Dijital kıyametin Türkiye faturası 2 milyar dolar

Devlet Planlama Teşkilatı koordinatörlüğünde 2000 yılı sorununa hazırlık için oluşturulan komisyon Ulusal Eylem Planı taslağını açıkladı. 2000 sorununa karşı önlem alınmaması halinde Türkiye'ye 11 milyar dolarlık fatura çıkabileceği belirtilen raporda, önlemlerle bu maliyetin 2 milyar dolara inebileceği savunuldu.

Dijital kıyamet olarak adlandırılan 2000 yılı sorununun herhangi bir önlem alınmaması durumunda ülke ekonomisine zararının 11 milyar doları bulacağı, ortaya konulan Ulusal Eylem Planı ile bu rakamın 2 milyar dolar civarında gerçekleşeceği tahmin edildi.

Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) koordinatörlüğünde oluşturulan 2000 Yılı Problemi Danışma ve Teknik Kurulları tarafından hazırlanan ve önümüzdeki ay hükümete sunulması planlanan 2000 Yılı Ulusal Eylem Planı'nın taslağı hazırlandı.

Plan'da yer alan bilgilere göre, yaklaşık 2 milyar dolar düzeyinde bir bilgi teknolojisi pazarına sahip olan Türkiye'de gerekli önlemlerin alınmaması durumunda finans, enerji, sağlık ve haberleşme sektöründe kullanılanlar başta olmak üzere bir çok bilgisayar sistemi ve gömülü yonga içeren sistem sorundan etkilenecek.

Eylem Planı'nda, önlem alınmaması durumunda, sorunun halkın ihtiyaç duyduğu sağlık, güvenlik ve haberleşme hizmetlerinin aksamasına yol açabileceği, bunun da huzursuzluğa neden olabileceği vurgulandı.

ZİNCİRLEME REAKSİYON

Örneğin, haberleşmenin sağlanamaması veya enerji iletim veya üretiminde oluşabilecek bir aksama nedeniyle zincirleme bir reaksiyonun başlayabileceği ve başka hizmetlerin de olumsuz etkilenebileceği ifade edildi. Sorunun, giderilmemesi durumunda yaklaşık 11 milyar dolarlık bir ekonomik zarara yol açacağı belirtilirken, söz konusu rakamın Ulusal Eylem Planı'nın hazırlanmasıyla 2 milyar dolar civarında gerçekleşeceği tahmin ediliyor. Söz konusu rakam, ülkelerin gayri safi milli hasılasının (GSMH) yaklaşık yüzde 1'lik bölümünün söz konusu sorun için harcanacağından hareketle dile getirilirken, yaklaşık 204 milyar dolarlık GSMH'ya sahip Türkiye için bu rakamın 2 milyar dolar civarında olacağı düşünülüyor.

DPT tarafından yaptırılan anket çalışmasına göre, kamu kurumlarının yaklaşık yüzde 51'inin 1999 yılı bütçelerinin 2000 yılı uyum maliyetlerini kapsamadığı belirlendi.

Hayati ameliyatlar ertelensin

Ulusal Eylem Planı'nda, 2000 yılının ilk haftasında boğazlarda kılavuz kaptan zorunluluğu getirilmesi, 2000 yılının ilk iş günü olan 3 Ocak’ın resmi tatil olması ve okullarda yarıyıl tatilinin yılbaşından itibaren başlatılması, hayati önem taşıyan ameliyatların ertelenmesi önerildi.

SAĞLIK: Ulusal Eylem Planı'nda, çalışmalar konusunda en gerideki sektörlerden birinin sağlık olduğu vurgulandı. Sağlık Bakanlığı'nın uyum çalışmalarına dikkatle eğilerek özel hastanelerin uyum çalışmalarını da koordine etmesi istenirken, ilaç üreten ve dağıtan kuruluşların durumunu da incelemesi gerektiği ifade edildi.

ENERJİ: Enerji sektöründe ise özel üretim ve dağıtım şirketlerinin uyum çalışmalarının Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yakından izlenmesi önerilirken, enerji ithal edilen ülkelerdeki sorun konusunudaki çalışmaların izlenmesi gerektiği belirtildi.

FİNANS: Finans sektöründe de özellikle bankaların uyum çalışmalarında, haberleşme ve enerji gibi diğer sektörlere bağımlılıkları nedeniyle çalışmaların aksamamasına ve yatırımcı ve mudilerin 2000 yılına yaklaşırken olabilecek para talebi karşısında hazır olmalarının önem arzettiği vurgulandı.

2000 sorunu nedir?

2000 yılında bilgisayar sistemlerinde yaşanacak sorunun temelinde, tarih formatlarının iki haneli olarak kullanılması yatıyor. ‘‘1999’’ yılını ‘‘99’’ olarak kullanan tüm bilgisayar sistemleri, 2000 yılını ‘‘00’’ olarak algılayacaklar. Bu nedenle dünyada kurulu bilgisayar sistemlerinin yüzde 60 kadarının, 1 Ocak 2000 tarihinde bu sorun ile karşı karşıya kalacağı tahmin ediliyor. İki haneli tarih formatının 2000 yılında yaratacağı karışıklık, bankacılık sistemlerinden sağlığa, ulaştırmadan savunmaya, asansörlerden dijital saatlere kadar teknolojinin günlük hayatımıza girdiği her alanda kendini hissettirecek.

Dünya Savaşı sonrası en pahallı kıyamet

Kıyametlerin maliyeti2000 yılı sorunu, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra dünyanın en büyük felaketi olarak kapıda duruyor. Software Productivity Research ve The Merrill Lynch Forum verilerine göre, 2000 yılı sorunu 1.6 trilyon dolar ile dünyanın ikinci pahalı felaketi olarak ortaya çıkıyor. Bu çalışmalara göre, 4.2 trilyon dolar ile İkinci Dünya Savaşı dünyanın en pahalı felaketleri arasında ilk sırayı alıyor. 1.6 trilyon dolarlık fiyat biçilen 2000 yılı sorunu ikinci sırada gelirken, 500 milyar dolar ile Vietnam çatışmaları üçüncü, 100 milyar dolar ile Kobe depremi dördüncü ve 60 milyar dolar ile Los Angeles depremi de beşinci olarak sıralanıyor.