DÄ°Ä°B'de suiistimaller önlenecek

Ä°hracatta en önemli teÅŸviklerden biri durumunda bulunan ve imalatçı ihracatçıların uluslararası piyasa fiyatlarından hammadde ve girdi saÄŸlamasını düzenleyen dahilde iÅŸleme rejiminin, yurtiçi üreticilerin aleyhine iÅŸlemesini önlemek amacıyla, dahilde iÅŸleme izin belgelerinin (DÄ°Ä°B) düzenlenmesinde ''ön izin'' uygulaması baÅŸlatıldı.Dış Ticaret MüsteÅŸarlığı'nda (DTM), tekstil ve konfeksiyon sektörünün sorunlarının görüşüldüğü toplantıda, tekstil ve pamuk ipliÄŸi üreticilerinin ÅŸikayeti üzerine, DÄ°Ä°B düzenlenmesi aÅŸamasında ön izin uygulamasına geçilmesine karar verildi.     Uygulama uyarınca, imalatçı, ihracatçı ve imalatçı ihracatçılar, bundan sonra, izin belgesi almak için önce ilgili ihracatçı birliÄŸinden ön izin alacak, ondan sonra DTM'ye gelecek.  Ä°hracatçı birlikleri, ön izin için baÅŸvuruda, firmanın SSK prim borcunun olup olmadığına, SSK'lı işçi çalıştırıp çalıştırmadığına, firmanın hakikaten bu sektörde olup olmadığına, ithal ettiÄŸi ürünü kendi üretiminde kullanıp kullanmayacağına bakacak. Böylece, ihraç edilecek üründe kullanılmak üzere DÄ°Ä°B kapsamında gümrük vergisi ödenmeden ithal edilen ürünün, yerli firmalarla haksız rekabet yaratacak ÅŸekilde yurtiçi piyasada satılması önlenmiÅŸ olacak. Ayrıca, kayıtlı işçi çalıştırıp çalıştırmadığına bakılarak sektördeki kayıtdışılık da önlenmeye çalışılacak.  Devlet Bakanı KürÅŸad Tüzmen, uygulamayı deÄŸerlendirirken, ''doÄŸru belgelerin, teÅŸviklerin doÄŸru kiÅŸilere verilmesini ve ihracatın da garanti altına alınmasını'' hedeflediklerini söyledi.  Tüzmen, ''Gerçekten üretici, ihracatçı olana bu belge verilmeli, ihracat için kullanılmalı'' diye konuÅŸtu.       NET Ä°HRACAT, 30.4 MÄ°LYAR DOLAR  DTM verilerine göre, uygulamanın baÅŸladığı 1996'dan 2002 yılı sonuna kadar, 6 bin 683 firma için toplam 26 bin 704 DÄ°Ä°B düzenlendi. Bu belgeler kapsamında 97 milyar 1884 milyon dolarlık ihracat, bu ihracatı gerçekleÅŸtirmek için de 56 milyar 495.3 milyon dolarlık ithalat öngörüldü.  Bu dönemde düzenlenen 26 bin 704 belgeden yüzde 69.90'ı, 18 bin 586'sı kapatıldı. Kapatılan belgelerde 66 milyar 47.8 milyon dolarlık ihracat öngörülmesine karşın, 56 milyar 475.2 milyon dolarlık ihracat gerçekleÅŸtirildi. Ä°hracat taahhütlerinde gerçekleÅŸme oranı, ortalama yüzde 85.51 oldu.  Kapatılan DÄ°Ä°B kapsamında taahhüt edilen 66 milyar 47.8 milyon dolarlık ihracatın gerçekleÅŸmesi için firmalara, 38 milyar 111.8 milyon dolarlık gümrüksüz hammadde veya yarı mamul ürün ithalat izni verildi. Firmalar, bu izin kapsamında 26 milyar 83.6 milyon dolarlık ithalat yaptı. Buna göre, öngörülen ithalatın yüzde 68.44'ü gerçekleÅŸtirildi.  Dahilde Ä°ÅŸleme Ä°zin Belgesi kapsamındaki ihracat ve ithalat verilerine göre, ihraç gelirinin ortalama yüzde 46.19'u kadar ithalat yapıldı. Yani ihracat gelirinin yüzde 46.19'u ithalatta kullanıldı.  Böylece, Dahilde Ä°ÅŸleme Rejimi'nin, 1996-2002 döneminde Türkiye'nin ihracatına net katkısı, 30 milyar 391.6 milyon dolar oldu. DÄ°Ä°B'lerde ortalama kapatma oranı, 1996-1999 döneminde ortalama yüzde 80'in üzerinde, olurken, 2000 yılında yüzde 79.79'a, 2001'de yüzde 62.66'ya, 2002'de ise yüzde 10.50'ye düştü. belgeler kapsamında ithal edilen ürünlerin 6-12 aylık dönem içinde iÅŸlenerek ihraç edilmesi gerekiyor. Gıda gibi bazı sektörlerde bu süre 3-4 aya düşebiliyor. Bu nedenle, 2002'de düzenlenen belgelerin kapatılma süresi 2003'e sarktığı için, 2002 yılı belge kapatma oranı düşük görünüyor.  Ekonomik krizler nedeniyle DÄ°Ä°B ile taahhüt edilen ihracat, zaman zaman gerçekleÅŸtirilemiyor. Bu nedenle ihracatçılara yönelik, DTM, birkaç kez af çıkardı. Bu aflar ile ihracatçının cezalı duruma düşmemesi için, taahhüt edilen ihracatın yüzde 40-60'ının gerçekleÅŸtirilmesi halinde, belgelerin kapatılmasına olanak saÄŸlandı.       EN FAZLA TEKSTÄ°L SEKTÖRÃœ KULLANIYOR  DTM verilerine göre, 1996-2002 döneminde düzenlenen 26 bin 704 DÄ°Ä°B'in yaklaşık yarısı, 13 bin 95'i tekstil sektörüne yönelik oldu. Tekstilciler, 13 bin 95 DÄ°Ä°B'in 9 bin 820'sini kapatırken, taahhüt ettikleri 24 milyar 439.2 milyon dolarlık ihracatın yüzde 84.34'ünü, 20 milyar 611.8 milyon dolarını gerçekleÅŸtirdiler. Bu ihracat için öngörülen 12 milyar 838 milyon dolarlık ithalatın ise 8 milyar 526.2 milyon dolarını yaptılar. Tekstilcilerin DÄ°Ä°B kapsamındaki net ihracatı 12 milyar 85.5 milyon dolar oldu.  Söz konusu dönemde, sanayi sektörüne yönelik 9 bin 5, tarım sektörüne yönelik de 4 bin 604 DÄ°Ä°B düzenlenirken, sanayi sektörü net 15 milyar 114.6 milyon dolar, tarım sektörü de 3 milyar 191.3 milyon dolar net ihracat yaptı.           10 AYDA, 2002 YILINDAKÄ° KADAR BELGE DÃœZENLENDİ  DTM verilerine göre, bu yılın Ocak-Ekim döneminde, hemen hemen 2002 yılında düzenlenen kadar DÄ°Ä°B düzenlendi. Geçen yıl 4 bin 174 adet, geçen yılın Ocak-Ekim döneminde 3 bin 516 adet DÄ°Ä°B düzenlenirken, bu yıl Ekim sonu itibariyle bu rakam, aynı döneme göre yüzde 14.53 artarak 4 bin 27'ye ulaÅŸtı.Â