Çakan, "vatandaşlarımızın da, faturaları ve ödemelerinde bu indirimi yakından takip edeceklerini biliyoruz" dedi.

Çakan, şöyle devam etti: "Dağıtım kuruluşları yani belediyeler, 1 Şubat 2002 Cuma gününden itibaren, doğalgaz satış fiyatlarını bu tutar üzerinden hesaplayarak vatandaşlarımıza yansıtacaktır. Vatandaşlarımızın da faturalarında ve ödemelerinde bu indirimi yakından takip edeceklerini biliyoruz."

Çakan, Botaş'ın doğrudan satış yaptığı Bursa ve Eskişehir illerinde tüketicilere satış fiyatının ise kdv hariç 277 bin 761 liraolacağını vurguladı.

Belediyelerin satış yaptığı illerde ise doğalgazın nihai tüketici fiyatının, kdv ile satış üst sınır oranının eklenmesiyle gerçekleşeceğini anlatan Çakan, fiyatların daha da indirilmesi konusunun, belediyelerin satış marjlarında yapabilecekleri indirimle mümkün olabileceğini belirtti.

Çakan, şöyle devam etti: "Hiç bir polemiğe girmeden, tüm kesimler üzerlerine düşen görev ve sorumlulukları yerine getirmek mecburiyetindedir. Vatandaşlarımızın lehine alınacak kararlardan, hiç kimse siyasi rant peşine düşmemeli. Gereksiz kafa karıştıran polemiklerin, hayali önerilerin, kamu hukuk ve ahlakına uymayan tekliflerin kimseye fayda sağlamayacağı bir gerçektir."

"Türkiye'de güzel şeyler de oluyor ve olmaya devam edecektir" diyen Bakan Çakan, "vatandaşlarımız, kendisinin refağını ve bir o kadar sağlığını düşünmeyen, en temel ihtiyacı olan ısınmayı siyasi ranta çevirmek isteyenlerin boş gayretlerini, en az doğalgaz faturalarında da küçülen rakamlar kadar hassasiyetle izleyecektir" şeklinde konuştu.

MAVİ AKIM

Çakan, Karadenizin tabanına boru hattı döşenmek suretiyle Rusya'dan Türkiye'ye doğalgaz sevk edilmesini öngören Mavi Akım Projesi hakkında da bilgi verdi. Çakan, çalışmaların süratle devam ettiğini söyledi

27 Ocak itibarıyla, Rusya kıyısından 324 km boru döşendiğini belirten Bakan Çakan, 12 Aralık 2001 tarihinde Karadeniz`in en derin kesiminde 2,140 metreye ulaşıldığını, bu derinliğin boru döşeme için rekor seviye olduğunu kaydetti.

Bakan Çakan, 27 Ocak 2002 itibarıyla çalışma yapılan bölgede derinliğin 1,925 metre olduğunu, 310 km`lik borunun Saipem 7000 gemisitarafından döşendiğini bildirdi.

Bakan Çakan, 2 Şubat Cumartesi günü Samsun`a gideceğini ve buradanKaradeniz`de boru hattı döşemesini gerçekleştiren Saipem 7000 gemisinegeçerek, çalışmalar hakkında bilgi alacağını kaydetti.

SIRA BELEDİYELERDE

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Zeki Çakan, bakanlığında düzenlediği basın toplantısında gazetecilerin çeşitli sorularını yanıtladı.

"Belediyeler bu indirimi vatandaşa yansıtır mı?" şeklindeki bir soruya karşılık Çakan, "Bu indirimi belediyelerin uygulamayacağını zannetmiyorum. Çünkü daha önce belediye başkanlarının yaptıkları açıklamaları bütün vatandaşlar görmüştü" diye yanıtladı.

BOTAŞ'ın indiriminden dolayı zarar edip etmediği sorusuna karşılık Zekin Çakan, şunları söyl:

"BOTAŞ kendi bünyesi içinde işletme giderleri, dünya petrol fiyatları ve döviz kurlarındaki düşüşü dikkate alarak bu indirimi yapmıştı. Önümüzdeki günlerde de petrol fiyatları ve döviz kurlarındaki durumu inceleyerek gerekli tedbirleri alacaktır."

"Bu indirim BOTAŞ'ın doğalgaz aldığı ülkelerden kaynaklanan bir indirim mi?" şeklindeki soruya karşılık Çakan, "Şu anda bu indirim BOTAŞ'ın yaptığı bir indirimdir. Aldığımız doğalgazdaki düşüşten doğanbir indirim değildir" dedi.

Bir başka soru üzerine de Bakan Çakan, BOTAŞ'ın kar marjını devam ettirmeye çalıştığını, fedakarlık yaptığını ve yapmaya devam edeceğini bildirdi.

Ancak BOTAŞ'ın da ayakta durmak mecburiyetinde olduğunu belirterek, "2004 yılına kadar BOTAŞ 57 ile ana iletim hattı götürmek zorunda" dedi.

Çakan, bir Rus firmasının doğalgazı 65 dolara Ukrayna sınırında teslim edeceği şeklinde yazılı başvurusu bulunduğunun belirtmesi üzerine şunları söyledi:

"Şu ana kadar bana intikal eden bir müracaat yok. Uluslararası anlaşmalarda zaman dilimleri söz konusu. Arz-talep dengesi önemli."

Aynı sorunun yinelenmesi üzerine Çakan, "Doğalgaz fiyatları ile ilgili açıklamalar yapılıyor. Hesap, kitap yapmadan birşey söylemek mümkün değil. Ama şu anda öyle bir müracaat yok. Arz-talep dengesi açısından yaptığımız anlaşmalara uymak mecburiyetindeyiz.

DOĞALGAZ FAZLASI YOK

Türkiye'nin elinde doğalgaz fazlası olup olmadığı yönündeki bir soruya karşılık Çakan, şöyle dedi:

"2001 yılı ve bu yıl BOTAŞ 1 metreküp doğalgazı (al ya da öde)ye girmemiştir. Yani 1 metreküp doğalgaz fazlası olmamıştır. İran'dan aldığımız doğalgaz ve Mavi Akım'da çalışmalar sürüyor. Gebze, Adapazarı ve İzmir Doğalgaz Çevrim Santralleri devreye girdiğinde 5 milyar metreküp doğalgaza ihtiyaç vardır. Zaten bu santraller devreye girmediği takdirde önümüzdeki yıl enerji sıkıntısı söz konusu olacaktır. Önümüzdeki yıl dogalgaz fazlası olacağı kanaatinde değilim."