DNA’nızda girişimcilik var her yerden çılgın iş fikri fışkırıyor

ABD’nin ünlü Time dergisi tarafından 21’inci yüzyılın en yenilikçi (Innovator) 100 kişisi arasında gösterilen, girişimciliği destekleyen uluslararası sivil toplum kuruluşu Endeavor’ın eş-kurcusu ve CEO’su Linda Rottenberg, “Çılgın bir kız olarak girişimciliği desteklemek için 1997’de yola çıktım. Bu yolculukta biz başka ülkelerde çaba gösterirken, Endeavor’ın Türkiye’de kendi kendine büyüdüğünü gördüm. Bu çok müthiş. Girişimcilik Türklerin DNA’sında var, Türkiye’nin her yerinden çılgın iş fikri fışkırıyor” dedi.

Türkiye’nin yılı�
Çin’in ve Hindistan’ın artık eskisi kadar ilgi görmediğini belirten Rottenberg, şunları söyledi: “Yatırımcılar bu yıl bana en çok Türkiye’yi ve Meksika’yı sordu. ‘Çin ve Hintistan tamam, büyük ve önemli ama nasılsa herkes oralarda’ deyip Türkiye’ye odaklanan yatırımcılar büyük oranda artıyor. Risk sermayesi ve özel sermaye şirketlerieskiden sadece ABD’den çıkan iş fikirleri ve şirketlerle ilgileniyordu. Sonra Hindistan ve Çin geldi. Arada Brezilya sivrildi. Ama bu yıl en çok Türkiye’den şirket isteyenler oldu. Bu yıl Türkiye’nin yılıydı.”

Girişimci ekosistem
Ne denirse densin Türkiye’de girişimciliği destekleyen bir ekosistem olduğunu düşündüğünü vurgulayan Rottenberg, şunları anlattı: “1980’lerde Harvard Üniversitesi’nde okuduğum sırada birçok Türk arkadaşım vardı. O zamanlar tüm arkadaşlarım büyük bankalarda iş ararken, Türkler kendi işlerini kurmak için yeni iş fikirlerini anlatıyordu. Sonrasında hemen hepsi dediklerini yaptı. Şu anda ABD’de krizin çözümü için pek çok şey konuşuluyor. Yeni bir siyasi parti mi kurulsa, sağlık ve eğitim sistemi mi değişse yada şirketler yeni pazarlara mı açılsa gibi bir çok fikir var ortada. Ama hiçbir şey yapılmıyor. Sadece konuşuluyor. Oysa Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler konuşmuyor, özellikle girişimcileri ‘evet yapabiliriz’ diyerek harekete geçiyorlar. Aradaki en önemli fark bence bu.”

‘Tılsım’ı kaybettiler
Türkiye’ye her gelişinde en çok ‘girişimcililk tılsım’ından etkilendiğini ifade eden Rottenberg, şöyle konuştu: “Bence ABD’liler bu tılsımı kaybetti. Sorun da bundan kaynaklanıyor aslında. Global kriz gelişmekte olan ülkeler için ihracat pazarlarının daralması gibi bazı zorlukların yanı sıra çok önemli fırsatlar da barındırıyor. Bu süreçte KOBİ düzeyindeki şirketler için bile, kaliteli işgücüne ulaşmak ve marka satın almak gibi fırsatlar ortaya çıkıyor. Bunları iyi değerlendirmek lazım.”

Sıra Türk Google’da�
Girişimciliğe yönelik büyük hevese rağmen Türkiye’den Google, Apple yada Facebook gibi şirketlerin çıkmaması konusunda Rottenberg şu değerlendirmeyi yaptı: “Ama şu günlerde tam da Türkiye’den ‘garaj şirketleri’ denilen Apple, Google, Facebook gibi şirketler çıkmak üzere diye düşünüyorum. Türkiye’den çıkan ve uluslararası arenada iş dünyası tarafından bilinen çok iyi teknoloji şirketleri var. Bunlar son tüketiciye yönelik ürünler üretmedikleri için pek bilinmiyorlar. Ama uluslararası iş aleminde çok iyi biliniyorlar. Yakında bunları tüm dünya bilecek diye düşünüyorum. Intell aynen böyle bir şirketti, sadece tedarik sağladığı diğer şirketler adını bilirdi. Bakın şimdi tüm dünya adını biliyor. Sıra Türkiye’den çıkacak bu tür şirketlerde.”

‘Girişimcilik kahramanı’ diye tanınıyor, 20 ülkeyi hedefliyor

LINDA Rottenberg, dünyada girişimciliğe verdiği desteklerden doyalı ‘Girişimcilik Kahramanı’ ve Dünya Ekonomik Forumu’nun her yıl düzenlediği Davos zirvesindeki etkin faaliyetleri nedeniyle ‘Bayan Davos’ olarak anılıyor. Bugün 2006 yılında başladığı Türkiye’deki faaliyetlerinin dışında Arjantin, Brezilya, Güney Afrika, Kolombiya, Meksika, Mısır, Şili, Uruguay ile Ürdün birlikte toplam 10 ülke ve 12 ofiste faaliyet gösteren Endeavor, Orta Doğu, Güney Asya ve Afrika’da ağını güçlendirerek 2015 yılına kadar faaliyetlerini 20 ülkeye taşımayı amaçlıyor. Risk sermayesi, yatırım bankacılığı, iş dünyası liderleri ve fikir önderlerinin aktif katılımı faaliyetlerini yürüten Endeavor bugüne kadar tüm ülkelerde 100’lerce iş fikrinin ve şirketin gelişimine mentorlük yaptı, finansal destek sağladı.

BRIC yalnız değil artık MIT-BRICS var

BRIC (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin) artık tek başlarına büyük bir potansiyel vaadetmediğini söyleyen Linda Rottenberg, “BRIC biliyorsunuz önce Güney Afrika’nın eklenmesiyle BRICS oldu. Şimdi de uluslararası toplantılarda daha sık karşılaştığım yeni bir terim var. Meksika, Endonezya ve Türkiye’nin de eklendiği MIT-BRICS var artık” dedi.

B2B’yi unutun, E2E’ye bakın

GLOBAL krizle birlikte iş dünyasının sıklıkla kullandığı terimlerin de değiştiğini vurgulayan Linda Rottenberg, şunları anlattı: “Business to Business (B2B-İşten-İşe), ‘Business to Costomer’ (B2C-İşten-Müşteriye) şeklindeki terimler yerini ‘Emerging to Emerging’ (E2E Gelişenden-Gelişene) bıraktı. Eskiden gelişmekte olan ekonomiler üretimlerini gelişmiş ekonomilere satmaya çalışıyordu. Şimdi artık bu zorlaştıkça gelişmekte olan ekonomilerin birbirleri arasındaki ekonomik ilişkilerin arttığını görüyoruz. Yani Türkiye’ye olan ilgi sadece ABD ve Avrupa’dan değil, Çin’den, Hindistan’dan ve Brezilya’dan ilgi gösterenler artıyor. Türikye de bu ülkelere ilgisini artırıyor. Bu trendin bir süre daha devam ederek, glabal toparlanmayı sağlayacağını düşünüyorum.”

Türkiye çok iyi gidiyor

TÜRKİYE’ye yönelik ilginin boşuna olmadığını, ekonomik performansının son derece etkileyici olduğunu söyleyen Linda Rottenberg, “Türkiye mevcut süreçte tarihi bir fırsat yakaladı. Çok muazzam bir ekonomik büyümesi var. Demokarisi, kaliteli işgücü, geniş iç pazarı tüm bunlar çok önemli. Türkiye önündeki fırsatları çok iyi değerlendirmeli. Umarım Türkiye’de siyaset bu ekonomik potansiyeli gölgeleyecek şekilde öne çıkmaz” diye konuştu.�

Silikon Vadisi yatırımcıları aralıkta Türkiye’ye gelecek

TÜRKİYE’den özellikle yüksek tekonolojide hızla büyüme potansiyeli taşıyan pek çok şirket çıkacağına olan inancının güçlü olduğunu söyleyen Linda Rottenberg, “ABD’nin ünlü ‘Silikon Vadisi’ yatırımcıları aralık ayında Türkiye’ye gelecekler. Burada özellikle teknoloji şirketlerine yatırım yapmayı isteyen yatırımcılar Endeavor’ın davetlisi olarak bir sempozyuma katılacaklar” dedi.

Girişimci kelimesinin Portekizce sözlüklere yerleşmesini sağladı

ENDEAVOR sayesinde girişimci kelimesinin Portekizce ve İspanyolca sözlüğüne girdiğini söyleyen Linda Rottenberg, bunu şöyle anlattı: “Bundan 8 yıl önce Portekizce sözlük hazırlayan bir yayınevi bizim oradaki faaliyetlerimizden sonra sözlüğe ‘girişimci’ kelimesini almaya karar verdiklerini söyledi. Ogüne kadar girişimcilik anlamında kullanılan kelimelerin daha çok zengin ailelerden gelen ve İsviçre’de gizli banka hesapları olan insanlar anlaşılıyormuş. Ancak bizim düşündüğümüz anlamda bir fikri olan ve bu fikri geliştirerek ortaya bir şirket çıkaran  kişileri anlatan bir kelime yokmuş. Bizim yürüttüğümüz çalışmalar sonunda bugünkü ‘girişimci’ kelimesinin Portekizce’de yer alması sağlanmış oldu. Bu kelime daha önce Christof Kolombos’un Amerika kıtasını keşfetmek için giriştiği eylemi anlatan kelime ile aynı kelime.”

Endeavor çılgınların göç ettiği bir yer

DÜNYANIN farklı yerlerindeki girişimcilik fikirlerine hayat vermek, büyüyüp iş dünyasına katkı sağlamak için yola çıktığını söyleyen Linda Rottenberg, şöyle konuştu: “Bu konuda birçok ülkede faaliyetler yürüttüm. Bazen yaptığımız çılgınlık olarak görüldü. Bu bizi rahatsız etmedi aksine dünyadaki girişimciliği desteklemek için hala biraz çılgınlığımı korumaya çalışıyorum. Bazen insanların yaptığımızın normal olduğunu düşünmeye başlamalarından endişeleniyorum. Endeavor’un çılgınların göç ettiği bir yer olduğunu düşünüyorum. Bu da beni memnun ediyor. Büyük düşünen, büyümek isteyen, herkesin yaptığını değil de, yeni ve farklı bir şey yapmak isteyenlerin birbirini bulduğu bir yer burası. İnsanların yapmaya çalıştığınız şeye ‘imkansız’ demesi, girişimcilerimizi motive ediyor, amacımıza ulaşmak için kanımızdaki adrenalini artırıyor.”