Devlere geri adım attıran ‘mektup’
Güncelleme Tarihi:
Türkiye, Kıbrıs çevresindeki petrol ve doğalgaz arama faaliyetleri için Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (GKRY) açtığı ihalelere katılan uluslararası enerji şirketlerine protesto mektubu yolladı. Dünya petrol devlerinden bazıları Rum yönetimiyle anlaşma yapmaktan vazgeçti.
GÜNEY Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (GKRY), Kıbrıs adası çevresindeki “sözde parsellerinde” doğalgaz ve petrol arama faaliyetlerine yönelik anlaşma imzalayan şirketler, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) de kıskacında. GKRY ile anlaşma imzalayan şirketler arasında, Türkiye’de de yatırım ve projeleri bulunan bazı uluslararası petrol şirketleri yer alıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız bu şirketlere sözlü olarak “kara liste” uyarısı yaparken, Dışişleri Bakanlığı’nın ikinci tur ihaleler öncesinde söz konusu şirketlere gönderdiği önemli bir protesto mektubu da bulunuyor.
SON DAKİKADA VAZGEÇİRDİ
Dünya devlerinin, GKRY’nin açtığı ihalelerle ilgili kararlarını ciddi şekilde gözden geçirmelerine neden olan ve hatta bazı şirketleri ihalelere katılmaktan son dakikada caydıran mektupta, “Kıbrıs Türkleri’nin, Kıbrıs Rumları gibi, Ada’nın kıta sahanlığının tamamındaki doğal kaynaklar üzerinde eşit ve ayrılmaz hakları vardır. Bu gerçeğin göz ardı edilmesi ve Rumların tek yanlı kışkırtıcı faaliyetlerini sürdürmesi Türkiye ve KKTC için kabul edilemez bir durumdur” uyarısına yer veriliyor.
YENİ PROJELERE DİKKAT
Türkiye’nin, KKTC Dışişleri Bakanlığı tarafından 2 Kasım 2012 tarihinde yapılan açıklamayı kuvvetle desteklediği vurgulanan protesto mektubunda, uluslararası petrol şirketlerinin Kıbrıs Türklerinin de haklarının bulunduğu söz konusu ihtilaflı sahalarda faaliyette bulunmalarının yaratacağı sakıncalara defaatle dikkat çekildiği belirtiliyor. Mektupta, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın da ifade ettiği ve Bakanlığın açıklamalarıyla “müteaddit kereler tekrarlandığı” üzere GKRY ile işbirliği yapacak şirketlerin, Türkiye’de yeni enerji projelerine katılımının ciddi anlamda gözden geçirileceği uyarısı yapılıyor.
SAĞDUYU ÇAĞRISI
Mektubun sonunda ise Dışişleri Bakanlığı tarafından, GKRY ile işbirliği yapan petrol şirketleri ve ilgili ülkelere, hassasiyetler göz önünde bulundurularak, “sağduyulu hareket etme” çağrısı yapılırken, özellikle Kıbrıs meselesi bakımından ihtilaflı olan bu deniz alanlarında faaliyet göstermemeleri vurgusu yapılıyor. Mektubun ulaştığı bazı dünya devlerinin, Türkiye’nin uyarıları doğrultusunda, son dakikada ihalelere katılmaktan vazgeçtiği de öğrenildi. Dışişleri Bakanlığı yetkilileri daha önce konuyla ilgili sorularımızı yanıtlarken “Doğu Akdeniz konusunda politikamız baştan belliydi. Bu ihalelere katılan şirketlerle ilişkilerimizi gözden geçireceğimiz söylemiştik. Bu Eni olur, Shell olur, Chevron olur, fark etmez” demişti.
Çakışan parseller
GKRY, petrol ve doğalgaz keşifleri için sözde parsellere ayırdığı Doğu Akdeniz’den, iki parseli Fransız Total, üç parseli de İtalyan Eni şirketlerine verdi. Rumlar, Total’le imtiyaz anlaşmasını geçtiğimiz hafta törenle imzalarken, geçen yıl krize yol açan Amerikan Noble Enerji’nin doğalgaz bulduğu 12’nci parsele de İsrail’in ortak olmasını onayladı. GKRY’nin açtığı ihalelere, Samsun-Ceyhan ve Güney Akım projelerinin ortağı olan İtalyan Eni’nin ve TANAP Projesi’ne ortak olan Fransız Total’in katılması rahatsızlık yaratmıştı. Türkiye ve KKTC, Rum yönetiminin Doğu Akdeniz’de tek yanlı “münhasır ekonomik bölge” ilan ederek sözde 13 parsele ayırdığı bölgede, Ada’nın tamamının hakkı olduğunu savunuyor. Öte yandan, Rum ve KKTC’nin oluşturduğu ruhsatlandırma alanlarından bir kısmı çakışıyor.
Akdeniz’de hangi devler çalışıyordu
GÜNEY Kıbrıs Rum Kesimi’nin belirlediği sözde münhasır ekonomik bölgede ilk petrol aramalarına başlayan İsrail şirketi Noble Energy oldu. Ardından, Kıbrıs Rum Kesimi gazetelerine göre İngiliz BP şirketi Güney Kıbrıs ile Mısır arasında en büyük doğalgaz yataklarından birini buldu. Kıbrıs Rum basını, BP, Exxon Mobile Corp, Royal Dutch, Shell PLCi, Lukoil ve Total S.A. şirketlerinin bölgede faaliyet gösterdiğini yazdı.