‘Devlet teÅŸvik vermedi’ dedi 410 milyon doları ‘Toprak’a gömdü

Halis Toprak, bankası Toprakbank elinden gidince, kendini haklı çıkarmak için, ‘‘Devlet teÅŸviklerimi vermedi, ben de bankamdan 410 milyon dolar çektim’’ dedi. Aynı Halis Toprak, BDDK'nın kendisinden parayı tahsil edeceÄŸini anlayınca, ödememenin yolunu aramaya baÅŸladı. Halkın sırtına aslında 1 katrilyon liralık fatura yükleyen Toprak, kendi açıklarını unutturmak için ÅŸimdi de saldırganlığı seçti.TOPRAKBANK'ın eski sahibi Toprak Holding Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Halis Toprak yaptığı açıklamalar ve gazetelere verdiÄŸi ilanlarla bir yandan baÅŸta bazı hükümet üyeleri olmak üzere karşısında olduÄŸuna inandığı herkese saldırırken, diÄŸer yandan da kendi aÄŸzı ile Toprakbank'tan saÄŸladığı kaynaklarla yatırım yaptığını itiraf ediyor. Halis Toprak'ın itiraflarında Toprakbank'tan kullandığı kredinin miktarı 312 milyon dolarla 410 milyon dolar arasında deÄŸiÅŸiyor.Toprakbank için Halis Toprak'ın yaptığı ve içinde itirafının da yer aldığı açıklama aynen şöyle:‘‘Ben iki kararname ve bunlara dayalı iki teÅŸvik belgesine güvenerek Adapazarı'nda iki fabrika, Bilecik, Ä°stanbul ve MuÄŸla'da birer tesis, EskiÅŸehir'de sekiz sanayi tesisi olmak üzere toplam 13 tesis kurdum. Ancak, devletten teÅŸvik belgeleri karşılığı, faiz dahil yaklaşık 1 milyar dolarlık alacağımı tahsil edemedim. EÄŸer o teÅŸvikler ödenseydi, bugün hiç borcum olmazdı. Biz bu krizi önceden tahmin ediyorduk. Ona göre hazırlandık. Ancak, devletin taahhüt ettiÄŸi alacaklarımızı tahsil edemeyince, 239 milyon dolarlık ana parayı, ki bu rakam faiziyle birlikte 410 milyon dolar ediyor, Toprakbank'tan yatırım kredisi olarak kullandık.’’Bu sözlerle Toprak, devletten teÅŸvik alamayınca, kendi bankasından, ihtiyacı oldukça ‘para çektiÄŸini’ kabul etmiÅŸ oldu. Toprak, 4 Eylül tarihinde yaptığı ve yine Toprakbank'tan kullandığı krediyi kabul ettiÄŸi açıklamasında ise ‘‘Faizsiz nakit borcumuz 312 milyon dolardır. Bunun 85 milyonu ödenmiÅŸ, geriye 227 milyon dolar borç kalmıştır. 14 milyon dolarlık gayrinakdi borç ile toplam 241 milyon dolar etmektedir. Libor+2.5 ile yapılacak faiz hesabı 56 milyon dolar tuttuÄŸuna göre toplam 297 milyon dolar borç kalmaktadır. TMSF ise bizden 473 milyon dolar istemektedir’’ diyor.BOZÃœYÃœK TOPLANTISIToprakbank ve Halis Toprak, en son AKP Genel BaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan ile Mehmet Emin Karamehmet, Mustafa Süzer gibi batık banka sahiplerini Bozüyük Fabrikası'nda misafir etmesiyle gündeme geldi.Halis Toprak'ı bu buluÅŸmayı düzenlemeye yönelten neden, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK), geçen temmuz ayında mahkeme kanalıyla alacak takibine baÅŸlaması oldu. Temmuz ayında BDDK, el koyduÄŸu Toprakbank'ı 1.3 katrilyon lira zarara uÄŸratmakla suçlanan eski patron Halis Toprak ve 18 eski yönetici hakkında, 874 trilyon liralık alacak davası açtı. Açılan davada, Halis Toprak ve eski yöneticiler, bankacılık usul ve esaslarıyla ilgili mevzuata aykırı iÅŸlemler yapmak, kötü idare ve büyük bölümü grup ÅŸirketlerine olmak üzere, usulsüz kredi kullandırıp bankayı zarara uÄŸratmakla suçlandılar. Sanıkların malvarlıkları için haciz, tedbir ve yurtdışı yasağı istemi ise kabul görmedi.Ancak bu geliÅŸme, bankasını ve banka üzerinden diÄŸer finans sektörü ÅŸirketlerini kaybetmesine raÄŸmen Toprak Holding'in diÄŸer ÅŸirketlerindeki faaliyetini sürdüren Halis Toprak'ı sarsmaya baÅŸladı. Çünkü TMSF'ye olan borçların ödenememesi halinde Halis Toprak'ın diÄŸer ticari ÅŸirketlerini kaybetme ihtimali ortaya çıkıyor. Bu durum, bankasından, çeÅŸitli nedenlerle ‘para çekme’ alışkanlığı olan eski banka sahiplerinin her an baÅŸlarına gelebilecek bir durum.Bankama el koyduÄŸu için BDDK'ya teÅŸekkür ederimHALÄ°S Toprak, Toprakbank'a el konulmadan önce BDDK'nın, kendilerine, ‘‘Bankadan aldığınız parayı ödeyin’’ demesine raÄŸmen, yatırıma gitmiÅŸ olan paranın yerine konulamadığını, bunun üzerine bankanın TMSF'ye devredildiÄŸini, Toprakbank'ın TMSF'ye devrinden kısa süre sonra kendisi açıklamıştı. Toprak o açıklamasında, ‘‘Fakat, BDDK haklı olarak görevini yaptı. Hiçbir sitemim olamaz. Hatta kendilerine teÅŸekkür ediyorum’’ da demiÅŸti. Çünkü Toprak o tarihte, bankadan çektiÄŸi ve geri ödemeye niyeti olmadığı yüzmilyonlarca doları, Türk halkının üzerine yıktığını düşünüyordu. Daha sonra BDDK'nın, Toprakbank'tan Toprak Grubu'na aktarılan parayı almakta kararlı olduÄŸunu ve iÅŸin peÅŸini bırakmayacağını anlayan Toprak, aldığı parayı ödememek için önüne gelene saldırmaya baÅŸladı. Toprakbank'a el konulduÄŸu günlerde, o günkü amacına uygun olarak Hürriyet'ten de destek isteyen ve açıklamaları yayımlanan Toprak, para korkusu yaÅŸamaya baÅŸlayınca, sadece iÅŸini yapanların hazırladığı Hürriyet'e saldıranların başında koÅŸmaktan kaçınmaz hale geldi. Oysa, ‘BDDK’ya teÅŸekkürü' Hürriyet haber yapmıştı, Bozüyük Toplantısı da Hürriyet'e haber oldu.Fon besledi, banka kár etti, Halis Toprak övündüHALÄ°S Toprak, BDDK'nın Toprakbank'ı 30 Kasım 2001 tarihinde TMSF'ye devretmesinden sonra baÅŸlayan sürecin ilk döneminde son derece sakin hatta bankaya el konulmasından memnundu. Satış süreci baÅŸladığında ve bankaya, borçları kapatmada iÅŸe yarayabilecek tutarlı tekliflerin gelmemesi üzerine paniÄŸe kapıldı. Toprak, bu yılın ilk üç ayında Toprakbank'ın 150 trilyon lira kár ettiÄŸini, bu gidiÅŸle yıl sonunda kárını 1 katrilyon liraya çıkartabileceÄŸini ve bu kárlılıktaki bir bankanın 10 katrilyon liraya satılacağını, gazetelere verdiÄŸi ilanlarla açıkladı. Toprak'ın rakamları çarpıtarak sözünü ettiÄŸi 150 trilyon liralık kárın hikayesi ise şöyle: TMSF bankanın özsermaye açığını kapatmak için 926 trilyon lira enjekte etti. TMSF, Toprakbank'a enjekte ettiÄŸi kaynak için ‘faiz tahakkuk ettirmedi’. Toprakbank'ın taşıdığı açık pozisyondan kaynaklanan kur farkı kazançları da vardı. TMSF, bu yılın ilk üç ayında bankaya aktardığı kaynaÄŸa faiz tahakkuk ettirseydi, bankanın kur farkı gelirleri öncesi kárı 10 trilyonun altına düşecekti.1.1 katrilyon lira özsermaye açığı varTOPRAKBANK'ın TMSF'ye devri öncesindeki dönemde, 30 Kasım 2001 itibariyle birikmiÅŸ zararı 1 katrilyon 240 trilyon liraydı (yaklaşık 842 milyon dolar). Ayrıca özsermaye açığı ise 1 katrilyon 160 trilyon liraya (yaklaşık 785 milyon dolar) ulaÅŸmıştı.Yine 30 Kasım 2001 itibariyle Toprak Grubu ÅŸirketlerine kullandırılan krediler toplamı ise 685 trilyon lira (yaklaşık 463 milyon dolar) olurken, Toprak Grubu ÅŸirketleri faiz reeskontları 108 trilyon lira (yaklaşık 73 milyon dolar) ve grup riski toplamı ise 793 trilyon lira (yaklaşık 536 milyon dolar) düzeyindeydi.Halis AÄŸa, bankasının kárını bile bilmiyorTOPRAK Holding Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Halis Toprak, geçtiÄŸimiz aylarda yine kendisi tarafından yapılmış bir açıklamada, Toprakbank için ÅŸu sözleri sarfetti: ‘‘Toprak grubuna 1 milyar doların üzerinde maliyeti olan Toprakbank, 1996'da 110 milyon dolar kár etmiÅŸtir. 1997'de 162 milyon dolar, 1998'de 178 milyon dolar, 1999'da 133 milyon dolar kár etmiÅŸtir. KuruluÅŸundan bugüne deÄŸin, Toprakbank'tan sadece 9 trilyon lira kár alınmış olup (Bankanın yılsonu bilançolarındaki kár rakamlarından sadece 9 trilyon lira aldığını açıklayan Halis Toprak, kendi aÄŸzından, ayrıca gerektikçe bir kaç yüz milyon doları bankadan çektiÄŸini de söylüyor) yapılan kárın tamamı ihtiyata alınmıştır Toprakbank'ın, Toprak Grubu'na maliyeti 2 milyar doların üzerindedir.’’Toprak, eski bankası ile ilgili rakamları verirken, bilinen rakamların dışında rakamlardan söz ediyor. Bankanın, gruba maliyeti bir tarafa, Toprak tarafından ifade edilen hiçbir kár rakamı gerçekle tutarlı deÄŸil. Toprakbank, 1997'de vergi öncesi 12.6 trilyon, net 10.4 trilyon, 1998'de vergi öncesi 31.5 trilyon, net 22.2 trilyon, 1999'da vergi öncesi 23.7 trilyon, net 17.1 trilyon kár açıklamış. Bu rakamların hiçbiri 1998 hariç, her hangi bir yöntemle 100 milyon dolarlık kár rakamına yaklaÅŸamıyor. Sadece 1998 yılı kárı çok zorlandığında, vergi öncesi kárı 130 milyon dolara kadar tırmandırılabiliyor ama Halis Toprak'a göre o yıl da banka 178 milyon dolar kár etmiÅŸ görünüyor.Â