DİE hesapladı:2000 faturası 25 milyar dolar

Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) Başkanı Prof. Dr. Ömer Gebizlioğlu 2000 Sorunu konusunda Türkiye'de henüz önemli sayılabilecek adımlar atılmadığını, Türkiye'nin Dijital Kıyamet'ten etkileneceğini söyledi. Gebizlioğlu çıkacak 2000 faturasını da hesapladı: 25 milyar dolar.

2000 Sorunu'nun Türkiye'ye maliyeti nedir?

- Maliyeti çok büyük. Türkiye'de yanlızca bilgisayar sistemleri açısından kabaca bir tahmin yapıldığında sorunların getireceği maliyet 7 milyar dolar civarında. Gömülü yonga sistemleriyle beraber düşünüldüğünde karşılaşabileceğimiz mali portre 25 milyar doları buluyor. Maliyet açısından Türkiye Dünyada altıncı sırada. Türkiye'de gerekli çalışmalar için geç kalınmış. Bazı kurumların sorumluluğu üzerine alması gerekiyor.

DİE ne zamandan beri 2000 Sorunu’yla ilgili çalışma yapıyor?

- DİE 1997'nin sonundan itibaren özellikle de geçen yıl çalışmalarını yoğunlaştırdı. ‘‘2000 Yılı Problemi- DİE Uyum Projesi Çalışmaları’’ başlıklı eğitim, bilinçlendirme ve strateji kitapçığı hazırlandı, kurum içi faaliyetler hızlandırıldı. DPT ile yakın çalışıyoruz. Türkiye'nin belirli yerlerindeki özel ve kamu kuruluşlarını kapsayan bir anket hazırlıyoruz.

Bu çalışmanın içeriğinden biraz daha söz edebilir misiniz?

- 2000 yılına gelindiğinde arabamız çalışacak mı, uçaklar uçabilecek mi, fabrikalardaki üretim devam edecek mi, hastalara hayat veren birtakım cihazlar çalışacak mı? Cep telefonumuz ya da günlük hayatta kullandığımız herhangi bir cihaz ne olacak? Ben bu konudaki endişeleri çok yakından duyuyorum. 2000'e girilecek dakikada bir uçakta olmanın tercih edilmemesi gerektiği yönünde yorumlar var.

Kamuda çalışmalar nasıl gidiyor?

- Kamuda bilgisayar yazılım ve donanımları açısından sorun çıkabileceği kanaatindeyim. On-line sistemler yaygın hale gelmediği için fazla problem çıkarmayacaktır. Fakat alt sistemler olarak çalışan bir sistem varsa sorun çıkabilir. Hayati önem taşıyan kayıtlarla ilgili problemler olabilir.

Gereken önlemler alınmadığı takdirde, sonradan yapılacak çalışmalar ne ölçüde işe yarayabilir?

- Ben bu konuyu üçe ayırıyorum: Bir, doğrudan insanın yaşamını ilgilendiren konular var, ulaşım, iletişim, sağlık gibi. Bunlarda eğer tedbir alınmamışsa ve hasar ortaya çıkarsa telafisi mümkün değil. İkincisi kayıt sistemleri. İnsanların varlıklarını elektronik ortamlarda koruyan kayıt sistemlerinin de mutlaka korunması lazım. En azından nüfusa kayıt sistemleri konusunda. Üçüncü kategori ise, hizmet sektörü. Maliyet, ticarette yüksek olabilir.

Kalan zaman hazırlıksız olanlar için yeterli mi?

- Kalan süre çok kısa. İmalat yapan firmaların şu andan sonra da önlem almaları mümkün. Ama değişik modülleri değişik yazılım firmalarından alarak sistem kurmuş ve bugüne kadar soruna yönelik hiçbir çalışma yapmamış olanlar varsa geç kalınmış demektir. Dolayısıyla destek verecek bir yapı gerekecek. Büyük ölçekli sanayi nispeten daha rahat ancak sorun KOBİ'lerde.