Dev üreticiye 'şaibeli ticaret suçlaması'

Hollandalı yazar Olivier van Beemen, Heineken'in, Afrika'da ticari varlığını sürdürebilmek için yıllardan beri kıtadaki dikta rejimlerini desteklediğini öne sürdü.

Heineken sözcüsü ise Afrika'da ekonomik ilerleme ve demokrasinin gelişmesine katkıda bulunduklarını söyledi.
Hollandalı araştırmacı Olivier van Beemen, bu hafta piyasaya çıkan "Heineken Afrika'da" adlı kitabında, dünyanın önde gelen bira üreticisi hakkında ciddi iddialara yer verdi.

"ŞAİBELİ İLİŞKİLER"
Yazara göre, Hollandalı bira üreticisi, gelirinin yüzde 20'sini elde ettiği Afrika'da "şaibeli işler" yapıyor. Şirket 'ticari varlığını sürdürmek için diktatörlerle işbirliğine giriyor yapıyor, vergi boşluklarını kullanarak kârının bir kısmını kaçırıyor.'
Van Beemen'in araştırması yıllar öncesine uzanıyor.

Yazar, uzun süre önce Heineken'in Tunus'ta dönemin Cumhurbaşkanı Zeynel Abidin Bin Ali'nin ailesi ile dolaylı iş yaptığını öğrenmiş.

Heineken, Bin Ali'nin baldızı ile damadının yer aldığı ticari ilişkiler konusunda "Haberimiz yok" açıklaması yapmış.
Hollandalı yazar, bu olaydan sonra şirketin Afrika'daki faaliyetlerini incelemeye başlamış. Van Beemen'e göre, Brundi'de insan hakları ihlalleri ile gündeme gelen yönetim, sadece Heineken'in finansal yatırımları ile ayakta duruyor.

Yazar, Hollandalı bira devinin Brundi'deki insan hakları ihlallerinde payı bulunduğunu öne sürüyor. Heineken'in bu durumu, "Eğer biz ülkeden gidersek durum daha da kötüleşir" diye savunduğunu aktarıyor.

"SAVAŞ SUÇLUSU ORTAK"
Kitaba göre, Heineken'in ilişkide olduğu isimlerden biri de, "savaş suçlusu" olduğu gerekçesiyle Lahey'de tutuklu bulunan Kongolu eski senatör Jean - Pierre Bemba ile babası Jeannot Bemba.

Van Beemen, Heineken'in Bemba ailesiyle birlikte Kongo'da rüşvet, adam satın alma gibi çok sayıda "yerel oyuna" katıldığını öne sürüyor. Yazar, isyancılarla çalışmanın Heineken'e vergi avantajı sağladığını savunuyor.

Kitaba göre, Heineken'in Kongo'daki şirketinde Bemba ailesinin, Jean - Pier Bemba tarafından yönetilen yüzde 5 hissesi bulunuyor.

Jean - Pier Bemba, 2002 - 2003 yıllarında Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki katliam ve insan hakları ihlallerinin sorumlusu olduğu gerekçesiyle Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin isteği üzerine 2008 yılında yakalandı.

Hollandalı araştırmacı, gazetecilere para ödenmesi gibi, kasalarla bira dağıtmanın da birçok Afrika ülkesinde rastlanan bir olay olduğunu belirtiyor. Heineken'in, Afrikalı politikacılarla "şüpheli ilişkiler" kurduğunu savunuyor.

Van Beemen 'e göre Ruanda'da 1994 yılında 800 bin kişinin öldürüldüğü soykırıma kadar yönetimin en büyük destekçisi Heineken oldu ve Hollandalı bira devi, Brundi'de bu desteğini sürdürüyor.

"AFRİKA'YA ÖZGÜ TİCARİ KURALLAR"
Afrika Enstitüsü Başkanı Ton Dietz, Telegraaf gazetesine yaptığı açıklamada, Heineken'in en zor dönemlerde bile Afrika'ya yatırıma devam ettiğini belirtti.

Dietz, Sierra Leone'de petrol kokulu şişelerde bira üretimine rağmen, Heineken'in Kongo'da sağlıklı suya ilişkin yatırımlarından övgüyle söz etti.

Erasmus Üniversitesi öğretim üyelerinden Rob van Tulder, Afrika'daki yatırımın Hollanda'daki ticari ahlak ölçüleri ile karşılaştırılamayacağının altını çizdi.

Van Tulder'e göre, Afrika'da yapılacak ticari yatırımın, o anda hükümette olan kişilerle paylaşılması bir gelenek. Öğretim üyesi, aslında bunun sadece Afrika'ya özgü bir durum olmadığına da dikkati çekti.

HEİNEKEN: DEMOKRATİKLEŞMEYE KATKIDA BULUNUYORUZ
Heineken Sözcüsü ise, Afrika'da yatırım yapmalarının, oradaki rejimleri destekledikleri anlamına gelmeyeceğini söyledi.
Sözcü, Heineken'in başta Birleşmiş Milletler (BM) olmak üzere diğer uluslararası kuruluşlar gibi Afrika ülkelerinde ekonomik ilerleme ve demokratikleşmeye katkıda bulunduklarını vurguladı.

Heineken sözcüsü şirketin 100 yıldan fazla bir süredir Afrika'da olduğunun ve zaman zaman zorluklarla karşılaştığını ancak inanmadıkları değerlerle uyuşmayan davranış ve yasalara da karşı çıktıklarını savundu.

Sözcüye göre Heineken, Afrika'da yıllık 300 - 500 milyon euro yatırım yapıyor. Binlerce kişiye iş olanağı sağlıyor.
Heineken'in 65 ülkede 120'den fazla fabrikası bulunuyor. Dünya genelinde yıllık yaklaşık 140 milyon hektolitre bira üretiyor.