Dev projede yerliler Trump'a karşı

ABD'de geçen yıldan bu yana büyük tartışmalara ve protesto gösterilerine neden olan Kuzey Dakota petrol boru hattı projesi, Amerikan yerlileri ve çevrecilerle ABD hükümetini karşı karşıya getirdi.

Dört eyaletten geçmesi planlanan, yaklaşık bin 900 kilometre uzunluğundaki Kuzey Dakota petrol boru hattının büyük bölümü tamamlandı. Projeye yaklaşık 3 milyar 700 milyon dolar harcandı.

Günde ortalama 470 bin varil ham petrolü Kuzey Dakota'nın zengin petrol yataklarından ABD'nin Illinois eyaletindeki rafinerilere taşıması planlanan boru hattı sayesinde proje sahibi Energy Transfer Partners ve Amerikalı petrol rafinerilerinin, milyarlarca dolar kar etmesi bekleniyor.

Yine proje sayesinde ABD'nin petrolde dışa bağımlılığının azalması ve Illinois eyaletindeki rafinerilerde üretilen petrol ürünlerinin Indiana, Michigan, Ohio, Wisconsin, Iowa ve Pennsylvania gibi endüstrileşmiş eyaletlerde üretim, istihdam ve imalata olumlu katkı yapması öngörülüyor.

Projenin henüz tamamlanamayan yaklaşık 1,5 kilometrelik kısmının geçeceği arazinin, 19. yüzyıldan kalma bir anlaşma uyarınca Kızılderili kabilelere ait olduğu ileri sürülüyor. Boru hattının bu kısmının, kabilelerin yaşam alanını, temiz su kaynaklarını ve atalarının mezarlarını tehdit ettiği iddia ediliyor.

Chicago'daki Amerikan Yerlileri Merkezi Derneği Başkanı Vincent Romero, aralık ayında yaptığı açıklamada, boru hattında yaşanabilecek olası bir petrol sızıntısında Missouri Nehri'nin su kaynaklarını kullanan bölge halkının ve milyonlarca Amerikalının hayatlarının tehlikeye girebileceğini belirtmişti.

Dakota'daki Lakota ve Arapaho kabileleriyle ABD hükümeti arasında 1868'de imzalanan anlaşmayla söz konusu boru hattının geçeceği toprakların bu kabilelere verildiğini anımsatan Romero, yerlilerin proje sorumlusu şirkete ve hükümete itiraz etmesine rağmen boru hattının yapımının devam ettiğini kaydetmişti.

YASAL SÜREÇ

Kuzey Dakota'daki Standing Rock Sioux Kızılderili kabilesi, söz konusu anlaşmaya ve çevresel nedenlere işaret ederek ağustos ayında ABD hükümetine karşı dava açmış ve projeyi durdurmayı başarmıştı. Ancak ABD'deki bir federal temyiz mahkemesi ekim ayında söz konusu kararı iptal etmiş ve projenin tamamlanmasına olanak sağlamıştı.

Eski ABD Başkanı Barack Obama, görev süresinin bitimine bir ay kala, aralık ayında ABD Ordusu Mühendislik Birimi (USACE) tarafından projenin durdurulduğunu açıklamıştı.

Çevreci politikalarıyla bilinen Obama'nın bu hamlesi, yerliler ve çevre kuruluşları tarafından takdirle karşılanırken Cumhuriyetçi Parti üyelerinden ve yeni ABD Başkanı seçilen Donald Trump tarafından sert şekilde eleştirildi.

TRUMP, BORU HATTININ İNŞASINDA ISRARLI

Seçim kampanyası sırasında ülkede enerji devrimi gerçekleştirmeyi, Amerikan endüstrisini canlandırarak istihdamı ve ekonomik büyümeyi artırmayı vadeden Trump'ın, Kuzey Dakota petrol boru hattını yeniden canlandırması uzun sürmedi. Trump, Beyaz Saray'daki ilk haftasında hem Kuzey Dakota petrol boru hattı hem de Obama'nın 6 yıldır onaylamadığı Keystone XL petrol boru hattı için başkanlık kararnamesi imzalayarak bu projelerin önündeki engelleri ortadan kaldırdı.

Yerliler ve çevreci kuruluşlar, Kuzey Dakota petrol boru hattının yapımından sorumlu Energy Transfer Partners şirketinde hisseleri bulunan Trump'ı eleştirse de Trump'ın basın sözcüsü kendisinin söz konusu şirketteki hisselerinin tümünü aralıkta sattığını açıkladı.

USACE de şubat ayı başında Kuzey Dakota petrol boru hattının tamamlanması için gerekli onayları verdiğini, böylece projenin önünde yasal hiçbir engel kalmadığını duyurdu.

Kuzey Dakota'da yaşayan Cheyenne River Sioux kabilesi, USACE'nin kararından bir gün sonra boru hattı projesine karşı dava açtı. Bölgedeki diğer
kabile Standing Rock Sioux da projeye karşı yeni bir dava açacağını bildirdi.

PROTESTOLAR

Yerliler ve çevre kuruluşları, aylar boyunca boru hattının tamamlanmayan 1,5 kilometrelik kısmında ve ABD'nin farklı şehirlerinde projeyi protesto etmek için gösteri düzenledi.

Göstericiler, güvenlik güçlerinin zaman zaman aşırı güç uyguladığını, yerel polisin de kendilerine karşı göz yaşartıcı gaz, tazyikli su ve plastik mermi kullandığını söyledi.

Kuzey Dakota Valiliği, boru hattı güzergahında ve federal arazide uzun zamandır kamp kuran göstericilere bölgeyi terk etmeleri için çarşamba günü yerelsaatle 14.00'e kadar süre vermişti. Çarşamba günü birçok eylemci, kamptaki baraka ve çadırları ateşe vererek bölgeden ayrılırken bazı göstericiler de özel bir arazide yeni bir kamp kurarak protestolara devam ediyor.