"Doğalgaz fiyatları 3-4 yıl kıpırdamaz"
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 10, 2010 11:22
Kazancı Holding Başkan Yardımcısı Mehmet Kazancı, doğalgazda fiyatların önümüzdeki bir kaç yılda artmasının mümkün olmadığını belirterek, “gaz fiyatı en az 3-4 yıl kıpırdamaz, aşağı gelebilir ama bence kıpırdamayacaktır” dedi.
Kazancı, GAZ-BİR ve EPDK tarafından Antalya'da düzenlenen doğalgaz dağıtım sektörü toplantısının ardından gazetecilerin sektör ve AKSA Enerji'nin halka arzı konularında sorularını yanıtladı.
Küresel krizle birlikte özellikle Avrupa'da gaz tüketiminin düştüğüne işaret eden Kazancı, gaz fiyatlarının global ekonomik krizin ortadan kalkmasına kadar çok ciddi, büyük bir çıkış yapacağına inanmadığını belirtti.
“Gaz fiyatı en az 3-4 yıl kıpırdamaz, aşağı gelebilir ama bence kıpırdamayacaktır diye düşünüyorum” diyen Kazancı, doğal gaz fiyatlarının petrol fiyatlarına göre artış gösterdiğini ancak küçük kıpırtılardan oynamayacağını düşündüğünü kaydetti.
Kazancı, “Ortalama fiyatla eğer pazar rekabete açılırsa, EPDK, bu konuda hızlı kararlar alırsa, BOTAŞ'ın sektördeki pazar payı aşağı çekilirse rekabet ortamı oluşacak ve fiyatlar aşağı gelecektir. Gazın fiyatının artması mümkün değil. O nedenle diğer sektördekiler gaz fiyatı artarsa biz de satarız diye düşünüyor olabilirler, satamazlar”diye konuştu.
BÖLGESELLİKTEN ÇOK KAPASİTE ÖNEMLİ
Enerjideki özelleştirmeleri değerlendiren Kazancı, HES özelleştirmelerinde güzel rakamlar verildiğini bunun da pazara girmek isteyenlerin neler ödemek istediğini gösterdiğini ifade etti.
Kazancı elektrik dağıtım özelleştirmelerine ilişkin olarak da şirket olarak hedeflerinin dağıtımda belli bir kapasiteye ulaşmak olduğunu, kendileri için bölgesellikten çok kapasitenin önemli olduğunu söyledi.
Çoruh, Fırat ve Vangölü dağıtım bölgeleri ihalelerinde en yüksek teklifleri Holding'in çatısı altındaki Aksa'nın verdiğini hatırlatan Kazancı, doğuda elektrik kaçağını önlemek için de öncelikle altyapıyı geliştireceklerini, uzaktan kontrollü, okunabilir, sistemden enerji çalındığında veya müdahale edildiğinde anlaşılabilir cihazlar, sayaçlar takacaklarını kaydetti.
Kazancı, “şimdi devletten alırken insanlar kolay alıyorlar, ama o bölgenin kul hakkına girmeyeceğine inanıyoruz” dedi.
Kaçağı önlemek için önce büyük tüketim noktalarına kanalize olacaklarını daha sonra küçük yerlerdeki sorunları çözeceklerini anlatan Kazancı, bunun belli bir süre alacağını, beş lira yatırım öngörüldüyse, bunun 10 liraya çıkabileceğini ifade etti.
“IRAK'TAKİ BAZI FİRMALARLA İYİ NİYET ANLAŞMALARIMIZ VAR”
Aksa Enerji'nin Rus enerji şirketi Gazprom'la ilişkilerinin sorulması üzerine de Kazancı, bir çok firmayla görüştüklerini, Gazprom'la ilişkilerinin de doğalgaz konusunda olabileceğini söyledi.
Doğalgaz ithalatı konusunun da devletin çıkaracağı kanuna bağlı olduğunu belirten Kazancı, ithalata ilişkin kanuni mevzuat olmadan kimsenin Rusya'dan doğalgaz ithalatı yapamayacağına dikkati çekti.
Kontrat veya miktar devirlerinde hangi kontrat ve ülkelerle ilgilendiklerinin sorulması üzerine Kazancı, sektörün içinde olan bir firma oldukları için herşeyden önce gazı nereden bulacakları ile ilgilendiklerini belirtti.
Burada en kolay yöntemin de Türkiye'ye hiç gaz vermeyen ülkelerden gaz getirmek olduğuna işaret eden Kazancı, “Onlar için çalışma zaten yapıyoruz. Aslında bazı, böyle iyi niyet anlaşmalarımız da var, Irak'taki bazı yabancı firmalarla ama tabi süreç bunları belirleyecek” diye konuştu.
Kontrat devirleriyle de ilgilendiklerini ifade eden Kazancı, BOTAŞ'ın kontratı bulunan ülkelerin hepsinin fiyatlarında farklılıklar olduğunu, en uygun fiyatlı olanı almayı arzu ettiklerini, alamıyorlarsa diğer kontratlarla da ilgilenebileceklerini söyledi.
Kazancı, “Kanunun bize vereceği kapasite yetkisi neyse onu sonuna kadar kullanıp ama kontart devri ama gaz ithalatı yapmayı hayal ediyoruz. Gaz ithalatını tabiki öncelikli hayal edeceğiz” dedi.
RUSYA'NIN ALTERNATİFİ KATAR, SUUDİ ARABİSTAN
Gaz ithalatının kanuna bağlı olduğunu, gaz ithalatına kanun izin verse de Rusya'dan Azerbaycan'dan İran'dan ithalat yapılamadığını anlatan Kazancı, şöyle devam etti:
“Nijerya'dan Cezayir'den de anlaşmalar gereği getiremezsiniz. Demek ki bir alternatif kalıyor o da Irak. Irak gaz üretirse ithalatçı olabilir, yeni insanlar sektöre girebilir. En önemli projelerden biri Türkiye ve Avrupa için çok önemli olduğuna inanıyorum pek gündemde olmasa da bunu kaydedin zaman bunu gösterecektir; Katar ve Suudi Arabistan'dan Türkiye'ye çok ciddi gaz gelecek. Bu gaz da Avrupa'nın ihtiyacını önemli bir miktarda karşılayacak gazdır Türkiye-Irak üzerinden gelip Avrupa'ya bağlanacak. Bu hat bana göre 200 milyar metre küp Avrupa'ya gaz verecektir. Rusya'ya alternatif Katar'ı ve Suudi Arabistan'ı yapacaklar, Türkiye üzerinden geçecek. Ve Türkiye de büyük ihtimalle çok stratejik bir ülke olacaktır. Bugüne kadar Türkiye güvenilirliğini dünyaya ispat etmiş bir ülke herhangi bir uluslararası anlaşmada bir problem çıkarmamış olması nedeniyle güzergah güvenliği açısından kullanılabilecek en önemli ülke Türkiye.”
Türkiye'de 10 yıl içinde pazarın 60-70 milyar metre küpe kadar ulaşmasının beklendiğini anlatan Kazancı, “BOTAŞ eğer yeni sözleşme yapmazsa 50 milyar metre küplük zaten bir kontrat var elinde. Demek ki 20-25 milyar metre küplük bir açık oluşacak bu açığı da özel sektör tarafından karşılandığında pazarın 3'te 1'i zaten otomatikman özel sektöre geçmiş olacak. Biz gaz şirketleri o oluşacak pazarı, o günleri bekliyoruz” diye konuştu.
Gaz ithalatıyla beraber Türkiye'de Avrupa'dan “açık ara” ucuz gaz tüketileceğini ifade eden Kazancı, halkın evinde kullandığı gazın ucuzluğundan önce iş istediğini, gaz fiyatı buna bağlı elektrik fiyatı düştüğünde, sanayinin hareketleneceğini bunun da istihdamı, ihracatı artıracağını kaydetti.
KÖMÜR YARDIMI YERİNE DOĞALGAZ ÖNERİSİ
Kazancı, hükümetin fakir vatandaşlarına dönük kömür yardımına da değinerek, çevreyi kirleten ve kalitesiz bedava kömür yerine, doğal gaz verilmesi önerisinde bulundu.
Bu kapsamda kendisinin de başkanı olduğu GAZ-BİR olarak kömür yardımı yapılan vatandaşlara doğal gaz sobası, ocağı verebileceklerini ya da ortaya çıkabilecek maliyetin yarısını karşılayabileceklerini ifade eden Kazancı, devletin de bedava kömür yardımı yerine doğal gaz verebileceğini kaydetti.
Bu arada holding olarak yurt dışında farklı sektörlere girebileceklerini de belirten Kazancı, Göynük'te de 240 megavatlık kömür santrali kuracaklarını, inşaatın başlama aşamasında olduğunu ifade etti.
TARİFE METODOLOJİSİ
Doğal gaz dağıtım şirketlerine yönelik tarife metodolojisine ilişkin olarak da formülde bir tartışma olduğunu belirten Kazancı, belirlenecek metodolojinin şirketlerin değerini ortaya koyacağını söyledi. Kazancı şöyle devam etti:
“Şu an şirketlerin değeri yok. şirketlerin geleceği belli değil. Formül var tartışılıyor. Bu formülü EPDK tahmin ediyorum Haziran ayına kadar çok kısa zamanda çıkacağı söyleniyor. Bizlerin yaşaması lazım, biz sonuçta gaz getiriyoruz, 7 gün 24 saat hizmet veriyoruz, her türlü riski bertaraf ediyoruz. Bizlerin belli bir gelire ihtiyacı var, onu göreceğiz. Yoksa arzu edilen geliri bulamazsak büyük ihtimalle firmaları herkes elinden çıkarır. Eğer kötü bir fiyat metodolojisi olursa çok kişi sektörden çıkar, şirketleri ama yerli alır ama yabancı firmalar alır. Çok ciddi problem yaşar sektör.”
AKSA ENERJİNİN HALKA ARZI
AKSA Enerji'nin halka arzı ve değerine ilişkin sorular üzerine Kazancı, “çıkan bilgileri değerlendirilecek olan kurum kuruluşlar, iki önemli parametreye bakıyorlar biri megavat, biri ebitda (faiz, vergi ve amortisman öncesi kar, kazanç). Bunların fiks bir çarpanı var. Türkiye enerji pazarında şu an olan şirketler var, tahtaya bakın onların megavat karşılığı tahta değerlerini ya da ebitda değerlerini bulursanız, bizim değerimizin konuştuğumuz bu değerlerin üzerinde olmadığını görürsünüz” diye konuştu.
Türkiye'de yıllarca ciddi bir halka arz olmadığına dikkati çeken Kazancı, 40'a yakın şirketin halka açılacağının kendilerinin de bunlardan biri olduğunu söyledi. Kazancı, “inşallah başarılı bir halka arz gerçekleştiririz” dedi.
Akfen'in de halka arzının olduğunun hatırlatılarak bunun Aksa'ya talepleri etkileyip etkilemeyeceğinin sorulması üzerine, kendilerinin enerji odaklı olduklarını, Akfen'in ise daha genel bir konsepti olduğunu bu nedenle ayrı sepetlerde olduklarını kaydetti.
Şu anda kendileriyle birebir konsepte sahip bir şirketin halka açılmadığını belirten Kazancı, “Mesela bizle aynı kategoride BİS enerji var o da halka açılacak ama daha vakti var” diye konuştu.
Küresel krizle birlikte özellikle Avrupa'da gaz tüketiminin düştüğüne işaret eden Kazancı, gaz fiyatlarının global ekonomik krizin ortadan kalkmasına kadar çok ciddi, büyük bir çıkış yapacağına inanmadığını belirtti.
“Gaz fiyatı en az 3-4 yıl kıpırdamaz, aşağı gelebilir ama bence kıpırdamayacaktır diye düşünüyorum” diyen Kazancı, doğal gaz fiyatlarının petrol fiyatlarına göre artış gösterdiğini ancak küçük kıpırtılardan oynamayacağını düşündüğünü kaydetti.
Kazancı, “Ortalama fiyatla eğer pazar rekabete açılırsa, EPDK, bu konuda hızlı kararlar alırsa, BOTAŞ'ın sektördeki pazar payı aşağı çekilirse rekabet ortamı oluşacak ve fiyatlar aşağı gelecektir. Gazın fiyatının artması mümkün değil. O nedenle diğer sektördekiler gaz fiyatı artarsa biz de satarız diye düşünüyor olabilirler, satamazlar”diye konuştu.
BÖLGESELLİKTEN ÇOK KAPASİTE ÖNEMLİ
Enerjideki özelleştirmeleri değerlendiren Kazancı, HES özelleştirmelerinde güzel rakamlar verildiğini bunun da pazara girmek isteyenlerin neler ödemek istediğini gösterdiğini ifade etti.
Kazancı elektrik dağıtım özelleştirmelerine ilişkin olarak da şirket olarak hedeflerinin dağıtımda belli bir kapasiteye ulaşmak olduğunu, kendileri için bölgesellikten çok kapasitenin önemli olduğunu söyledi.
Çoruh, Fırat ve Vangölü dağıtım bölgeleri ihalelerinde en yüksek teklifleri Holding'in çatısı altındaki Aksa'nın verdiğini hatırlatan Kazancı, doğuda elektrik kaçağını önlemek için de öncelikle altyapıyı geliştireceklerini, uzaktan kontrollü, okunabilir, sistemden enerji çalındığında veya müdahale edildiğinde anlaşılabilir cihazlar, sayaçlar takacaklarını kaydetti.
Kazancı, “şimdi devletten alırken insanlar kolay alıyorlar, ama o bölgenin kul hakkına girmeyeceğine inanıyoruz” dedi.
Kaçağı önlemek için önce büyük tüketim noktalarına kanalize olacaklarını daha sonra küçük yerlerdeki sorunları çözeceklerini anlatan Kazancı, bunun belli bir süre alacağını, beş lira yatırım öngörüldüyse, bunun 10 liraya çıkabileceğini ifade etti.
“IRAK'TAKİ BAZI FİRMALARLA İYİ NİYET ANLAŞMALARIMIZ VAR”
Aksa Enerji'nin Rus enerji şirketi Gazprom'la ilişkilerinin sorulması üzerine de Kazancı, bir çok firmayla görüştüklerini, Gazprom'la ilişkilerinin de doğalgaz konusunda olabileceğini söyledi.
Doğalgaz ithalatı konusunun da devletin çıkaracağı kanuna bağlı olduğunu belirten Kazancı, ithalata ilişkin kanuni mevzuat olmadan kimsenin Rusya'dan doğalgaz ithalatı yapamayacağına dikkati çekti.
Kontrat veya miktar devirlerinde hangi kontrat ve ülkelerle ilgilendiklerinin sorulması üzerine Kazancı, sektörün içinde olan bir firma oldukları için herşeyden önce gazı nereden bulacakları ile ilgilendiklerini belirtti.
Burada en kolay yöntemin de Türkiye'ye hiç gaz vermeyen ülkelerden gaz getirmek olduğuna işaret eden Kazancı, “Onlar için çalışma zaten yapıyoruz. Aslında bazı, böyle iyi niyet anlaşmalarımız da var, Irak'taki bazı yabancı firmalarla ama tabi süreç bunları belirleyecek” diye konuştu.
Kontrat devirleriyle de ilgilendiklerini ifade eden Kazancı, BOTAŞ'ın kontratı bulunan ülkelerin hepsinin fiyatlarında farklılıklar olduğunu, en uygun fiyatlı olanı almayı arzu ettiklerini, alamıyorlarsa diğer kontratlarla da ilgilenebileceklerini söyledi.
Kazancı, “Kanunun bize vereceği kapasite yetkisi neyse onu sonuna kadar kullanıp ama kontart devri ama gaz ithalatı yapmayı hayal ediyoruz. Gaz ithalatını tabiki öncelikli hayal edeceğiz” dedi.
RUSYA'NIN ALTERNATİFİ KATAR, SUUDİ ARABİSTAN
Gaz ithalatının kanuna bağlı olduğunu, gaz ithalatına kanun izin verse de Rusya'dan Azerbaycan'dan İran'dan ithalat yapılamadığını anlatan Kazancı, şöyle devam etti:
“Nijerya'dan Cezayir'den de anlaşmalar gereği getiremezsiniz. Demek ki bir alternatif kalıyor o da Irak. Irak gaz üretirse ithalatçı olabilir, yeni insanlar sektöre girebilir. En önemli projelerden biri Türkiye ve Avrupa için çok önemli olduğuna inanıyorum pek gündemde olmasa da bunu kaydedin zaman bunu gösterecektir; Katar ve Suudi Arabistan'dan Türkiye'ye çok ciddi gaz gelecek. Bu gaz da Avrupa'nın ihtiyacını önemli bir miktarda karşılayacak gazdır Türkiye-Irak üzerinden gelip Avrupa'ya bağlanacak. Bu hat bana göre 200 milyar metre küp Avrupa'ya gaz verecektir. Rusya'ya alternatif Katar'ı ve Suudi Arabistan'ı yapacaklar, Türkiye üzerinden geçecek. Ve Türkiye de büyük ihtimalle çok stratejik bir ülke olacaktır. Bugüne kadar Türkiye güvenilirliğini dünyaya ispat etmiş bir ülke herhangi bir uluslararası anlaşmada bir problem çıkarmamış olması nedeniyle güzergah güvenliği açısından kullanılabilecek en önemli ülke Türkiye.”
Türkiye'de 10 yıl içinde pazarın 60-70 milyar metre küpe kadar ulaşmasının beklendiğini anlatan Kazancı, “BOTAŞ eğer yeni sözleşme yapmazsa 50 milyar metre küplük zaten bir kontrat var elinde. Demek ki 20-25 milyar metre küplük bir açık oluşacak bu açığı da özel sektör tarafından karşılandığında pazarın 3'te 1'i zaten otomatikman özel sektöre geçmiş olacak. Biz gaz şirketleri o oluşacak pazarı, o günleri bekliyoruz” diye konuştu.
Gaz ithalatıyla beraber Türkiye'de Avrupa'dan “açık ara” ucuz gaz tüketileceğini ifade eden Kazancı, halkın evinde kullandığı gazın ucuzluğundan önce iş istediğini, gaz fiyatı buna bağlı elektrik fiyatı düştüğünde, sanayinin hareketleneceğini bunun da istihdamı, ihracatı artıracağını kaydetti.
KÖMÜR YARDIMI YERİNE DOĞALGAZ ÖNERİSİ
Kazancı, hükümetin fakir vatandaşlarına dönük kömür yardımına da değinerek, çevreyi kirleten ve kalitesiz bedava kömür yerine, doğal gaz verilmesi önerisinde bulundu.
Bu kapsamda kendisinin de başkanı olduğu GAZ-BİR olarak kömür yardımı yapılan vatandaşlara doğal gaz sobası, ocağı verebileceklerini ya da ortaya çıkabilecek maliyetin yarısını karşılayabileceklerini ifade eden Kazancı, devletin de bedava kömür yardımı yerine doğal gaz verebileceğini kaydetti.
Bu arada holding olarak yurt dışında farklı sektörlere girebileceklerini de belirten Kazancı, Göynük'te de 240 megavatlık kömür santrali kuracaklarını, inşaatın başlama aşamasında olduğunu ifade etti.
TARİFE METODOLOJİSİ
Doğal gaz dağıtım şirketlerine yönelik tarife metodolojisine ilişkin olarak da formülde bir tartışma olduğunu belirten Kazancı, belirlenecek metodolojinin şirketlerin değerini ortaya koyacağını söyledi. Kazancı şöyle devam etti:
“Şu an şirketlerin değeri yok. şirketlerin geleceği belli değil. Formül var tartışılıyor. Bu formülü EPDK tahmin ediyorum Haziran ayına kadar çok kısa zamanda çıkacağı söyleniyor. Bizlerin yaşaması lazım, biz sonuçta gaz getiriyoruz, 7 gün 24 saat hizmet veriyoruz, her türlü riski bertaraf ediyoruz. Bizlerin belli bir gelire ihtiyacı var, onu göreceğiz. Yoksa arzu edilen geliri bulamazsak büyük ihtimalle firmaları herkes elinden çıkarır. Eğer kötü bir fiyat metodolojisi olursa çok kişi sektörden çıkar, şirketleri ama yerli alır ama yabancı firmalar alır. Çok ciddi problem yaşar sektör.”
AKSA ENERJİNİN HALKA ARZI
AKSA Enerji'nin halka arzı ve değerine ilişkin sorular üzerine Kazancı, “çıkan bilgileri değerlendirilecek olan kurum kuruluşlar, iki önemli parametreye bakıyorlar biri megavat, biri ebitda (faiz, vergi ve amortisman öncesi kar, kazanç). Bunların fiks bir çarpanı var. Türkiye enerji pazarında şu an olan şirketler var, tahtaya bakın onların megavat karşılığı tahta değerlerini ya da ebitda değerlerini bulursanız, bizim değerimizin konuştuğumuz bu değerlerin üzerinde olmadığını görürsünüz” diye konuştu.
Türkiye'de yıllarca ciddi bir halka arz olmadığına dikkati çeken Kazancı, 40'a yakın şirketin halka açılacağının kendilerinin de bunlardan biri olduğunu söyledi. Kazancı, “inşallah başarılı bir halka arz gerçekleştiririz” dedi.
Akfen'in de halka arzının olduğunun hatırlatılarak bunun Aksa'ya talepleri etkileyip etkilemeyeceğinin sorulması üzerine, kendilerinin enerji odaklı olduklarını, Akfen'in ise daha genel bir konsepti olduğunu bu nedenle ayrı sepetlerde olduklarını kaydetti.
Şu anda kendileriyle birebir konsepte sahip bir şirketin halka açılmadığını belirten Kazancı, “Mesela bizle aynı kategoride BİS enerji var o da halka açılacak ama daha vakti var” diye konuştu.