Devletin üvey evladı İstanbul

2008 yılında 81 ilden 15'inde devlet verdiğinden daha fazlasını aldı. Gelirleri giderlerini aşan 15 il Ankara, Antalya, Bursa, Hatay, Mersin, İstanbul, İzmir, Kırklareli, Kocaeli, Muğla, Tekirdağ, Zonguldak, Kırıkkale, Yalova ve Karabük olarak sıralandı.

Bu illerden İstanbul'dan geçen yıl devletin kasasına 77 milyar 235 milyon 569 bin TL girerken, buna karşın İstanbul'a sadece 9 milyar 43 milyon 263 bin TL harcandı.

Tüpraş ve Petkim'in de bulunduğu Kocaeli 2008'de Hazineye 25 milyar 465 milyon 951 TL, Ankara 24 milyar 618 milyon 597 bin TL, İzmir 18 milyar 558 milyon 413 bin TL, Bursa 4 milyar 60 milyon 640 bin TL, Antalya ise 2 milyar 527 milyon 602 bin TL katkıda bulundu.

Bu illerden Ankara'ya bütçeden 14 milyar 217 milyon 677 bin TL, İzmir'e 4 milyar 445 milyon 802 bin TL, Bursa'ya 1 milyar 995 milyon 117 bin TL, Antalya'ya da 1 milyar 684 milyon 824 bin Tl harcama yapıldı.

66 İL EKSİ BAKİYE VERDİ

81 ilin 66'sında ise devletin gelirleri, bu illere yapılan harcamaların çok altında kaldı.

Devletin 24 verip, 1 aldığı Hakkari'de 2008'de 679 milyon 852 bin TL harcama yapılırken,sadece 28 milyon 647 bin TL gelir elde edildi.

Siirt'te 451 milyon 218 bin TL harcama devlete 70 milyon 693 bin TL, Bingöl'de 424 milyon 124 bin TL harcama 62 milyon 267 bin TL, Bitlis'te 469 milyon 973 bin TL harcama 66 milyon 297 bin TL gelir olarak geri döndü.

İSTANBULLU 9 VERDİ, 1 ALDI

Türkiye nüfusunun yaklaşık 6'da birinin yaşadığı İstanbul, bütçe harcamaları bakımından geçen yıl kişi başına devlet elinin en az uzandığı kent oldu.
2008 bütçesinde kişi başına en az harcama İstanbullu için yapıldı. Geçen yıl her İstanbullu devlete ortalama 6 bin 142 TL kazandırırken, devletin bu kentte kişi başına yaptığı harcama 719,2 TL oldu. Böylece İstanbullu 9 verip, karşılığında sadece 1 alabildi.

Ankara, başkent ve memur şehri olmanın da etkisiyle bütçeden kişi başına 3 bin 183 TL pay aldı. Ankaralıların, devlete katkısı ise kişi başına 5 bin 511 TL'de kaldı.

İzmir'de devlet kişi başına bin 188,9 TL harcama yaptı, 4 bin 963 TL'de gelir elde etti.

Kocaeli'nin Tüpraş ve Petkim gibi büyük sanayi tesislerinin de katkısıyla devlete sağladığı gelir, kişi başına 17 bin 710 TL'yi buldu. Bu kentte kişi başına harcama ise bin 269 TL olarak gerçekleşti.

EN FAZLA PARA TUNCELİ'YE

2008 bütçesinden kişi başına en fazla payı da Tunceli'de oturanlar aldı. Devletin kişi başına 430,2 TL gelir elde ettiği Tunceli'de, kişi başına harcama 3 bin 700 TL oldu. Bu kenti Ankara ve Hakkari izledi. Kişi başına gelirin 116 TL olarak belirlendiği Hakkari'ye ise kişi başına 2 bin 758 TL harcama yapıldı.
Kişi başına harcama tutarı, Trabzon'da bin 717 TL, Erzurum'da 2 bin 9 TL, Elazığ'da 2 bin 23 TL, Kastamonu'da bin 749 TL, Edirne'de bin 688 TL, Isparta'da bin 788 TL, Diyarbakır'da da bin 549 TL olarak hesaplandı.

Söz konusu tutar, Bursa'da 817,7 TL, Antalya'da 941,6 TL, Denizli'de 922,9 TL, Gaziantep'te 754 TL oldu.

Buna karşın devletin kişi başına elde ettiği gelir, Bursa'da bin 664 TL, Antalya'da bin 412 TL, Erzurum'da 486 TL, Elazığ'da 552 TL, Diyarbakır'da 370 TL, Bingöl'de 247 TL, Ağrı'da 202 TL, Şırnak'ta 204 TL, Van'da da 284 TL şeklinde gerçekleşti.

DEVLET NE HARCADI, NE KAZANDI?

Maliye Bakanlığı verilerine göre, 2008 bütçesinden iller itibariyle toplam ve kişi başına yapılan gelir ve harcama tutarları şöyle:

İLLER TOPLAM TOPLAM KİŞİ BAŞINA
GELİR HARCAMA GELİR HARCAMA
(BİN TL) (BİN TL) (TL) (TL)
------------- ----------- ------------ -------- ---------
Adana 1.516.344 2.061.554 755,66 1.027,36
Adıyaman 139.614 601.058 239,57 1.031,40
A.Karahisar 326.828 657.115 465,85 936,63
Ağrı 107.604 521.247 202,69 981,86
Amasya 163.792 492.151 498,34 1.497,38
Ankara 24.618.597 14.217.677 5.511,52 3.183,00
Antalya 2.527.602 1.684.824 1.412,62 941,61
Artvin 118.290 300.801 703,72 1.789,50
Aydın 643.609 997.316 679,65 1.053,16
Balıkesir 1.047.337 1.350.318 936,53 1.207,46
Bilecik 116.344 218.332 570,93 1.071,43
Bingöl 62.267 424.124 247,53 1.686,03
Bitlis 66.297 469.973 202,20 1.433,34
Bolu 250.367 417.146 925,86 1.542,60
Burdur 147.800 314.631 588,42 1.252,61
Bursa 4.060.640 1.995.117 1.664,28 817,71
Çanakkale 435.857 612.073 915,42 1.285,52
Çankırı 76.596 245.272 440,17 1.409,51
Çorum 232.433 548.545 422,74 997,67
Denizli 603.757 837.423 665,43 922,96
Diyarbakır 541.205 2.263.878 370,51 1.549,84
Edirne 467.088 669.308 1.178,14 1.688,20
Elazığ 299.211 1.095.466 552,81 2.023,93
Erzincan 98.012 380.455 458,99 1.781,67
Erzurum 381.531 1.577.637 486,06 2.009,88
Eskişehir 1.074.463 1.258.819 1.482,33 1.736,66
Gaziantep 690.578 1.176.305 442,67 754,03
Giresun 179.803 482.486 430,66 1.155,64
Gümüşhane 40.496 170.834 309,54 1.305,82
Hakkari 28.647 679.852 116,23 2.758,37
Hatay 1.788.630 1.149.742 1.290,29 829,41
Isparta 292.807 750.819 697,42 1.788,32
Mersin 3.597.987 1.606.996 2.254,47 1.006,93
İstanbul 77.235.569 9.043.263 6.142,56 719,21
İzmir 18.558.413 4.445.802 4.963,00 1.188,92
Kars 92.980 445.110 297,82 1.425,70
Kastamonu 215.177 630.623 597,11 1.749,95
Kayseri 1.095.744 1.455.620 940,48 1.249,36
Kırklareli 436.078 310.494 1.308,54 931,70
Kırşehir 95.572 273.274 428,25 1.224,51
Kocaeli 25.465.951 1.824.971 17.710,20 1.269,17
Konya 1.275.939 2.019.059 651,29 1.030,61
Kütahya 381.071 566.930 652,62 970,92
Malatya 347.936 1.013.423 481,86 1.403,51
Manisa 961.910 1.033.199 728,76 782,77
K.Maraş 422.666 1.015.051 420,81 1.010,59
Mardin 142.657 718.406 191,29 963,30
Muğla 1.065.098 852.812 1.390,18 1.113,10
Muş 67.411 405.363 166,24 999,64
Nevşehir 120.022 298.354 428,56 1.065,33
Niğde 121.394 360.763 366,00 1.087,69
Ordu 343.924 648.023 480,74 905,81
Rize 321.127 348.785 1.015,41 1.102,87
Sakarya 523.518 851.538 626,8 1.019,53
Samsun 1.122.913 1.641.831 913,71 1.335,95
Siirt 70.693 451.218 242,49 1.547,77
Sinop 110.988 269.455 559,38 1.358,06
Sivas 347.637 919.744 544,49 1.440,56
Tekirdağ 1.619.445 588.568 2.223,30 808,03
Tokat 239.240 723.804 385,42 1.166,07
Trabzon 643.692 1.272.123 869,19 1.717,76
Tunceli 36.146 310.935 430,2 3.700,64
Urfa 400.048 1.206.063 262,65 791,85
Uşak 172.197 305.408 515,38 914,08
Van 278.271 1.712.336 284,05 1.747,87
Yozgat 156.692 500.949 318,39 1.017,93
Zonguldak 1.202.849 602.168 1.953,03 977,72
Aksaray 267.606 326.131 730,95 890,80
Bayburt 22.192 115.950 289,67 1.513,53
Karaman 81.861 226.359 362,14 1.001,37
Kırıkkale 462.215 375.562 1.649,39 1.340,17
Batman 123.654 560.553 261,71 1.186,39
Şırnak 85.050 717.181 204,45 1.723,99
Bartın 94.897 190.856 521,04 1.047,91
Ardahan 27.474 157.607 243,73 1.398,20
Iğdır 44.066 217.272 242,3 1.194,68
Yalova 207.159 166.239 1.139,75 914,62
Karabük 282.268 239.046 1.292,06 1.094,22
Kilis 30.532 135.212 257,75 1.141,44
Osmaniye 149.792 411.125 330,75 907,80
Düzce 179.100 307.897 553,93 952,27
Toplam 208.898.182 225.967.471 2.959,47 3.201,30
(TAL-IŞK-TLN)
10:21 22/01/09
"