Devlet sırtında 9 milyar dolar batık banka yükü
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ekim 14, 2002 01:48
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) bünyesindeki Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun Temmuz 2002 bilançosu, içi boşaltılan bankaların devletin sırtında oluşturduğu yükü netleştirdi. Fon'un, el koyduğu bankalar nedeniyle oluşan görev zararı 14.7 katrilyon lira (9 milyar dolar) olarak açıklandı.
YAŞANAN bankacılık krizi süresince, sahipleri tarafından içi boşaltılan ya da yaşanan ekonomik krizler nedeniyle güç duruma düşen özel bankaları bünyesine alan Tasrruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun (TMSF), bu işlevi nedeniyle oluşan görev zararları Temmuz 2002 sonu itibariyle 14.7 katrilyon liraya (9 milyar dolar) ulaştı.
TMSF'nin Temmuz 2002 sonu itibariyle bilanço ve gelir-gider tabloları açıklandı. IMF'ye verilen taahhütler çerçevesinde bu yıl başından itibaren bilançosunu her ay kamuoyuna açıklamak zorunda bulunan TMSF'nin, bankacılık krizi süresince üstlendiği görevler nedeniyle oluşan zararı her geçen ay daha da büyümeye devam ediyor. Bu yıl Haziran ayı sonunda 14 katrilyon 253 trilyon lir olan Fon'un görev zararları Temmuz ayında da 410 trilyon lira artarak 14 katrilyon 664 trilyon liraya yükseldi. Söz konusu zararın 6 katrilyon 23 trilyon liralık bölümü kesinleşmiş bulunuyor.
Görev zararlarının 8 katrilyon 479 trilyonu bağlı ortaklıklara, 455 triyonu da tasfiye halindeki bağlı ortaklıklara olarak aktarıldı. Fon bu zararın sadece 302 trilyon liralık bölümü için karşılık ayırabildi. Bu nedenle 15 katrilyon liraya yaklaşan görev zararları net 14.7 katrilyon lira olarak gerçekleşti.
Bu arada, bünyesine alarak kapattığı ya da sattığı bankaların batık durumdaki kredilerini de üstlenen TMSF'nin bu yolla devraldığı takipteki alacak tutarı ise 4 katrilyon 176 trilyon lira düzeyinde bulunuyor. TMSF söz konusu batık krediler çin 8 katrilyon 883 trilyon lira karşılık ayırdı. TMSF'nin söz konusu zararlar ve karşılıklar için Hazine'den iç borçlanma kağıdı olarak aldığı uzun vadeli borcun tutarı 23 katrilyon 367 trilyon liraya kadar ulaştı.
AVANS KULLANIMI
TMSF, Merkez Bankası'ndan ise 1 katrilyon 674 trilyon liralık kısa vadeli avans kullandı. Hazine ve Merkez Bankası'ndan alınan borçlar nedeniyle TMSF'nin önemli bir faiz yükü de oluşmaya başladı. Fon'un Hazine'den aldığı borçlar için bu yılın ilk yedi ayında olaşan faiz borcu 3 katrilyon 659 trilyona çıktı. Merkez Bankası'na ödenmesi gereken faiz miktarı ise 40 trilyon lira oldu. TMSF bu yılın ilk yedi ayını 4 katrilyon 913 trilyon lira zararla kapattı. Fon'un önceki yıllardan gelen zararı ise 9 katrilyon29 trilyon lira düzeyinde bulunuyor. Kasım 2000 krizinden bu yana geçen son iki yılda, başka bankalara devredilen, birleştirilen ya da kapanan bankaların sayısı 24 olarak gerçekleşti. Bu bankaların 16'sını özel bankalar, 3'ünü yabancı bankalar, 4'ünü kalkınma ve yatırım bankaları, 1'ini ise kamu bankaları oluşturdu. Bankacılık sektörüne yönelik operasyonların büyük bölümü, Şubat krizinin patlak verdiği 2001 yılında gerçekleştirildi. Krizin ardından, sektöre yönelik sürdürülen yeniden yapılanma çalışmaları çerçevesinde geçen yıl birleşen ya da kapanan 18 banka sistemden çıktı.
2001 yılında 8 banka Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na alındı. Fon bankalarından Egebank, Yurtbank, Yaşarbank, Bank Kapital ve Ulusal Bank Sümerbank'la birleştirildi. Sümerbank yıl içinde Oyak Grubu'na satıldı.
Fon bünyesindeki İnterbank ve Esbank Etibank ile birleştirildi. Yılsonu itibariyle Etibank'ın bankacılık lisansı iptal edildi. Ayrıca, Demirbank'ın HSBC Bank'a, Sitebank'ın da Novabank'a satışları gerçekleştirildi.
2001 yılında İktisat Bankası, Kentbank, Okan Yatırım Bankası ve Atlas Yatırım Bankası'nın bankacılık işlemleri izinleri kaldırıldı. Rabobank Nederland ile mahkeme süreci uzun süre devam eden Türkbank tasfiye edildi. Ayrıca, kamu bankalarından Emlak Bankası, Ziraat Bankası'na devredilerek kapatıldı. Körfezbank ile Osmanlı Bankası Garanti Bankası bünyesinde, Sınai Yatırım Bankası TSKB'yle, EGS Bank ve Toprakbank Bayındırbank'la, Morgan Guaranty Trust ise The Chase Manhattan Bank'la birleştirildi. Tekfen Yatırım Bankası, Bank Expres'e devredilerek ‘‘Tekfenbank’’a dönüştü.
1.790 banka şubesi kapatıldı
SON iki yıldaki bankacılık operasyonları nedeniyle kapanan şube sayısı ise 1 bin 790 oldu. Bankaların Kasım 2000'de 7 bin 837 olan toplam şube sayısı, bugün itibariyle 6 bin 47'ye indi. Sözkonusu şubelerin 929'u 2001 yılında, 861'i ise bu yılın ilk on aylık döneminde kapandı. Kamu bankalarının kapatılan şubelerinin sayısı 803 oldu. Bunun 405'ini Ziraat Bankası'na devredilen Emlak Bankası'nın şubeleri oluşturdu. Halkbank'ın 256, Ziraat Bankası'nın da 129 şubesinin kapatıldığı belirlendi. Özel bankaların son iki yılda 239, Fon bankalarının 828, kalkınma ve yatırım bankalarının ise 11 şubesi kapandı. Yabancı bankaların şube sayısının ise anılan dönemde 91 arttığı belirlendi. Sistemde faaliyet gösteren bankaların sayısı ise 11 Ekim itibariyle 55 olarak gerçekleşti. Özel bankaların sayısı 20, yabancı bankaların sayısı 15, kalkınma ve yatırım bankalarının sayısı 14, TMSF bankalarının sayısı 3, kamu bankalarının sayısı ise 3 oldu. Fon bünyesinde bankaları Bayındırbank, Milli Aydın Bankası ve Pamukbank oluşturdu.
TMSF'nin Temmuz 2002 sonu itibariyle bilanço ve gelir-gider tabloları açıklandı. IMF'ye verilen taahhütler çerçevesinde bu yıl başından itibaren bilançosunu her ay kamuoyuna açıklamak zorunda bulunan TMSF'nin, bankacılık krizi süresince üstlendiği görevler nedeniyle oluşan zararı her geçen ay daha da büyümeye devam ediyor. Bu yıl Haziran ayı sonunda 14 katrilyon 253 trilyon lir olan Fon'un görev zararları Temmuz ayında da 410 trilyon lira artarak 14 katrilyon 664 trilyon liraya yükseldi. Söz konusu zararın 6 katrilyon 23 trilyon liralık bölümü kesinleşmiş bulunuyor.
Görev zararlarının 8 katrilyon 479 trilyonu bağlı ortaklıklara, 455 triyonu da tasfiye halindeki bağlı ortaklıklara olarak aktarıldı. Fon bu zararın sadece 302 trilyon liralık bölümü için karşılık ayırabildi. Bu nedenle 15 katrilyon liraya yaklaşan görev zararları net 14.7 katrilyon lira olarak gerçekleşti.
Bu arada, bünyesine alarak kapattığı ya da sattığı bankaların batık durumdaki kredilerini de üstlenen TMSF'nin bu yolla devraldığı takipteki alacak tutarı ise 4 katrilyon 176 trilyon lira düzeyinde bulunuyor. TMSF söz konusu batık krediler çin 8 katrilyon 883 trilyon lira karşılık ayırdı. TMSF'nin söz konusu zararlar ve karşılıklar için Hazine'den iç borçlanma kağıdı olarak aldığı uzun vadeli borcun tutarı 23 katrilyon 367 trilyon liraya kadar ulaştı.
AVANS KULLANIMI
TMSF, Merkez Bankası'ndan ise 1 katrilyon 674 trilyon liralık kısa vadeli avans kullandı. Hazine ve Merkez Bankası'ndan alınan borçlar nedeniyle TMSF'nin önemli bir faiz yükü de oluşmaya başladı. Fon'un Hazine'den aldığı borçlar için bu yılın ilk yedi ayında olaşan faiz borcu 3 katrilyon 659 trilyona çıktı. Merkez Bankası'na ödenmesi gereken faiz miktarı ise 40 trilyon lira oldu. TMSF bu yılın ilk yedi ayını 4 katrilyon 913 trilyon lira zararla kapattı. Fon'un önceki yıllardan gelen zararı ise 9 katrilyon29 trilyon lira düzeyinde bulunuyor. Kasım 2000 krizinden bu yana geçen son iki yılda, başka bankalara devredilen, birleştirilen ya da kapanan bankaların sayısı 24 olarak gerçekleşti. Bu bankaların 16'sını özel bankalar, 3'ünü yabancı bankalar, 4'ünü kalkınma ve yatırım bankaları, 1'ini ise kamu bankaları oluşturdu. Bankacılık sektörüne yönelik operasyonların büyük bölümü, Şubat krizinin patlak verdiği 2001 yılında gerçekleştirildi. Krizin ardından, sektöre yönelik sürdürülen yeniden yapılanma çalışmaları çerçevesinde geçen yıl birleşen ya da kapanan 18 banka sistemden çıktı.
2001 yılında 8 banka Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na alındı. Fon bankalarından Egebank, Yurtbank, Yaşarbank, Bank Kapital ve Ulusal Bank Sümerbank'la birleştirildi. Sümerbank yıl içinde Oyak Grubu'na satıldı.
Fon bünyesindeki İnterbank ve Esbank Etibank ile birleştirildi. Yılsonu itibariyle Etibank'ın bankacılık lisansı iptal edildi. Ayrıca, Demirbank'ın HSBC Bank'a, Sitebank'ın da Novabank'a satışları gerçekleştirildi.
2001 yılında İktisat Bankası, Kentbank, Okan Yatırım Bankası ve Atlas Yatırım Bankası'nın bankacılık işlemleri izinleri kaldırıldı. Rabobank Nederland ile mahkeme süreci uzun süre devam eden Türkbank tasfiye edildi. Ayrıca, kamu bankalarından Emlak Bankası, Ziraat Bankası'na devredilerek kapatıldı. Körfezbank ile Osmanlı Bankası Garanti Bankası bünyesinde, Sınai Yatırım Bankası TSKB'yle, EGS Bank ve Toprakbank Bayındırbank'la, Morgan Guaranty Trust ise The Chase Manhattan Bank'la birleştirildi. Tekfen Yatırım Bankası, Bank Expres'e devredilerek ‘‘Tekfenbank’’a dönüştü.
1.790 banka şubesi kapatıldı
SON iki yıldaki bankacılık operasyonları nedeniyle kapanan şube sayısı ise 1 bin 790 oldu. Bankaların Kasım 2000'de 7 bin 837 olan toplam şube sayısı, bugün itibariyle 6 bin 47'ye indi. Sözkonusu şubelerin 929'u 2001 yılında, 861'i ise bu yılın ilk on aylık döneminde kapandı. Kamu bankalarının kapatılan şubelerinin sayısı 803 oldu. Bunun 405'ini Ziraat Bankası'na devredilen Emlak Bankası'nın şubeleri oluşturdu. Halkbank'ın 256, Ziraat Bankası'nın da 129 şubesinin kapatıldığı belirlendi. Özel bankaların son iki yılda 239, Fon bankalarının 828, kalkınma ve yatırım bankalarının ise 11 şubesi kapandı. Yabancı bankaların şube sayısının ise anılan dönemde 91 arttığı belirlendi. Sistemde faaliyet gösteren bankaların sayısı ise 11 Ekim itibariyle 55 olarak gerçekleşti. Özel bankaların sayısı 20, yabancı bankaların sayısı 15, kalkınma ve yatırım bankalarının sayısı 14, TMSF bankalarının sayısı 3, kamu bankalarının sayısı ise 3 oldu. Fon bünyesinde bankaları Bayındırbank, Milli Aydın Bankası ve Pamukbank oluşturdu.