Destek devletten avukat ücreti sigortadan

VATANDAŞIN avukat ücretini ve dava masraflarını sigorta karşılayacak, devlet de sigortaya destek olacak. Hükümetin, 2016 Eylem Planı içinde bir yılda yapılacakların başında gelen Hukuki Yardım (Himaye) Sigortası’nın detayları şekillenmeye başladı. Başbakan Ahmet Davutoğlu, bu yılın Nisan ayında açıkladığı Yargı Reformu’nda da, “Devlet desteğiyle vatandaş, sağlık sigortası gibi hukuki himaye sigortasına girecek, ‘avukatlık parasını nereden bulacağım’ kaygısı duymamak için kendi isteğiyle sigorta yaptıracak. Biz devlet olarak destekleyeceğiz” diyerek, hukuki yardım sigortasının önemine değinmişti. Geçtiğimiz hafta Adalet Bakanlığı’nın ev sahipliğinde toplantı yapılarak, çalışmalara başlandı. 

Hukuki yardım sigortası ile özellikle dar gelirli kişilerin; dava masrafı, avukatlık ücretinde sorun yaşamadan adalet hizmetinden yararlanması amaçlanıyor. Avrupa Birliği ülkelerinin çoğunda uygulanan sigorta ile kişiler; aylık belirli bir prim karşılığında sigorta şirketlerinden hukuki yardım sigortası satın alacak. Hukuksal sorunla karşılaştıklarında ise dava ve avukat masraflarını sigorta ödeyecek.

YILLARDIR UYGULANIYOR

Eylem planı çerçevesinde önümüzdeki yıl uygulanması planlanan hukuki himaye sigortası, aslında uzun yıllardır Türkiye’de ‘hukuksal koruma’ adı altında uygulanıyor. Toplam poliçe sayısı ise 2 milyon adet ve prim üretimi 87 milyon lira. İlgi görmemesi nedeniyle kasko, konut, işyeri sigortalarının yanında ek teminat olarak veriliyor. Hal böyle olunca da otomobil sigortaları ile gayrimenkule bağlı konularda hukuksal koruma sigortası yapılıyor ve bu çerçevede avukatlık ücretleri ile yargılama giderleri teminat altına alınıyor. Hükümetin gündeminde olan hukuki yardım sigortasının yaygınlaşması için nasıl bir uygulama yapılacağı ise henüz net değil. Bugün için Adalet Bakanlığı tarafından yürütülen çalışmalarda diğer ülkelerdeki uygulamalar araştırılıp, uygun sistem bulunmaya çalışılıyor.

Hukuki himaye nasıl uygulanacak?

Toplumsal ve bireysel anlaşmazlıklardan aile içi uyuşmazlıklara, işyerindeki sorunlara, mal sahibi kiracı arasındaki ihtilaflara kadar her alanda uygulanacak.
Vatandaşlar, hem kendilerinin başkalarına hem de başkalarının kendilerine karşı açacakları davalar nedeniyle oluşacak masraflara karşı, aylık belirli bir prim karşılığında sigorta yaptıracak.
Hukuksal bir sorun yaşandığında dava masrafları, avukat ücreti, icra ve temyiz giderleri dahil tüm masraflar sigorta şirketi tarafından ödenecek.
Avukatı sigortalının kendi seçebileceği gibi sigorta şirketi de atayabilecek.
Sigortanın primine ise devlet belli oranda katkı sağlayacak.

Trafik gibi zorunlu mu olacak?

HALEN uygulanan hukuksal koruma sigortası, bir süredir hükümetin de gündeminde. İsmi ise, Hukuki Yardım (Himaye) Sigortası. Sigortanın yeni versiyonu, 2016’da uygulamaya geçecek. Ancak nasıl olacağı henüz net değil. Kulislerde ise sigortanın, trafik gibi zorunlu olacağı konuşuluyor. Ancak otomobil ve konutlarda trafik, deprem zorunlu tutulurken, hukuki yardımın hangi aşamada yaptırılacağı ve zorunlu olacağı konusunda tereddütler var. Bir diğer model ise sigortanın isteğe bağlı yapılması, devletin prime katkı sağlaması.
Merak edilen asıl konu ise, hukuki yardım sigortasının nasıl gündeme geldiği. Bu aşamada da hem sigorta hem de hukuk işleri yapan bazı büyük grupların, lobi faaliyeti yürütüp, bu sigortayı gündeme soktukları söyleniyor. Hatta bu grupların, sigorta zorunlu olacakmış gibi; uygulama başladığında vatandaşlara avukat atanmasından her türlü hukuki yardım (kaskodaki asistans gibi) hizmeti verecek şekilde altyapı oluşturdukları bile konuşuluyor.