Dev petrol platformu yaparız dünyanın kirazını üretiriz

TEKFEN Grubu, bir yandan Bakü-Ceyhan projesinin dev petrol platformlarına imza atıyor, diğer taraftan tarım alanında büyüyor. Tekfen Holding Grup Başkanı Erhan Öner, ‘Hastalıktan uzak, kök hücreden başlayarak kiraz, patates ve muz üretiyoruz. Yurtdışından talep almaya başladık’ dedi.ELLİ yıl önce, üç mühendis Necati Akçağlılar, Feyyaz Berker ve Nihat Gökyiğit’in kurduğu Tekfen Grubu, 45 şirketi ve 21 bine yakın çalışanıyla Türk ekonomisinin önemli kuruluşlarından biri. Bugüne kadar, teknolojik ağırlıklı müteahhitlik yapan Tekfen, içerde ve dışarda birçok alt yapı projesi, yol, köprü, petrokimya tesisi, boru hattı, rafineri, kimya tesisine imza atmış. Projeler arasında Almanya’da başbakanlık binası da bulunuyor. Tekfen şimdi ayrıca tarımsal sanayi de de dünyada adını duyurmayı hedefliyor. Geçen yıl 732 milyon dolarlık cironun 260 milyon dolarını tarımsal sanayiden sağladıklarını belirten Tekfen Holding Grup Şirket Başkanı Erhan Öner, ‘Sürdürülebilir kalkınma için Türkiye’de tarım üretiminde verim ve kalitenin artırılması zorunlu’ diyor. Öner, kök hücre ve aşılı fide konusundaki yatırımlarının iyi sonuçlar vermeye başladığını, yurt dışından ‘Bize kiraz yapın’ teklifleri geldiğini söylüyor. Erhan Öner’le grubun gelişimi, vizyonu ve yeni yatırımlarını konuştuk.Tekfen’in modern tarıma girme fikri nasıl doğdu? - Başlangıcımız mühendislik, müteahhitlik. Bugün de ana işimiz bu. Ama 1981’de Toros Gübre ile gübre işine girdik. Bu işi de sevdik, büyütelim istedik. Girdiğimiz zaman pazar payımız yüzde 5’di, bugün yüzde 30’lar civarında. Gübrede büyüdükçe tarımı sevmeye ve tarımdaki boşlukları görmeye başladık. Üniversitelerle işbirliği, teknolojiyi takip etme, yurtdışındaki firmalarla Ar-Ge neticeleriyle yakından ilgilenmek bizi hep tarıma itti. 2004’de bu konuda ne kadar yatırım yaptınız?- Geçen yıl grup olarak 40 milyon dolarlık yatırım yaptık. Bunların içinde en anlamlısı, Adana’daki 160 dönüm arazi üzerindeki Agripark yatırımımız oldu. Aslında 3.5 milyon dolarlık bu proje, ama Türkiye’nin ihtiyacı olan modern tarım yatırımı. Sabancı Üniversitesi ile işbirliğine girdik. Hastalıklardan uzak, kök hücreden başlayarak, kiraz, muz ve patates geliştiriyoruz. Patatesin evde tüketilecek hale gelmesi için 4-5 yıl gerekiyor. Kiraz da laboratuarda çalışmaya başladıktan iki yıl sonra fidanlıklara gönderiliyor. Orada bir-iki yıl geçirdikten sonra tarlaya ulaşıyor, tarla sahibi tarlasına ekiyor. Laboratuvar şartında, steril geliştirilen fideden de sağlıklı, verimli ürün alınıyor. Bu sektör gelecek vaadediyor mu?- Öyle boş bir piyasa ki, 4-5 yıl içinde çok rahatlıkla hem yurtiçine, hem yurtdışına hizmet vereceğiz. Şu anda Avustralya’dan ve Almanya’dan talep var. Bize de kiraz yapar mısınız diyorlar. Tahmin ediyorum 1-2 yıl sonra Avrupa ya da Avustralya’ya değişik meyve fideleri gönderir hale geleceğiz. Kök hücrenin yanısıra Antalya’da İsrailli bir şirketle birlikte aşılı fide yetiştiriyoruz. Çiftçi tohumu eker, yeşertir ve beklerdi. İstediği verimi de elde edemezdi. Şimdi sağlıklı fideleri alıp tarlasına dikiyor ve beklediği verimi de alıyor. Tekfen’in 2004 cirosu neydi, bunun ne kadarı tarımsal sanayiden?- Bizim ana faaliyet konumuzun biri tarımsal sanayi, diğeri müteahhitlik. Müteahhitlik faaliyetlerimizin yüzde 55-60’ı, tarımsal sanayi yüzde 35-40’ı. Bir önceki yıla göre toplam ciromuz dolar bazında yüzde 20 artarak, 732 milyon dolar oldu. Bu yıl 930 milyon doları hedefliyoruz. Tarımsal sanayide 260 milyon doları bulduk. Tekfen hiçbir zaman patron şirketi olmadıTekfen’de 5 yıldır tam profesyonel yönetim olduğunu söylüyorsunuz. - Evet, kurucularımız 2000 yılında emekliye ayrıldı. Yönetim Kurulu’nda varlar. Ancak, aktif işlerin içine girmiyorlar. Yönetimde aile üyelerinden kimse yok. Tekfen, 3 kişinin kurduğu bir şirket olmasına rağmen hep profesyonelce yönetildi. Hiç bir zaman patron şirketi olmadı. Ben 36 yıldır Tekfen’deyim. Patronlarımız ‘koç’luk yapıyor, yöneticilik yapmıyor. Vizyon ve hedef verip, ‘yapın’ dediler. Hiçbir zaman profesyonellerin işine karışmadılar. Yazılı olmayan çok kaidemiz vardır. Neyi anlatmamız, neyi onlara danışmamız gerektiğini hepimiz iyi biliriz.Stadyum büyüklüğündeki petrol platformu 180 milyon dolarDevam eden projelerin en büyüğü hangisi?- Bakü-Ceyhan Boru Hattı projesi kapsamında ilk terminallerden birini Tekfen İnşaat yapıyor. Bu işler British Petroleum (BP) önderliğinde yürüyor. İşleri BP’den alıyoruz. Hazar Denizi’nde kullanılacak petrol platformlarının 18 bin ton ağırlığında ve bir stad büyüklüğündeki üst modülünü yapıyoruz. Sadece bu üst modülün bedeli 180-190 milyon dolar civarında. Bu modül, başka bir grubun yaptığı dubalar üzerine oturtulacak. BP’den ikinci modülü yapma işini de aldık. Aslında denize kurulan petrol platformunun toplam maliyeti 1 milyar dolara yakındır. 750 milyon dolarlık taahhütümüz varŞu anda yürüttüğünüz işlerin tutarı ne?- Biz daha çok teknolojik ağırlıklı müteahhitlik yapıyoruz. Alt yapı projesi, yol, köprü, petrokimya tesisi, boru hattı, rafineri, kimya tesisi gibi yatırımlarda görürsünüz. Azerbaycan, Kazakistan, Fas, Suudi Arabistan’da birçok işimiz var. Yurtdışında elimizde 600 milyon dolarlık taahhütümüz var. Yılda 330-340 milyon dolarlık kısmını yapıyoruz. Dünya pazarındaki yeni hedefimiz, 3 yıl içinde yapabileceğimiz iş miktarını 330 milyon dolardan 500 milyon dolara, iş miktarını da 600 milyon dolardan 1 milyar dolara taşımak. Yurt içinde de 150 milyon dolarlık işimiz var, toplam iş hacmimiz 750 milyon dolar. Su, elektrik ve gaz dağıtımına girebilirizYeni bir sektöre girmeyi düşünüyor musunuz?- Su, elektrik, gaz, dağıtım işleri bize cazip geliyor. Avrupa ve Amerika’da birçok müteahhit bu işlere girdi. İlerde daha büyük enerji projelerine girmeyi düşünüyoruz. Tekfen Tower simge olduArazi geliştirme işiniz nasıl gelişiyor?- Eski ampul fabrikasının yerine Tekfen Tower’ı yaptık. Bizim patronlarımızın hepsi inşaat mühendisi. Üçü de ‘Biz daha çok Türkiye’de hep alt yapı projeleri yaptık. En çok yaptığımız işlerden biri de boru hattı. O da toprağın altında kalıyor. Bu bina bizim simgemiz olsun’ dediler. Tabii işin ticari boyutu da var. İstanbul’da eski Fransız Hastanesi’nin (Pasteur) yerine yaptığımız 59 konutta ise gelecek yıl hayat başlayacak. 45 şirkette 21 bin kişiTEKFEN Holding, 1956 yılında Necati Akçağlılar, Feyyaz Berker ve Nihat Gökyiğit tarafından kuruldu. Bugün, 45 şirketi, 9 iştiraki, 8 ortaklığı ve 21 bine yakın çalışanıyla taahhüt, tarımsal sanayii, finans ve emlak geliştirme alanlarında faaliyetini sürdürüyor. Grubun bankası Tekfenbank, Türkiye genelinde, 15’i İstanbul’da olmak üzere 31 şube ile faaliyet gösteriyor.Erhan ÖnerErhan Öner, 1946 İzmir doğumlu. Ortadoğu Teknik Üniversitesi ve Miami Üniversitesi’nde Makina Mühendisliği okudu. Masterını ABD’de Boru hattı Mühendisliği, finansman ve iş idaresi konularında yaptı. 1969’da Tekfen İnşaat’a proje mühendisi olarak katıldı. Tekfen Holding bünyesindeki Toros Gübre’de Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Başkanı, Mis Süt’te Yönetim Kurulu Başkanı, Tekfenbank’ta Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı, Tekfen İnşaat’ta Genel Müdür ve Murahhas Aza olarak görev yaptı. 2000 yılından bu yana Tekfen Holding Grup Şirketler Başkanı. Türkiye Gübre Üreticileri Derneği Kurucu Başkanı Öner, 1993-1995 yılları arasında Dünya Gübre Üreticileri Derneği (IFA) Başkanlığı da yaptı.